De tijd dat Forum voor Democratie (FvD) een kleine, overzichtelijke organisatie was, is voorbij. Ooit was het een clubje van een handvol mensen, nu wordt een landelijke organisatie uit de grond gestampt die de groei van de partij moet ondersteunen. We zien dit bij de landelijke borreltour waarbij FvD alle provincies aandoet. Deze vrijdag is de partij in Het Oude Tolhuys in Utrecht. Er loopt een grote groep vrijwilligers rond, er is een coördinator aangesteld die deze avonden organiseert en er is een heus communicatieteam opgestart.
De vriend van Annabel Nanninga mag zich tegenwoordig ‘hoofd communicatie’ noemen en de datingcoach die in juni bij de jongeren van FvD mocht vertellen dat ‘vrouwen die nee zeggen hun benen niet hebben geschoren’ is op ad interim basis persvoorlichter geworden. Bij Radio1 vond men de carrièrestap van deze Tom Gorny zó opmerkelijk dat men dit aanvankelijk niet wilde geloven. Misschien had het geholpen als zijn komst even was aangekondigd. Dat blijkt niet het enige leerpuntje voor het communicatieteam.
Opeens horen we heel hard ‘HALLO’ uit de luidsprekers komen. Het is FvD-fractievoorzitter Wouter Weyers die de microfoon uittest. Er is duidelijk niet geoefend met de geluidsinstallatie, want deze staat zo hard dat je binnen een halve minuut pijn aan je oren hebt. Of het geluid te hard staat, de installatie technisch niet voldoet of de sprekers de microfoon te dicht bij hun mond houden is niet duidelijk, maar waarschijnlijk alledrie. Bij FvD doet men net alsof dit probleem helemaal niet bestaat en zo sleept het lawaai zich voort.
Weyers heet de mensenmassa welkom en begint praktische zaken op te sommen. We kunnen altijd contact opnemen met de Statenfractie in Utrecht door een mailtje te sturen, horen we: die berichten zullen ‘in behandeling’ worden genomen. Er is ook een officieel Twitter-account van FvD in de provincie Utrecht. We kunnen dat account herkennen aan het feit dat het vermeldt dat het het officiële Twitter-account van FvD in Utrecht is. Ook kunnen we provinciale debatten op de provincie-website terugkijken of op de publieke tribune gaan zitten, meldt Weyers. Zijn woorden suggereren dat de aanwezigen nogal wat interesse hebben in de provincie.
Deze avond heeft duidelijk als doel de provinciale FvD-aanhang bij de Statenfractie te betrekken. Er zullen hier in Utrecht – net als in Zuid-Holland – speeddates worden georganiseerd om nieuwe vrijwilligers te selecteren. Wat die moeten gaan doen is een raadsel. Er is al een datum geprikt en we kunnen ons aanmelden. Weyers vertelt dat er maandelijks een provinciale bijeenkomst zal komen en hij wil ook een nieuwjaarsborrel organiseren. Hier in Utrecht maakt Weyers daarmee een veel actievere indruk dan zijn collega’s in Zuid-Holland, waar vorige week geen enkele bijeenkomst in het vooruitzicht werd gesteld.
Weyers vertelt dat FvD in Utrecht boven verwachting heeft gescoord maar dat de formatie een wassen neus bleek, omdat er al ‘een projectplan van de klimaatlobby’ lag en de verkiezingen gezien werden als een hinderlijke onderbreking van de beleidsvoornemens. FvD wilde een systeem met wisselende meerderheden zoals dat er in Limburg is gekomen, maar dat is mislukt. Weyers denkt dat de aanwezigheid van FvD in de Staten desondanks wordt opgemerkt. FvD staat voor financieel en technisch uitvoerbare besluiten, doceert Weyers: ‘Het moet allemaal een beetje kloppen’.
We horen deze avond wat dat concreet inhoudt, met name bij ‘het speerpunt’ vervoer. Weyers wil ‘ondergronds’. Uit het publiek komt een vraag over de Utrechtse tramlijn naar de Uithof. FvD had graag ‘ongelijkvloerse kruisingen’ gezien. Dan volgt de suggestie dat de lijn helemaal ondergronds aangelegd had moeten worden. Een Statenlid suggereert eerder op de avond een hogesnelheidslijn van Utrecht naar Maastricht. Verder zet FvD in op kernenergie – zeker geen provinciaal thema – en wil de partij aandacht voor het Plakkaat van Verlatinghe. Dat laatste is een motie van het CDA.
Het FvD-communicatieteam heeft Weyers kennelijk niet verteld dat een staande bijeenkomst niet te lang mag duren. Er komt werkelijk geen einde aan. Weyers wil dat FvD herkenbaar is, bijvoorbeeld dat er in het openbaar vervoer ‘niet tien keer overgestapt moet worden’. FvD is ook herkenbaar vanwege de nadruk op ‘esthetiek’ en dat er niet op de man wordt gespeeld. We horen dat FvD hier in Utrecht al héél serieus wordt genomen. Ook de Commissaris van de Koning vindt dat ‘het meevalt’. Weyers meldt dat FvD allerlei resultaten boekt, maar wat die zijn, vertelt hij er niet bij.
Thierry Baudet is ‘erg onder de indruk’ van hoe het Utrechtse FvD zich zojuist heeft gepresenteerd, meldt hij. Baudet vindt dat er deze avond een goed begin is gemaakt met het maken van een ‘connectie tussen u en uw volksvertegenwoordigers’. Baudet is er alleen maar om wat aan te moedigen, zegt hij. Toch is duidelijk dat Baudet het hoogtepunt van de avond is, niet Weyers.
Naast de traditionele inkoppertjes, stelt het publiek een aantal opmerkelijk kritische vragen. Een man uit het publiek vraagt of FvD zich wel presenteert als een fatsoenlijke rechtse partij waarmee samengewerkt kan worden. Baudet antwoordt dat hij over anderhalf jaar wil regeren en dat FvD in Utrecht laat zien ‘dat er met ons te praten valt’. Een andere man klaagt dat Erkenbrand bij de FvD-borrel in Rotterdam was. Baudet wil niets met Erkenbrand te maken hebben. Weer een ander bekritiseert dat Baudet niet aanwezig was bij een hoorzitting met Klaas Knot over de euro. Baudet roept dat Knot de euro ‘helemaal niet begrijpt’ en dat de bijeenkomst niet in zijn agenda paste.
Adjunct-hoofdredacteur Bas Paternotte van TPO wil een reactie van Baudet op de intimidatie van uw verslaggever van afgelopen week. Baudet zegt dat dit ‘de bedoeling niet kan zijn’ en zegt dat het allemaal grapjes waren. Baudet houdt afstand van FvD-roddelsenator Beukering maar herhaalt zijn verzinsel dat uw verslaggever op de Europese FvD-lijst wilde.
Zo leren we veel over de ontwikkeling van FvD. De Utrechtse Statenfractie is gekozen omdat FvD stevig landelijk campagne voerde. Over de provincie ging die campagne niet en de provinciale kandidaten zagen we al helemaal nooit, op een enkel optreden van Weyers na. De Statenleden zijn zo onbelangrijk dat ze nog steeds niet op de FvD-website staan.
Het gevolg van dit alles is dat de Utrechtse fractie geen duidelijk mandaat heeft. De FvD-aanhang kijkt immers naar de landelijke kopstukken en het landelijke programma, maar had bij de verkiezingen geen idee wat de partij aan provinciale plannen had en wie daar gekozen konden worden. Dat is eigenlijk nog steeds zo. Deze avond blijkt bovendien dat de Statenfractie ook zelf worstelt met de vraag wat ze nou eigenlijk vindt, op wat landelijke punten zoals klimaat en diversiteit na.
De onervaren Statenfractie kan wel wat hulp gebruiken, maar de landelijke organisatie lijkt geheel gericht op de landelijke partij. Het kraampje met Baudets boeken is er een stille getuige van. Provinciaal gaan vooral dingen mis: geen goede geluidsinstallatie, geen kernboodschap, een te lang programma en totaal onbekende Statenleden. Het communicatieteam lijkt druk met gebrekkige videotjes over de Nederlandse geschiedenis, maar heeft kennelijk geen aandacht voor deze bijeenkomst, bijvoorbeeld door de speech met Weyers voor te bespreken of te adviseren over de inzet van sociale media.
Een Statenlid zegt bij het voorstelrondje dat hij niet lang aan het woord wil zijn, want er moet ruim de tijd blijven voor Baudet en Hiddema. Een betere samenvatting van zijn rol is nauwelijks mogelijk.
Voor TPO onderzoekt Chris Aalberts dit jaar de ontwikkeling van Forum voor Democratie (FvD). Hij kijkt naar de ontwikkeling van de partijorganisatie, de prestaties van FvD in Amsterdam en de werkzaamheden in de provincie, de Senaat en Brussel.
