ATHENE, Griekenland (AP) – De Griekse regering heeft een brief geschreven aan NAVO-partners, de Europese Unie en het hoofd van de Verenigde Naties, met het verzoek om de steeds agressievere uitlatingen van functionarissen van buurland Turkije formeel te veroordelen en te suggereren dat de huidige bilaterale spanningen zouden kunnen escaleren in een tweede openlijk conflict op Europees grondgebied.
In de brieven, waarvan The Associated Press woensdag kopieën onder ogen kreeg, zegt de Griekse minister van Buitenlandse Zaken Nikos Dendias dat het gedrag van de historische regionale rivaal van zijn land – en NAVO-bondgenoot – door de drie instanties moet worden afgekeurd.
“Door dit niet op tijd te doen of door de ernst van de zaak te onderschatten, lopen we het risico opnieuw getuige te zijn van een situatie die vergelijkbaar is met die welke zich momenteel in een ander deel van ons continent afspeelt,” schreef hij, met een toespeling op de oorlog in Oekraïne. “Dit is iets wat niemand van ons wenst mee te maken.”
De brieven van maandag en dinsdag komen op een dieptepunt in de betrekkingen tussen de twee buurlanden, die worden gescheiden door eeuwenlange vijandschap en hedendaagse geschillen, waaronder de grenzen van de Egeïsche Zee en immigratie. Griekenland en Turkije zijn in de afgelopen halve eeuw driemaal dicht bij een oorlog gekomen.
Dinsdag herhaalde de Turkse president een nauwelijks verholen invasiedreigement dat hij in het weekend had geuit. Athene antwoordde dat het bereid is zijn soevereiniteit te verdedigen.
In de brieven aan NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg, EU-buitenlandchef Josep Borrell en VN-chef Antonio Guterres citeerde Athene Erdogans verwijzingen naar Griekse “bezetting” van eilanden in de Egeïsche Zee die al decennia deel uitmaken van Griekenland, en naar het Griekse volk als “verachtelijk”.
“Het Turkse leiderschap heeft er blijkbaar voor gekozen om toekomstige agressie voor te stellen als reeds voorbereid en, wat nog belangrijker is, als een gerechtvaardigde actie,” zei hij. “Als de internationale gemeenschap deze Turkse houding niet in haar ware dimensie ziet en er niet naar behoren tegen optreedt, dreigt zij onze ruimere regio te destabiliseren en gevolgen te veroorzaken waarvan de ernst moeilijk in te schatten is.”
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zei dinsdag dat Turkije “plotseling in de nacht zou kunnen komen” als antwoord op vermeende Griekse bedreigingen, waarmee hij suggereerde dat een Turkse aanval niet kan worden uitgesloten.
Ankara zegt dat Griekenland internationale overeenkomsten schendt door een militaire aanwezigheid te handhaven op eilanden dicht bij de Egeïsche kustlijn van Turkije. Het beschuldigt de Griekse luchtverdediging er ook van Turkse gevechtsvliegtuigen tegen te werken tijdens NAVO-oefeningen boven het oostelijke deel van de Middellandse Zee.
Griekenland zegt dat het zijn oostelijke eilanden – waaronder de toeristische trekpleisters Rhodos en Kos, die veel dichter bij Turkije liggen dan bij het Griekse vasteland – moet verdedigen tegen zijn grotere en militair sterkere buur.
Dendias beschuldigde Turkije dinsdag van 6.100 schendingen van het Griekse luchtruim dit jaar, waaronder 157 vluchten over Grieks grondgebied.
Griekenland stuurt bijna dagelijks gevechtsvliegtuigen de lucht in om Turkse militaire vliegtuigen te identificeren en te onderscheppen en vaak breken gesimuleerde luchtgevechten uit, die in de afgelopen decennia al tot verschillende doden hebben geleid.
“De Turkse houding is een destabiliserende factor voor de eenheid en cohesie van de NAVO en verzwakt de zuidelijke flank van het bondgenootschap op een moment van crisis,” schreef Dendias aan Stoltenberg.
Zowel Griekenland als Turkije staan volgend jaar voor cruciale verkiezingen.
Associated Press, vertaald door TPO.
