ROME (AP) – Als Italië de eerste vrouwelijke premier kiest, zijn Italiaanse vrouwen dan blij of teleurgesteld?
Als de peilingen kloppen, zullen Giorgia Meloni en de rechtse partij Broeders van Italië, die zij minder dan tien jaar geleden mede oprichtte, zegevieren bij de verkiezingen van 25 september. Meloni zou dan door de Italiaanse president kunnen worden gevraagd om te proberen een levensvatbare coalitieregering te vormen met rechtse bondgenoten.
Voor veel vrouwelijke kiezers is het een kwestie van geslacht versus agenda.
Sommigen vrezen dat Meloni, die het moederschap verheerlijkt, de rechten van vrouwen, waaronder de toegang tot abortus, zal willen uithollen.
Voor haar aanhangers gaat het om haar conservatieve ‘God, vaderland en gezin’-platform, niet om haar geslacht.
Broeders van Italië heeft wortels in een neofascistische beweging die de erfenis van Benito Mussolini, die prijzen toekende aan vrouwen die veel kinderen hadden, huldigde. De partij haalde bij de laatste verkiezingen, in 2018, ongeveer 4% van de stemmen, maar zou volgens sommige opiniepeilers bij deze verkiezingen bijna 25% kunnen winnen.
Licia Donati vocht als jonge communistische activiste in de jaren zestig voor de legalisering van echtscheidingen, die er in 1970 kwam. Ze mobiliseerde ook vrouwen zodat Italiaanse rechtbanken zouden erkennen dat vrouwen dezelfde gelijke rechten hebben als mannen in een land waar tot 1981wetten bestonden die clementie toestonden voor mannen die vrouwen vermoordden om de ‘familie-eer’ te bewaren.
Als Meloni de eerste vrouwelijke premier van Italië wordt, zou dat “een breuk (met het verleden) zijn in de zin dat zij een vrouw is, maar het zou een stap terug zijn in de conservatieve vrouwencultuur”, aldus Donati, 84 jaar, een Toscaanse die in Rome woont.
Donati zegt dat als ze met de politica kon spreken, ze zou zeggen: “Welke strijd heb je gevoerd voor vrouwen, wat heb je gedaan? Niets.”
Meloni, 45, is de enige belangrijke partijleider die zich niet heeft aangesloten bij de pandemische nationale eenheidsregering van premier Mario Draghi in 2021. Nadat populistische krachten, waaronder twee van Meloni’s campagnebondgenoten, in juli hun steun voor Draghi introkken, stortte de coalitie van het voormalige hoofd van de Europese Centrale Bank in, waardoor vervroegde verkiezingen nodig waren.
Oria Gargano, wier BeFree-organisatie in Rome vrouwen helpt die het slachtoffer zijn geworden van huiselijk geweld, merkte met ontzetting op dat een politicus van Broeders van Italië heeft aangedrongen op begraafplaatsen waar geaborteerde foetussen kunnen worden begraven, en op het plaatsen van de namen van vrouwen die zelfs zonder hun toestemming een abortus hebben ondergaan.
Onlangs maakte Meloni vrouwen boos door een video te retweeten van een vrouw die op straat werd verkracht – “om het simpele feit dat het een immigrant was die haar verkrachtte”, aldus Gargano.
Meloni heeft de meeste migranten – overwegend mannen – die op smokkelbootjes naar de Italiaanse kust varen, bespot als profiteurs die de vluchtelingenstatus niet verdienen.
Meloni heeft zich over het algemeen onthouden van het werven van vrouwenstemmen, gewoon omdat ze een vrouw is. Maar ze is teruggekomen op beweringen dat het geen overwinning voor vrouwen zou zijn als ze premier wordt.
“Ik daag iedereen uit om te zeggen dat dat niet zou betekenen dat het glazen plafond wordt doorbroken”, citeerde het Italiaanse persbureau ANSA haar toen ze naar het circuit van Monza kwam voor een Formule 1-race.
“Ik ben een vrouw, dus zeggen dat je geen vrouw bent als je de dingen zegt die ik zeg, maakt me eerlijk gezegd aan het lachen.”
Volgens opiniepeilers trekt Meloni iets meer mannelijke dan vrouwelijke kiezers.
Als jonge vrouw drong senator Emma Bonino, leider van de kleine partij +Europe, die in de campagne samenwerkt met Meloni’s rivaal, de leider van de Democratische Partij, Enrico Letta, erop aan om echtscheiding en abortus legaal te maken.
Tijdens deze verkiezingscampagne is Meloni onder druk gezet om te zeggen of zij de Italiaanse wet zal handhaven die abortus legaliseert tot de eerste 12 weken van de zwangerschap of later als de gezondheid of het leven van een vrouw in gevaar is. Ze benadrukt dat ze de wet zal respecteren, maar dat ze wel wil dat de wet zodanig wordt uitgevoerd dat vrouwen die besluiten te bevallen hulp krijgen.
“Ze zal gehaaid zijn – geen groot debat, gewoon ‘we zullen de wet niet toepassen'”, zegt Bonino.
Verschillende politieke rivalen hebben gewezen op een tekort aan artsen die bereid zijn abortussen uit te voeren in sommige delen van Italië, waaronder de regio Marche, die door Meloni’s partij wordt geregeerd. Volgens de wet van 1978 kan het personeel van het Italiaanse openbare gezondheidsstelsel zich “gewetensbezwaarde” verklaren om de procedure niet uit te voeren.
Op Meloni’s eerste campagnebijeenkomst vorige maand in Ancona, een stad in Marche, waren ongeveer 1000 wild juichende aanhangers aanwezig, veel groter dan de enkele tientallen demonstranten, voor het merendeel vrouwen, in een zijstraat.
“Je straalt haat uit en je vertegenwoordigt mij niet”, luidde het bord van een protesterende vrouw.
Meloni, die een jong kind heeft met haar mannelijke metgezel, hekelt wat zij LGBTQ-‘lobby’s’ noemt, spot met het concept van genderfluïditeit en steunt het Italiaanse verbod op adoptie door alleenstaanden.
‘Traditionele’ gezinnen zijn voor haar het fundament van de samenleving.
Haar conservatieve standpunten stuiten sommige vrouwen tegen de borst, waaronder Alice Riboli, die op haar 18e voor het eerst mag stemmen.
“Het is beter als een vrouw in de politiek een dergelijke rol (zoals premier) bekleedt, maar zij misschien niet. Misschien iemand met ideeën die wat opener en actueler zijn”, aldus Riboli, uit Aosta, Noord-Italië.
Maar andere vrouwen steunen Meloni’s agenda.
Lavinia Mercante, 25, uit Rome, zegt dat ze haar steunt “als politica, niet als vrouw”. Mercante wil politiek rechts aan de macht zien komen.
Weer anderen staan onverschillig tegenover vrouwenemancipatie als campagnethema – zij willen gewoon een krachtige regering die blijft. Sinds 2018 heeft Italië drie verschillende regerende, vaak ruziënde coalities gehad, uit het hele politieke spectrum.
“Ik denk dat het me niet kan schelen of rechts of links wint,” zegt Caterina Bazzani, 52, een financieel adviseur uit Agrate Brianza in Noord-Italië. “Ik wil een regering, gekozen door de Italianen, die vijf jaar meegaat en haar programma uitvoert.”
Wat Meloni betreft: “Sommige mensen zeggen dat ze in functie moet komen omdat ze een vrouw is, maar zo denk ik er niet over. Voor mij is het genoeg dat ze capabel is. Man of vrouw, voor mij is het hetzelfde.”
