Er was een tijd dat politieke partijen nauwelijks geld hadden om campagne te voeren, maar dat is helemaal voorbij. Tegenwoordig laten partijen zelfs eigen peilingen uitvoeren om te zien wat hun potentieel is. Of beter: om in de media te kunnen melden dat ze er heel goed voor staan, zodat meer kiezers zich aansluiten. D66 lijkt erin te investeren: afgelopen week zagen we in zowel Nijmegen als Amsterdam peilingen opdoemen die door de sociaal-liberalen zijn betaald.
Kwaliteit speelt in ieder geval geen rol, zo bleek in Nijmegen, waar Maurice de Hond denkt dat de ChristenUnie en Bij1 allebei twee procent van de stemmen krijgen. Voor beide partijen zou dat in de richting komen van een zetel in de gemeenteraad. Jammer voor De Hond: de ChristenUnie en Bij1 doen in Nijmegen niet mee. De Hond geeft het landelijk bureau van D66 de schuld van deze fout, wat vooral leidt tot de vraag hoe diep D66 zich in de organisatie van deze peiling heeft gemengd.
Ook al zo vreemd: deze Nijmeegse peiling laat zien dat D66 de grootste is, op een procentpuntje gevolgd door GroenLinks, die momenteel de meeste zetels heeft. Het zou zomaar kunnen dat de twee procent van de kiezers die niet op Bij1 kan stemmen nu naar GroenLinks gaat, waardoor de partij van Klaver alsnog de grootste wordt, maar in dit soort nauwkeurigheden heeft D66 natuurlijk geen zin. De Nijmeegse D66-lijsttrekker loopt inmiddels alle media af om te melden dat de Nijmegenaren graag verandering willen.
Zou D66 misschien expres verkeerde informatie over Bij1 hebben gegeven aan De Hond? Het is al weken bekend dat Bij1 in Nijmegen niet meedoet. GroenLinks heeft in de peiling last van deze fout, D66 niet.
Een politicoloog wist meteen te melden dat de steekproef sowieso niet groot genoeg is om te zeggen wie er lokaal gaat winnen, maar u raadt het al: de campagneleider van D66 vertrouwt erop dat de peiling representatief is. D66 vertrouwt op de expertise van Maurice de Hond. Je vraagt je af wat D66 ervan zou vinden als GroenLinks deze peiling had betaald en nipt de grootste was geworden. Dan zou de methodologie het label ‘schimmig’ hebben gekregen.
Ook in Amsterdam steekt D66 de vlag uit, want ook hier komt de partij als grootste uit een peiling van De Hond. GroenLinks – nu nog de grootste – lijkt te halveren. Opvallend detail: het drietal D66, GroenLinks en Volt komt samen op 36% uit, hetzelfde percentage als wat het duo D66 en GroenLinks haalde in 2018. En verhip: Volt heeft grotendeels dezelfde standpunten als D66 en GroenLinks, bijvoorbeeld over zaken als klimaat, internationale samenwerking en inclusiviteit, dus er verandert inhoudelijk in Amsterdam niets.
Zo komen we op nog een leuke vraag: als deze drie partijen communicerende vaten zijn, zou de kiezer dan überhaupt al een idee hebben wat te kiezen? De kennis van het Amsterdamse Volt-programma kan alleen maar minimaal zijn omdat de campagne pas afgelopen weekend is begonnen. Vraag een Amsterdammer op straat wat Volt wil en niemand kan het je vertellen. Lijsttrekker Juliet Broersen kan het zelf ook nog niet. Bij AT5 meldde ze:
“Mensen, die willen een nieuw politiek geluid, denk ik. Uiteindelijk zijn wij een nieuwe generatie, wij zetten in op samenwerking, we zijn een positief geluid, we zijn pragmatisch, handen uit de mouwen en dat trekt heel veel mensen aan op dit moment. Ik denk dat veel mensen ook teleurgesteld zijn in de huidige politiek of ze zijn zoekende en daar is Volt een onwijs mooi antwoord op.”
Niemand kan met zekerheid zeggen of de D66-peiling klopt, want niemand weet of de meningen die kiezers geven enigszins doordacht zijn of slechts een wilde gok. De verschillen tussen D66, GroenLinks en Volt zijn inhoudelijk minimaal, de programma’s ongelezen, de kandidaten onbekend en de uitslagen afhankelijk van het optreden van de landelijke partijleiders. Er is werkelijk nul reden om aan te nemen dat D66 momenteel het populairst is. We weten het gewoon niet. Maar D66 stuurt toch alvast een persbericht de wereld in.
Hoe zou D66 dit soort peilingen noemen als Forum voor Democratie ze zou bestellen?
Lees ook van Chris Aalberts:
