Forum voor Democratie is niet gekozen in de gemeenteraad van Urk en dat hebben we geweten. Lijsttrekker Joas van der Reest gaf een onthullend interview toen bleek dat Forum geen enkele zetel had behaald. Hij hoort niet thuis op Urk, maar in Groningen, meldde hij. Urk wil volgens Van der Reest niet vooruit, wil een woningtekort en stemt ‘op de meest domme partijen die je je maar kunt voorstellen.’ Van der Reest kan er ‘met zijn hoofd niet bij’ wat de Urkers stemden.
Slim dat de inwoners van Urk dit sujet niet in de gemeenteraad hebben gestemd. Later bood hij zijn excuses aan. Inmiddels geeft hij toe dat hij kandidaat was uit puur opportunisme. Hij zag in het raadslidmaatschap een goedbetaalde bijbaan van twee vergaderingen per maand. Omdat hij al snel wist dat hij zich sowieso zou afsplitsen, wist hij dat hij zich aan niemand zou hoeven verantwoorden. Dit brengt ons op de vraag: hoe kan zoiets? En: hoe uniek is het?
Dit gaat niet alleen over een student die dacht een makkelijk bijbaantje te scoren. Het gaat ook over een totaal ontbrekend besef wat het raadslidmaatschap inhoudt. Van der Reest praat continu in de ik-vorm, alsof de functie over hem gaat in plaats van over het vertegenwoordigen van burgers. Het is geen baantje van twee vergaderingen in de maand maar omvat veel meer contacten met de samenleving. Dat interesseerde Van der Reest niet. Misschien niet eens zo gek als je in Groningen studeert.
Bij FvD stonden relatief veel jongeren op de kandidatenlijsten. Soms waren ze zelfs lijsttrekker: Van der Reest is 22, in Eindhoven was de lijsttrekker 18, in Haarlem 21, in Hoogeveen 24 en in Almere 23. De reden ligt nogal voor de hand: bij FvD zijn ontzettend veel mensen weggelopen omdat ze erachter kwamen dat Baudet niet alleen een extremist is, maar ook een krankzinnige gek waar niet mee samen te werken valt. Met name jongeren hebben dat niet altijd door.
Dat is raar. Nog geen twee jaar geleden stonden deze jongeren te klappen voor iemand als Annabel Nanninga. Ze keken allemaal tegen haar op. Politiek inhoudelijk zijn ze het nog steeds met haar eens. Dat zou een reden kunnen zijn om haar kritiek op Baudet serieus te nemen, maar dat hebben deze jongeren nooit willen doen. Het toont aan dat ze zich in een ideologische echoput begeven. Dat verbaast dan weer niet, want ze zijn meestal lid van het extremistische JFVD.
Deze jongeren hebben veelal last van een extreme vorm van zelfoverschatting. Kijk het interview van Van der Reest terug toen hij net lijsttrekker was. Hij wilde aandacht voor het woningtekort. Hoe dit opgelost moest worden? Geen idee. Van der Reest vond FvD heel democratisch want de partij is voor referenda en de gekozen burgemeester. Toen de verslaggever vroeg hoe dit zich verhoudt tot de kritiek van Forum op rechters, was zijn antwoord: ‘Daar ga ik liever niet op in’.
Nu klaagt Van der Reest dat hij zich steeds moest verantwoorden voor Baudets uitspraken. Hij moest dingen ‘recht lullen’ en dat kostte hem steeds meer moeite. Hij vindt Poetin bijvoorbeeld helemaal geen geweldige vent en is tegen oorlog. In zijn echoput had hij zich nooit gerealiseerd dat dit exact de kritiek is die ongeveer alle weglopers bij Forum talloze keren hebben geuit. Als je nu nog met dit soort smoesjes aankomt, ben je dom of in en in slecht. Of allebei.
Van der Reest zegt nu dat Baudets uitspattingen hem in de weg zaten. Hij ontdekte dat Baudet naar niemand luistert en zwaar narcistisch is. Baudet stond als enige op de posters en hield zich niet aan het programma van een campagnedag. Van der Reest was afhankelijk van wat Baudet spuide na een fles rode wijn om half elf in de avond. Kennelijk nemen Van der Reest en zijn hele sociale omgeving nooit kennis van welk politiek nieuws dan ook. De rest van Nederland wist dit allemaal al een tijdje.
Algemene ontwikkeling is best handig in de gemeenteraad. FvD toetste kandidaten er niet op. Er werd niet eens gekeken of Van der Reest wel lid was. Er werd überhaupt niet naar zijn antecedenten gekeken. Als hub-coördinator van JFvD hadden leden over hem geklaagd. De partij deed daar destijds al niets mee, maar een klager kreeg wel gescheld en bedreigingen naar zijn hoofd. FvD zaagde Van der Reest er later niet alsnog over door. Ook zijn motieven kregen geen aandacht.
Van der Reest gaf in dronken toestand een dom interview aan Omroep Flevoland en daarom weten we nu hoe ongeschikt hij was. Dit zegt ook veel over de kandidaten die lager op de lijst stonden. Zij hadden een kleinere kans om gekozen te worden en zullen waarschijnlijk nog slechter zijn onderzocht. Of gewoon helemaal niet. Daar was echter alle reden toe, want in geen enkele gemeente blinken FvD-kandidaten uit in politieke of maatschappelijke ervaring. Opleiding hebben ze van FvD niet gehad.
Over het lokale FvD horen we vooral incidenten. De Hengelose lijsttrekker wilde kabinetsleden op het hakblok leggen, zijn collega uit dezelfde plaats loopt in een neo-nazitrui en hun Eindhovense collega bedreigde een Kamerlid. De ellende is echter breder dan al dat extremisme wat nu wortel schiet in de gemeenteraad. Er is geen enkele aanwijzing dat FvD-kandidaten überhaupt op hun taak berekend zijn, het raadslidmaatschap serieus willen uitoefenen en voor hun kiezers het verschil willen maken.
Als je slecht voorbereid aan je politieke carrière begint, kan die alleen maar stranden. De mensen op Urk zagen de ellende aankomen en stemden massaal SGP. Elders kreeg Forum wel een of twee zetels. Daar loopt het niet beter af: er zitten voortaan raadsleden die op den duur niet meer komen opdagen, afsplitsen, weglopen of totaal willekeurige dingen roepen die slechts als effect hebben dat vergaderingen langer duren. Was Nederland maar zo slim als de mensen op Urk.
Lees ook van Chris Aalberts:
