Pim Fortuyn mag fysiek dan inmiddels zijn weggeteerd. Zijn gedachtegoed is dat, gelukkig, nog niet. Als een van de eersten, zo niet dé eerste, begreep hij begin jaren negentig al dat er een bureaucratisch geïnspireerde machtswisseling gaande was, die maar één doel had: vakmensen, handwerkers en ambachtslieden zoveel mogelijk van hun waardigheid, invloed en economische zelfstandigheid ontdoen.
Achteraf gezien waren het de eerste babystapjes van de controlemaatschappij, waarin, onder meer, het vakmanschap van de leraar niet langer werd vertrouwd, maar zich in allerlei tabellen en spreadsheets telkens opnieuw moest bewijzen. Het einde van deze ‘revolutie’ is de financieel uitgeklede leraar van nu, die een deel van zijn salaris ook nog aan woon werk verkeer moet uitgeven, omdat hij of zij niet de draagkracht heeft in de buurt van zijn of haar school te wonen.
Wie mocht denken dat we dertig jaar later – en met een beschamende toeslagenaffaire in ons rugzakje – een beetje wijzer zijn geworden en begrijpen dat de samenleving beter op ooghoogte dan vanuit hoge kantoren kan worden bestuurd, kwam dinsdag bij De Hofbar van Rutger Castricum weer eens bedrogen uit. Door vergoedingen voor zelfstandige psychiaters – die nog een resterend vleugje beroepstrots en arbeidsvreugde uitstralen – te verlagen, pogen de gezamenlijke zorgverzekeraars deze mensen naar de psychiatrische fabrieken van de GGZ te drijven. Het is namelijk niet de bedoeling dat de psychiater zijn werk leuk vindt en daadwerkelijk een band krijgt met zijn of haar patiënt. Volgens het spreadsheetfundamentalisme van de zorgverzekeraars schiet dat niet genoeg op om wachtlijsten weg te werken en mag het vakmanschap van de zelfstandige psychiater niet langer het uithangbord zijn van diens eigen toko, maar moet het een – weggestopt – puzzelstukje worden in een GGZ-team dat ‘complexe zorg’ biedt.
Lees meer van Hans van Willigenburg
Op papier is de redenering van de zorgverzekeraars misschien nog te volgen, maar echt alleen op papier. Wie, zoals Rutger Castricum, de werkelijkheid in stapt ziet dat psychiatrische patiënten juist baat hebben bij een vertrouwensfiguur die het werk met liefde doet en zijn ‘vertrouwelingen’ toestemming geeft hem of haar ook buiten kantooruren te bellen als er een dipje of paniekaanval toeslaat. Bij de GGZ is zo’n mogelijkheid (kantooruren), en zo’n vertrouwensband, er niet. Daar zijn patiënten een nummer, die al naar gelang de ingevoerde gegevens achter een gespecialiseerd loket een gespecialiseerde psychiater vinden die de godganse dag zijn of haar deel van de psychiatrische problematiek poogt te behandelen en je bij de geringste twijfel over de aard van je problemen naar weer een ander loket stuurt.
Vanuit technocratisch oogpunt een puntgave redenering, maar vanuit menselijke overwegingen natuurlijk de hel, met de tóch al verwarde patiënt als logisch slachtoffer.
Kijk De Hofbar gerust terug. Het uitfaseren van de zelfstandige psychiater is een angstwekkende showcase van Ruttiaans efficiency denken. En er is al bijna twintig jaar geen Pim meer om de noodklok te luiden over bureaucratische arrogantie.
Lees ook: Hans van Willigenburg – Buitenhof laat klimaatscenario’s op elkaar botsen
Lees ook: Hans van Willigenburg – Gerdi Verbeet, de zaaddoder van elke talkshow
Lees ook: Hans van Willigenburg – NPO biedt podium aan eurofiele EO-podcast ‘Europa draait door’
