Achtergrond

Lont in het kruitvat Chemnitz, Duitsland: dag 3

28-08-2018 11:33

In Chemnitz, Duitsland demonstreerden maandagavond opnieuw Duitsers tegen ‘criminele buitenlanders’ als reactie op het doodsteken van de 35-jarige Daniel Hilllig zondag waarvoor een Syriër en een Irakees worden gezocht. Volgens de publieke omroep van deelstaat Saksen, waar Chemnitz deel van uitmaakt, waren zo’n 5000 ‘extreem-rechtse’ Duitsers (‘Pro Chemnitz’) op het protest afgekomen, maar andere schattingen lopen uiteen van 2000 tot 3000 mensen. Extreem-links (‘Chemnitz Nazifrei’) demonstreerde eveneens, maar aan die protesten namen niet meer dan een paar honderd Duitsers deel, al wordt ook een schatting van 1000 mensen genoemd.

Lees ookChemnitz, Duitsland: verdachten steekpartij 23-jarige Syriër en 22-jarige Irakees
Lees ook: Chemnitz, Duitsland: de lont in het wir schaffen das kruitvat, dag twee.
Lees ook: Chemnitz, Duitsland, dag 2: de beelden

Voor dinsdag zijn inmiddels nieuwe demonstraties door extreem-rechts aangekondigd. Ditmaal (ook) bij het parlementsgebouw van deelstaat Saksen in Dresden.

Op beelden zijn groepen allochtone en extreemlinkse jongemannen te zien die beide middelvingers opsteken naar autochtone extreemrechtse jongemannen die de Hitlergroet brengen. De polizei kon voorkomen dat beiden groepen slaags raakten met elkaar. Er vielen tenminste zes gewonden, onder andere doordat er met vuurwerk en flessen werd gegooid.

De polizei klaagde over een tekort aan manschappen. Omdat de polizei had gerekend op slechts enkele honderden deelnemers aan de protestmarsen was er van te voren te weinig extra polizeipersoneel uit naburige steden aangevraagd.

Er werden door overwegend blanke jonge mannen vlaggen en borden gedragen met daarop teksten als ‘weg met criminele buitenlanders’ en ‘stop de asielzoekersstroom’. Een gedeelte van het protesterende volk bestond uit neo-nazi’s die openlijk de Hitlergroet brachten, zonder dat ze werden opgepakt, omdat de polizei daarvoor de agenten niet had.

Duitse media reageren eensgezind vol afschuw op de beelden van jonge blanke mannen met gestrekte rechterarm en van beelden waarop is te zien hoe neo-nazi’s op straat allochtonen lastigvallen. Media spreken over ‘xenofobe rellen’ en ‘landelijke horror’. Bild kopt: ‘De schande van Chemnitz’ en ‘het antwoord heet rechtstaat’. De Süddeutsche Zeitung schrijft over ‘een schande voor Saksen’ en geeft de schuld aan de federale regering die ‘al vele jaren het rechts-extremisme verwaarloost’. Volgens de courant ‘is het falen van de veiligheidsdiensten systematisch’. De Frankfurter Allgemeine kopt: ‘Waar hetzes en jagen [op allochtonen] mogelijk zijn heeft de rechtstaat afgedaan’. De Berliner Morgenpost geeft de schuld aan de CDU: die heeft de afgelopen jaren vooral de minsters geleverd ‘die het extreem-rechtse gevaar heeft gerelativeerd en gebagatelliseerd’. Die Welt waarschuwt ervoor dat ‘het jagen op mensen kan uitgroeien tot een pogrom’.

Diverse landelijke en lokale politici hebben inmiddels op de rellen in Chemnitz gereageerd. De Duitse regering zegt de “samenkomsten en het jagen op mensen met een ander uiterlijk” onacceptabel te vinden. De CDU-premier van deelstaat Saksen noemt de “rellen door rechts-extremisten walgelijk”. De CDU-minister van Binnenlandse Zaken van Saksen noemt de rellen een “nieuwe dimensie van escalatie”.

Andere politici spraken over “een vorm van lynchen” en lieten weten dat “voor eigenrichting geen plaats is in onze constitutionele staat”. Een SDP-politicus waarschuwde zelfs voor “burgeroorlogachtige toestanden” in Chemnitz en maakte van de gelegenheid gebruik om de AfD daarvoor mede verantwoordelijk te houden. Eerder maandag veroorzaakte de AfD veel ophef door een tweet waarin werd opgeroepen een einde te maken aan ‘de immigratie van messen’ en dat ‘als de staat burgers niet meer kan beschermen de burgers zichzelf gaan beschermen’.

Ook buitenlandse politici hebben hun afschuw laten blijken. Zo liet de Oostenrijkse kanselier Kurz via Twitter weten: “Ik ben geschrokken van de neo-nazi rellen in Chemnitz. Dit soort incidenten moeten zo hard mogelijk worden veroordeeld.”

Een speciale extremisme-eenheid van het OM in Saksen zal een strafrechtelijk onderzoek starten naar de rellen in Chemnitz. De polizei zou inmiddels tien verdachten in beeld hebben die de Hitlergroet hebben gebracht.