De Amerikaanse epidemioloog Sandro Galeo, hoogleraar aan de Boston University, legt in zijn zojuist verschenen boek The contagion next time de nadruk op een meer omvattende aanpak van de huidige en toekomstige pandemieën. De ernstige en langdurige gevolgen van de pandemie wijzen niet op het falen van de geneeskunde maar van sociale en politieke structuren. Medici hebben zeer snel effectieve vaccins gemaakt. Dat was een groot succes. Toch zijn er miljoenen doden, de pandemie blijft maar duren, nieuwe golven steken op en bepaalde minderheidsgroepen worden het meest geraakt. Wat zegt dit over de noodzakelijke en meest efficiënte aanpak?
In de Verenigde Staten wordt veertig procent meer aan de gezondheidszorg besteed dan in andere westerse landen. Toch is er een veel slechtere algemene gezondheid in vergelijking met Europa. De leeftijdsverwachting is in de VS vijf jaar korten dan in EU. Ook bij ons rijzen de kosten voor de gezondheidszorg uit de pan en het is alles behalve zeker dat de kwaliteit van de volksgezondheid daarmee toeneemt.
We hebben het vaak over kwetsbare mensen die meer risico lopen om te overlijden bij een covid-19 infectie. Dat zijn mensen met obesitas, mensen die chronische ziekten hebben zoals diabetes of hartklachten en verslaafden. Ook arme mensen en bepaalde minderheidsgroepen lopen meer risico omdat zij meestal ongezonder leven. Daar moeten we hen niet de schuld van geven want ze hebben het geld niet om gezonde voeding te kopen. Mensen met een laag inkomen hebben vaak een beroep waarbij thuiswerken onmogelijk is en waar ze met veel mensen contact hebben.
Deze risicogroepen tonen aan dat economische, sociale en politieke factoren mensen extra kwetsbaar maken voor ziekten en infecties. We beschikken weliswaar over goede vaccins om de coronapandemie aan te kunnen. Mondmaskers en afstand houden, een goed opsporingsbeleid en desnoods een lockdown zijn uitstekende preventieve maatregelen, maar dit is volgens Sandro Galeo onvoldoende. Door nieuwe varianten gaat de pandemie steeds maar door. Niemand kan voorspellen hoe het verder zal aflopen. De Delta-variant werd ook niet voorspeld. Niet-gevaccineerden zijn, wat Galeo noemt, een ‘reservoir’ voor nieuwe mutaties. Te veel mensen zijn nog niet gevaccineerd en in andere delen van de wereld is vaccinatie nog nauwelijks op gang gekomen.
We moeten kijken naar de onderliggende oorzaken van de tragedie die covid-19 hebben veroorzaakt. Volgens Galeo faalde de infrastructuur waarop de volksgezondheid berust. De vraag is niet of er na de huidige pandemie een nieuwe pandemie komt, maar wanneer. We moeten daarom een infrastructuur creëren om een nieuwe tragedie te voorkomen. Een betere gezondheid van allen is volgens Galeo een kwestie van nationale veiligheid, want een goede gezondheid is de belangrijkste preventieve factor tegen pandemieën. De vraag is dus hoe we de mensen minder kwetsbaar kunnen maken voor infecties.
Volgens Galeo kunnen we dankzij de coronapandemie leren hoe we het beter kunnen doen en hoe we ons het best kunnen voorbereiden. De pandemie kan ofwel de voorloper zijn van een nog grotere crisis, ofwel komt er een tot nog toe ongeëvenaarde verbetering van de gezondheidszorg dankzij een nieuwe benadering die ook gericht is op de socio-economische en politieke factoren.
Bij die nieuwe benadering doet Galeo allerlei voorstellen die de algemene volksgezondheid kunnen verbeteren. Goed onderwijs voor iedereen is belangrijk omdat het opleidingsniveau gecorreleerd is met een betere gezondheid. Bestrijding van de armoede, verhogen van het minimumloon, sociale woningbouw, verbeteren van de luchtkwaliteit, campagnes voor gezonde voeding, een rechtvaardiger verdeling van de welvaart zijn allemaal nuttige investeringen voor de volksgezondheid. Dit betekent dat een cohesieve visie op de volksgezondheid het beleid moet bepalen. Onze gezondheid is namelijk het product van al deze factoren.
Persoonlijk vraag ik mij af hoe realistisch de voorstellen van Galeo zijn. Uiteraard zou het prachtig zijn als de welvaart rechtvaardiger verdeeld wordt, ook naar Derde Wereldlanden toe. Het verbeteren van de factoren die hij noemt moeten beslist prioriteit krijgen in het beleid om de gezondheid van de gehele bevolking te bevorderen.
Die factoren geven tegelijkertijd aan hoe onrealistisch de verwachtingen van Galeo zijn. Neem bijvoorbeeld de invloed van het onderwijs. Door de pandemie zijn scholen langdurig gesloten geweest en voor een groep kinderen, uit arme gezinnen met laag opgeleide ouders, was online onderwijs alles behalve geschikt. Deze kinderen hebben een leerachterstand opgelopen die wellicht nooit meer in te halen is. In eerste instantie verwacht ik dat de jeugdcriminaliteit zal stijgen en daarna zullen deze kinderen als volwassenen voor de rest van hun leven in armoede leven. Een opleiding volgen en met succes afronden is namelijk een van de belangrijkste buffers tegen asociaal gedrag en voor een goede integratie in de samenleving.
Ik vraag me af waar we het geld moeten halen voor een betere infrastructuur en om het ‘reservoir’ aan potentiële mutaties een halt toe te roepen. Ik vrees dat hier de komende jaren niets van terechtkomt door (1) de oplopende staatsschulden, mede door de economische gevolgen van de pandemie, (2) de hoge kosten bij rampen ten gevolge van de klimaatverandering, (3) de gigantische investeringen die noodzakelijk zijn om de afgesproken klimaatdoelen te halen, (4) de massa-immigratie van voornamelijk niet-gevaccineerden, (5) het niet gering aantal mensen dat zich niet wil laten vaccineren en (6) de sociale media waardoor de pandemie samengaat met wereldwijd verspreide complottheorieën en onzinnige opvattingen.
Als mijn hypothese klopt dat van een cohesieve visie helaas niets zal terechtkomen, dan moeten we ons voorbereiden op het ergste. Steeds nieuwe mutaties met telkens nieuwe golven en als het eindelijk lukt de pandemie uit de wereld te helpen dan komt de andere op ons af zonder dat we er goed op voorbereid zijn. We zullen daarom onze levenswijze moeten aanpassen. Dit geldt in het bijzonder voor de globalisering en de massa-immigratie.
Ik kan het niet mooier maken dan het is maar meer en meer zal het besef groeien dat twee maatregelen onontkoombaar zijn: (1) een eind maken aan de globalisering door per land zo zelfvoorzienend mogelijk te worden, niet meer te reizen en het internationaal transport te beperken tot het absoluut noodzakelijk en (2) de massa-immigratie radicaal stopzetten door ingrijpen van Europese legers, zonodig door een gebied in de Derde Wereld te bezetten waar alle illegalen heen gebracht worden.
Wie een beter voorstel heeft mag het zeggen, op voorwaarde dat rekening wordt gehouden met de zes hierboven genoemde factoren en zonder te vergeten dat het voor ons en onze (klein-)kinderen een kwestie is van leven en dood.
Lees ook: Juliaan van Acker – Vrouwenemancipatie maakt jonge moeders ongelukkig
Lees ook: Juliaan van Acker – Heksen die de klimaatcrisis en andere zonden beteugelen
Lees ook: Juliaan van Acker – Éric Zemmour en de redding van Europa
