Het is feest in de Kompaszaal in Amsterdam, want de belangrijkste waterschapspartij van Nederland is jarig. Het gaat om een partij waar niemand ooit van gehoord heeft, maar die tegelijk al sinds haar oprichting – tien jaar geleden – de grootste in de waterschappen is: Water Natuurlijk. We leren deze feestelijke middag waar de partij voor staat: het belangrijkste kenmerk is niet haar visie, maar haar onbekendheid, zelfs bij veel direct betrokkenen. Die schamen zich er niet eens voor.
Bij Water Natuurlijk gaat alles lekker informeel en spreekt iedereen elkaar bij de voornaam aan. En dus worden we welkom geheten door Antoinette. Zij blijkt lijsttrekker te zijn in waterschap Rijn en IJssel (ten oosten van Arnhem). Ze is erg enthousiast en roept ‘joehoe’. Ze weet nog goed dat het tien jaar geleden heel spannend was toen Water Natuurlijk werd gevormd. Het was het moment dat politieke partijen voor het eerst mee konden doen aan de waterschapsverkiezingen. Hoe de partij zich sindsdien heeft ontwikkeld wordt deze middag al snel duidelijk. Niet al te best.
Sinds anderhalve week blijkt Water Natuurlijk een nieuwe voorzitter te hebben. Hij heet Bart Jan Krouwel, is bekend van Triodos Bank en heeft een boek geschreven, horen we. De flyers kunnen we in de hal vinden. Even lijkt het alsof dat boek over de waterschappen gaat, maar dat is beslist niet het geval: het gaat over de vele initiatieven van Bart Jan door de jaren heen. Hij heeft zovéél initiatieven ontplooid dat ze niet allemaal in zijn boek passen. Zo leren we: als een partij weinig voorstelt, wordt de lege ruimte al snel ingevuld door een groot ego.
Bart Jan praat graag over zichzelf. Hij vertelt over het pak dat hij aan heeft. Hij heeft veel pakken die hem niet meer passen want hij was vroeger een stuk dikker. Hij kent Water Natuurlijk eigenlijk niet maar vindt de mensen hier wel erg leuk. Hij is door Antoinette – zijn buurvrouw – gevraagd om voorzitter te worden. Bart Jan heeft zijn hand over zijn hart gestreken en wil tot 20 maart wel voorzitter zijn. Dan zijn de verkiezingen. Nergens wordt gerefereerd aan de vraag of de leden van Water Natuurlijk hun zegen aan dit voorzitterschap hebben kunnen geven.
Bart Jan kent Urgenda-boegbeeld Marjan Minnesma goed. Zij is bekend van de rechtszaak tegen de Staat om meer aan het klimaat te doen. Marjan komt vandaag over het klimaat vertellen. Het is allemaal heel erg en dus moet er meer actie komen. Het is een opvallend praatje, want Marjan heeft het vooral over zaken waar het waterschap helemaal niet over gaat. We moeten van Marjan ‘opschalen wat werkt’. Wat dat in de context van het waterschap betekent is niet duidelijk, laat staan of Water Natuurlijk het met al deze opschalingen eens is. Waarschijnlijk wel, overigens.
Dan komt D66-boegbeeld Jan Terlouw vertellen dat duurzaamheid heel belangrijk is. Hij noemt de partij ‘Water Duurzaam’. Ook enkele organisaties die de partij hebben opgericht weten er maar weinig van: zo heeft een man van de provinciale natuurclubs zich even ingelezen wat de partij ook alweer inhoudt. Ooit stond zijn organisatie aan de wieg van Water Natuurlijk. Een andere medeoprichter – Natuurmonumenten – kon het niet opbrengen aanwezig te zijn. D66 en GroenLinks steunen Water Natuurlijk al sinds 2008 en doen daarom niet zelf mee aan de waterschapsverkiezingen. Toch hebben ze bij GroenLinks vanmiddag wel wat beters te doen.
In een video komen oud-partijvoorzitters aan het woord. Eentje zegt dat Water Natuurlijk ‘geen partijpolitiek’ bedrijft. De ander noemt ‘ons programma het beste’. Dat kan niet allebei waar zijn, maar dat valt hier niemand op. Wat het programma precies is, wordt al niet veel duidelijker, behalve dan de vreemde combinatie van natuurbehoud en sportvissen. Bart Jan helpt ook niet erg mee door meerdere keren te zeggen dat hij ook niet precies weet hoe Water Natuurlijk georganiseerd is en dat hij de leden niet kent. Ondertussen hoopt hij dat zijn partij alle zetels (!) in de waterschappen gaat halen.
Een campagnevideo laat zien dat Water Natuurlijk er is voor mensen die van water houden. Dat zijn er gelukkig heel veel. Ideeën voor de campagne zijn er ook volop. De partij moet zich laten horen, zegt een panellid op bloedserieuze toon. Het is efficiënt dat de verkiezingen van de waterschappen en de provinciale staten tegelijk worden gehouden. Dan kunnen folderaars met twee folders langs de deuren gaan, klinkt het. Of D66 en GroenLinks al over dit idee zijn geïnformeerd is niet duidelijk. Laat staan of ze er ook aan mee willen werken.
Chris Aalberts doet tot aan de verkiezingen van maart verslag van de politiek van de waterschappen. Onder de titel #Waterlanders onderzoekt hij wat er bij deze verkiezingen te kiezen valt. Lees hier de hele serie.
