Podcasts schieten als paddenstoelen uit de grond en dan mis je weleens wat. Zo is daar De Binnenkamer, een podcast van journalisten Harmen van der Veen en Laurens Boven. Ze specialiseren zich in lange interviews en gingen onlangs naar Brussel voor gesprekken met vier Europarlementariërs. Zo kwamen ze in de tuin van D66’er Sophie in ’t Veld terecht, de langst zittende Nederlander in het Europees Parlement. Opeens was er nieuws, maar niemand merkte het op.
Het nieuws werd goed verstopt. Dit interview gaat over België en Brussel, de waarde van Europa, de bevoegdheden van Europarlementariërs en het feminisme. In ’t Veld wordt de laatste tijd vaak geframed, klaagt ze. Ze heeft een conflict met de andere Europarlementariër van D66, Samira Rafaela. In ’t Veld vertelt dat Rafaela zich een paar maanden na de verkiezingen heeft teruggetrokken uit de gezamenlijke delegatie. Dat stond een tijdje geleden al in NRC.
In ’t Veld stoort zich aan de commentaren die ze op deze zaak krijgt. Het wordt gebracht alsof dit een conflict is tussen twee vrouwen. Zo wordt de term ‘kiften’ gebruikt en dat is kleinerend. Zo’n term zou nooit in mensen opkomen als het om een conflict tussen mannen was gegaan, denkt In ’t Veld, die dit een verkeerd frame vindt. Het echte probleem is dat er mensen in de knel zijn gekomen. Er was sprake van ‘grensoverschrijdend gedrag’, horen we In ’t Veld zeggen. ‘Dat is vastgesteld.’
Is dat zo? Dat zou groot nieuws zijn.
Deze opmerking wordt door In ’t Veld nog eens herhaald. De interviewers slaan er niet op aan. In ’t Veld vertelt dat mensen die haar goed gezind zijn er inmiddels op zinspelen dat het weer goed moet komen tussen haar en Rafaela. Maar de ruzie is het issue niet, denkt In ’t Veld. ‘De feiten’ zijn dat er sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Volgens In ’t Veld gaat het door dit soort framing niet meer over de slachtoffers. Het probleem wordt teruggebracht tot een conflict tussen twee vrouwen.
Wat was er ook alweer aan de hand? Al een tijdje is er heibel bij de Europese fractie van D66 waar In ’t Veld en Rafaela niet meer samen door een deur kunnen. NRC pakte een maand geleden uit met het nieuws dat er klachten over Rafaela zijn, die zouden variëren van intimidatie tot pestgedrag. De D66-integriteitscommissie heeft ernaar gekeken en vindt de klachten gegrond. NRC heeft de stukken ingezien. Rafaela bekritiseert hoe het onderzoek is gedaan. Haar input is volgens haar niet gebruikt.
In ’t Veld geeft in dit interview geen verdere details. We weten dus feitelijk niet meer dan in mei: Rafaela kreeg in 2019 personeel van vertrokken D66’ers in haar maag gesplitst, wilde hen niet en toen deze mensen eindelijk waren vertrokken begonnen ze te klagen. De derde klager is een oud-medewerker die Rafaela wel zelf aannam, maar wiens contract niet werd verlengd. Rafaela heeft in ieder geval deels gelijk dat het onderzoek niet deugt, want D66 hield zich niet aan het eigen protocol, op instigatie van de partijvoorzitter.
Even teruglezen wat D66 schreef toen deze zaak via NRC uitlekte. In die verklaring zegt de partij niets over de klachten over Rafaela, het verloop van het onderzoek of de conclusies ervan. Wel was het onderzoek nadrukkelijk niet bedoeld voor de buitenwereld. Een immens verschil met de zaken van Nilüfer Gündogan en Gijs van Dijk, toen respectievelijk Volt en PvdA een onderzoek initieerden en de geanonimiseerde conclusies met de buitenwereld deelden. Bij Rafaela niets van dit alles.
Leuke puzzel: D66 heeft nooit conclusies over Rafaela geopenbaard. Het heeft er alle schijn van dat er nog geen definitief oordeel ligt: Rafaela heeft over het onderzoek geklaagd, dreigde met juridische stappen en overweegt bij D66 te vertrekken. Sinds de NRC-publicatie is het muisstil. Rafaela is niet zichtbaar gestraft: afgelopen zaterdag zat ze in twee verschillende sessies op het D66-congres. Niet echt logisch voor een Europarlementariër waar D66 zich voor schaamt.
Bewijs dat Rafaela ‘grensoverschrijdend gedrag’ vertoonde is er niet. Er is geen onderzoek naar haar gepubliceerd en er is zelfs niet gemeld dat er een onderzoek is afgerond. Opeens worden meldingen door In ’t Veld gelijkgesteld aan feiten, de journalisten weerspreken dit niet en zo gaan beschuldigingen een eigen leven leiden. Het is logischer in herinnering te roepen dat In ’t Veld en Rafaela gebrouilleerd zijn. In ’t Veld zou zich niet tot dit niveau moeten verlagen. Maak het onderzoek naar Rafaela openbaar, of rectificeer.
Lees ook van Chris Aalberts:
