Daar is meneer Van der Steen. Hij komt inspreken bij het algemeen bestuur van het waterschap Amstel Gooi en Vecht (AGV). Het gaat vanavond over de Groote Zeesluis in de vesting van Muiden. Hier ligt al eeuwen een sluis die de Vecht verbindt met het IJmeer. De sluis is al ruim tien jaar een rijksmonument. Maar nu is het helemaal mis, want het waterschap heeft bedacht dat de sluis niet meer handmatig, maar automatisch zal worden bediend. Het algemeen bestuur wil daar geld voor vrij maken. Dat wil meneer Van der Steen niet.
Meneer van der Steen is van de Stadsraad Muiden. Deze schijnt 400 leden te hebben. ‘Wij vertegenwoordigen veel mensen’, meldt hij. Van der Steen noemt zichzelf voor het gemak ‘de inwoners’: ‘de inwoners spreken u aan’, klinkt het. Hij bekritiseert dat het waterschap al een besluit heeft genomen over de automatische bediening, maar dat aan de inwoners niets is gevraagd. We leren hier dat het waterschap bij concrete projecten in de openbare ruimte net zo werkt als een gemeente: burgers klagen dat er niet naar ze wordt geluisterd.
Van der Steen meldt dat de Groote Zeesluis een belangrijk monument is. In Muiden probeert men van de vesting ‘een beleving’ te maken, maar de plannen van het waterschap doen daar afbreuk aan. Het beeld wordt straks helemaal verpest en dat vinden de bewoners slecht. Er is weliswaar al een besluit genomen, maar daar zou het bestuur nog eens goed naar moeten kijken, vindt Van der Steen. Is dit nou wel echt nodig? Langzaam wordt duidelijk wat het probleem is: om de sluis automatisch te kunnen bedienen worden er camera’s opgehangen. Dat willen de bewoners niet.
Van der Steen waarschuwt het bestuur: de bewoners die dicht op de sluis wonen gaan de hele procedure volgen én bezwaar maken. Dat gaat allemaal heel lang duren. Inmiddels wanen we ons in een gemiddeld gemeentehuis waar dit aan de lopende band gebeurt: burgers met een onduidelijke achterban komen vertellen dat ze een concreet project niet willen en dreigen op hoge poten met bezwaarprocedures als ze hun zin niet krijgen, terwijl ze eigenlijk zelf te laat zijn met klagen. Er is immers al door het waterschap besloten.
Dan mag het algemeen bestuur iets zeggen. Meneer Spils – om vage redenen ooit afgesplitst van de VVD – begint te vertellen over zijn bootje. Met zijn bootje lag hij voor een geautomatiseerde brug en het duurde heel lang voordat de brug in beweging kwam. Op een gegeven moment dobberden er wel vijf bootjes. Spils is duidelijk niet te spreken over de antwoorden van de dagelijks bestuurder: die gaat namelijk niet in op deze ervaring. Is de bestuurder er zelf weleens doorheen gevaren? We zien hier dezelfde dwingelandij als die van direct betrokkenen: zij zijn de enigen die vinden recht van spreken te hebben.
De dagelijks bestuurder vindt de belevingswaarde van de sluis heel groot. Als bewoners zich zorgen maken, dan is dat erg belangrijk, prevelt hij. Net als in een gemeente spreken bestuurders bewoners nooit expliciet tegen. Ze trekken gewoon hun eigen plan. Zo gaat het in het waterschap ook: AGV is niet van plan het aangezicht van de sluis te veranderen en automatische bediening heeft allerlei voordelen. Ook elders worden sluizen en bruggen automatisch bediend. Alleen in de drukste periode zal er handmatige bediening zijn. Discussie gesloten.
Net als in de gemeente geven direct betrokkenen zich niet snel gewonnen. Van der Steen blijft het jammer vinden dat er geautomatiseerd wordt. De toezegging dat er voorlopig handbediening blijft is onvoldoende: die moet permanent zijn, aldus Van der Steen. De dagelijks bestuurder legt nog eens uit dat het waterschap wil automatiseren. Na afloop vertelt een ambtenaar dat er natuurlijk niet zomaar camera’s worden opgehangen maar dat die juist nauwkeurig worden ingepast in de omgeving. Bij de magere brug in Amsterdam zie je de camera’s ook niet.
Zo leren we dat in waterschappen – net als in gemeenten – betrokkenen op hoge poten eisen dat er naar ze geluisterd wordt, of hun bezwaren nou reëel zijn of niet. Burgers willen nooit verandering en dreigen met procedures. Van der Steen meldt nog eens dat de bestuurder het verkeerd ziet en dat het waterschap zo niet bereikt wat ze wil: de bewoners zijn kritisch en zouden weleens kunnen gaan procederen. Dat wil het waterschap toch niet?
Chris Aalberts doet tot aan de verkiezingen van maart verslag van de politiek van de waterschappen. Onder de titel #Waterlanders onderzoekt hij wat er bij deze verkiezingen te kiezen valt. Lees hier de hele serie.
