Er is iets misgegaan bij de SP in Rotterdam. Het landelijk bestuur royeerde meerdere leden van de Rotterdamse afdeling, waarna de pleuris uitbrak. De geroyeerde leden hergroepeerden zich en begonnen voor zichzelf. De nieuwe partij heet ‘Socialisten 010’ en bestaat uit het voormalige SP-afdelingsbestuur en de voormalige SP-gemeenteraadsfractie. De partij doet mee aan de gemeenteraadsverkiezingen van maart. Eventjes leek Rotterdam twee socialistische partijen te krijgen.
Door de leegloop van actieve leden moest ook de Rotterdamse SP zich herpakken. Het landelijk bestuur benoemde een commissie die orde op zaken moest stellen, er kwam een nieuwe kandidatenlijst en een voormalig raadslid zou lijsttrekker worden. Maandagavond besloot de ledenvergadering alsnog anders: de SP zal niet meedoen in Rotterdam. Zo gebeurde het schijnbaar onmogelijke: de geroyeerde leden hebben de eerste slag tegen de moederpartij gewonnen.
De grote vraag is: maakt het inhoudelijk iets uit? Socialisten 010 presenteerde afgelopen weekend de eerste versie van het verkiezingsprogramma. De leden moeten er nog over vergaderen. Het programma geeft een eerste beeld van wat de afgesplitste partij wil en of dit überhaupt afwijkt van de SP. Je zou dat laatste wel verwachten: de onrust bij de SP begon omdat sommige leden een andere koers wilden. De gemiddelde kiezer vraagt zich af: is er een verschil, behalve de naam?
Socialisten 010 wil ‘een vergezicht [schetsen] hoe Rotterdam er met een socialistische meerderheid in de raad en op straat [uit] kan zien’. Het programma is ‘een optimistische visie’ van hoe Rotterdam zou kunnen veranderen als de stad socialer, duurzamer en inclusiever wordt. Socialisten 010 gaat hieraan werken door ‘met onze poten in de klei te blijven staan’, zich nadrukkelijk te verbinden met maatschappelijke bewegingen en vanuit de oppositie misstanden aan te kaarten.
Socialisten 010 schrijft een visie die in heel veel gemeenten gekopieerd zou kunnen worden. De partij vindt de liberalisering van de woonmarkt een ramp, wil betaalbare huisvesting, alleen sloop als het echt niet anders kan, huisjesmelkers stevig aanpakken en eventueel onteigenen, kleinere woningcorporaties die wijkgebonden en democratisch georganiseerd zijn en uiteindelijk een collectieve, democratisch beheerde woningvoorraad. Het ligt al met al niet erg voor de hand dat dit alles er snel komt.
De rest van het programma is qua sfeer hetzelfde: burgers moeten meer directe zeggenschap over hun wijk krijgen, geen prestigeprojecten meer, meer bedrijven in publieke handen, een hoger minimumloon, meer geld voor de minima, strengere duurzaamheidseisen, een zo autovrij mogelijke stad, toegankelijke zorg die democratisch georganiseerd is, onderwijs als emancipatiemotor en een breed en toegankelijk cultuuraanbod. Het had allemaal zo in het verkiezingsprogramma van de SP kunnen staan.
Maar er is ook een verschil. Soms is Socialisten 010 een soort BIJ1. De partij schrijft een heel hoofdstuk over diversiteit. Zoiets zou je nooit bij de SP aantreffen. Het lijkt direct geïnspireerd op de partij van Sylvana Simons, die in Rotterdam ook aan de raadsverkiezingen meedoet. Zo moet de Rotterdamwet die lagere inkomensgroepen – van kleur – uit de stad probeert te verbannen van tafel, schrijven de socialisten. Discriminatie moet stevig worden bestreden en gemarginaliseerde groepen ondersteund.
Socialisten 010 komt met meer typische BIJ1-thema’s. Sekswerkers mogen niet gecriminaliseerd worden, illegalen moeten meer rechten krijgen, een detentiecentrum voor uitgeprocedeerden moet dicht, stopformulieren moeten etnisch profileren en institutioneel racisme tegengaan, daklozen moeten beter geholpen worden ongeacht of ze wel of niet ‘Rotterdams’ zijn en zwarte piet gaat in de ban. Je vraagt je af waar BIJ1 nog voor nodig als Socialisten 010 in de gemeenteraad zit. Of andersom natuurlijk.
Zo duidt Socialisten 010 wel degelijk op een verandering ten opzichte van de SP, die migratiekritisch probeert te zijn, racisme als een secundair thema presenteert en de strijd voor gemarginaliseerde groepen niet in de etalage legt. De SP is conservatiever dan Socialisten 010 en dus verandert er in Rotterdam meer dan alleen de naam en het logo. Hier verandert ook de koers. De grote vraag blijft of kiezers zich dit realiseren. Misschien is het beter van niet: BIJ1 heeft – juist op deze thema’s – een beter profiel.
Lees meer van Chris Aalberts:
