Het is druk in Hotel Post-Plaza in Leeuwarden. Deze vrijdagavond houdt JA21 hier een bijeenkomst voor leden en sympathisanten. In de zaal staan precies vijftig stoelen en daarvan is de helft al een half uur voor aanvang gevuld. Het toont de behoefte aan een rechts geluid, zolang het heel veel dingen ‘niet’ is. Dit publiek wil geen CDA want die partij is niet echt rechts, geen VVD want Mark Rutte, geen PVV want geen resultaat en geen Forum want complotgekte. Er is ruimte voor nóg een rechtse partij.
Bij JA21 willen ze graag het land in en dus is de hele partijtop in Leeuwarden. We worden toegesproken door Eerste Kamerlid Annabel Nanninga en Tweede Kamerleden Joost Eerdmans en Derk Jan Eppink. We horen dat het derde Tweede Kamerlid, Nicki Pouw-Verweij, eigenlijk ook van de partij zou zijn, maar zij moet zich helaas verontschuldigen. Ze gaat binnenkort met zwangerschapsverlof en wordt dan tijdelijk vervangen door het Friese Statenlid Maarten Goudzwaard. Hij is er vanavond dan weer wel.
JA21 doet er deze avond alles aan om zichzelf te presenteren als respectabel, serieus en effectief. We horen dat Goudzwaard allerlei moties aangenomen krijgt in Friesland, dat hij over kernenergie heeft gepraat en bedrijfsbezoeken aflegt. JA21 is volgens hem een verademing in vergelijking met Forum. De hele delegatie van JA21 is deze vrijdagochtend ontvangen door de Commissaris van de Koning. Een stille hint dat JA21 in bestuurlijk Nederland serieus wordt genomen.
JA21 is dan ook heel bestuurswaardig, horen we steeds. In de Eerste Kamer kan de partij het beleid bijsturen of blokkeren. JA21 is volgens Eerdmans gekant tegen de ontkoppeling van de AOW. Later horen we Nanninga zeggen dat ze tegenwoordig door allerlei partijen wordt gebeld om te overleggen. Zelfs door links. We moeten goed begrijpen dat JA21 géén protestpartij is, maar een club die het verschil wil maken na jaren vol machteloze ellende op de rechterflank.
Eerdmans houdt de aanwezigen voor dat andere partijen zenuwachtig worden van de goede peilingen. De eerste krachtmeting is over een paar weken in Amsterdam, de enige gemeente waar JA21 aan de gemeenteraadsverkiezingen meedoet. Nanninga – die ook hoofdstedelijk lijsttrekker is – vertelt er enthousiast over. Ze probeert er naar eigen zeggen voor te zorgen dat de linkse gekte in Amsterdam een beetje binnen de perken blijft en hoopt dat dit de rest van Nederland bespaard blijft.
Zo vergeten we heel even dat we in Leeuwarden zijn. Het verhaal over de Amsterdamse raadsverkiezingen is slecht gekozen want het accentueert dat JA21 verder nergens meedoet. De partij doet er alleen mee omdat men al twee Amsterdamse raadsleden heeft. Verder kleven er aan de gemeenteraadsverkiezingen simpelweg te veel risico’s. Deze strategie is wel begrijpelijk, maar de kiezer ziet dat natuurlijk anders. Een man in het publiek bekritiseert dat JA21 in de provincie helemaal geen afdelingen bouwt. Terecht.
Zo vormt zich een beeld. JA21 benadrukt de hoge opkomst en meldt trots dat deze bijeenkomst binnen twee dagen was uitverkocht. Dat blijkt echter nog een stuk sneller te kunnen: als de partij een anti-woke-congres organiseert in Amsterdam is de bijeenkomst zo snel uitverkocht dat de partijtop denkt dat het inschrijfsysteem een storing heeft. Wederom een veeg teken dat JA21 Randstedelijk is: woke wordt gepresenteerd als een probleem op universiteiten. Daarvan heeft Amsterdam er twee en het platteland nul.
JA21 is géén Randstadpartij, bezweert Nanninga, maar geloofwaardig is anders. De meeste Statenleden van JA21 zitten in de Randstad-provincies en daar waren de verkiezingsuitslagen van voorganger Forum sowieso de beste. In het Noorden stapten bovendien veel minder FvD’ers over. In Friesland eentje. De focus op Amsterdamse kwesties versterkt het Randstedelijke beeld, evenals de prominente link van Eerdmans met Rotterdam en die van Nanninga met de hoofdstad. Achterhoeker Derk Jan Eppink is relatief onzichtbaar.
Een man uit het publiek vertelt dat BBB op het platteland erg populair is. De nummer twee, Femke Wiersma, komt hier uit de buurt. Kan JA21 niet met BBB samenwerken? Eerdmans heeft er overduidelijk geen zin in. Een reden horen we niet. Eppink geeft nog wat kritiek op het stikstofbeleid om zo de boeren aan JA21 te binden, maar al snel gaat het weer over de Randstad. Eerdmans zegt dat internationale studenten kamers inpikken van Nederlandse studenten en Nanninga praat over hoofddoekjes bij boa’s in de grote steden.
Of JA21 nou in Leeuwarden langskomt of niet: Eerdmans en Nanninga zijn er in de eerste plaats voor de Randstad. De rest van Nederland is kennelijk voor BBB.
Lees en bekijk meer hierover op @chrisiserbij.
Lees meer van Chris Aalberts:
