AP – Een roundup van enkele van de populairste maar volledig onware verhalen en visuals van de week. Geen van deze zijn legitiem, ook al werden ze op grote schaal gedeeld op sociale media. De Associated Press heeft ze gecontroleerd.
Hier zijn de feiten:
Nepnieuws: Mensen en andere zoogdieren geïnjecteerd met een mRNA-vaccin sterven binnen vijf jaar.
De feiten: Er is geen wetenschappelijk bewijs dat mensen of andere zoogdieren die een mRNA-vaccin krijgen binnen vijf jaar sterven, vertellen deskundigen aan de AP.
Gebruikers van sociale media doen de bezorgdheid herleven dat mRNA-gebaseerde vaccins, waaronder die tegen COVID-19, uiterst dodelijk zijn.
“Geen enkel met mRNA geïnjecteerd zoogdier heeft het ooit langer dan 5 jaar overleefd. Het uitsterven is begonnen,” schreef een gebruiker op Twitter in een bericht dat meer dan 17.000 keer is geliked of gedeeld.
Maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat de mRNA-vaccinatie de levensverwachting verkort of heeft geleid tot massale sterfte bij mensen of andere zoogdieren sinds het onderzoek ernaar tientallen jaren geleden begon, vertellen deskundigen aan de AP.
“Niets van de gesuggereerde schaal is gebeurd,” vertelt Dr. Daniel Kuritzkes, hoofd infectieziekten aan het Brigham and Women’s Hospital in Boston, aan de AP. “Met de overgrote meerderheid van de miljoenen die zijn geïnjecteerd gaat het prima.”
Volgens de Centers for Disease Control and Prevention leren vaccins met behulp van boodschapper-RNA, of mRNA, cellen hoe ze een eiwit moeten maken dat een immuunreactie oproept die iemand beschermt tegen ernstige ziekte.
De molecule werd voor het eerst ontdekt in de vroege jaren zestig en het onderzoek naar het gebruik ervan voor medische behandeling vorderde in de jaren zeventig en tachtig, volgens Johns Hopkins University’s School of Public Health.
Een griepvaccin op basis van mRNA werd in de jaren 1990 getest op muizen, maar de eerste vaccins tegen hondsdolheid en griep werden pas onlangs op mensen getest.
Kuritzkes zegt dat bij die proeven geen sterfgevallen door die vaccins werden gemeld.
Ondertussen zijn de afgelopen jaren wereldwijd honderden miljoenen mensen ingeënt tegen COVID-19 en meldingen van overlijden na vaccinatie blijven zeldzaam. Zorgverleners moeten elk sterfgeval na een COVID-19-prik melden aan het Vaccine Adverse Event Reporting System (VAERS) van de federale overheid, zelfs als het onduidelijk is of het vaccin de oorzaak was.
Meer dan 600 miljoen doses COVID-19-vaccins zijn toegediend in de VS vanaf december 2020 tot vorige week, volgens de CDC. Gedurende die tijd zijn er meer dan 16.500 voorlopige meldingen van overlijden geweest, of 0,0027% van degenen die een COVID-19-vaccin hebben ontvangen. Daarvan heeft de CDC slechts negen sterfgevallen geïdentificeerd die in verband kunnen worden gebracht met rare bloedstolsels veroorzaakt door het Johnson & Johnson-vaccin, dat niet op mRNA is gebaseerd zoals de vaccins van Pfizer en Moderna.
Kuritzkes merkt ook op dat mRNA slechts korte tijd in het lichaam aanwezig is voordat het snel wordt afgebroken, waardoor het onwaarschijnlijk is dat het langetermijneffecten zou veroorzaken. “Het feit dat sommige van de vroegste studies nu pas vijf jaar oud zijn, is geen bewijs dat mensen sterven aan de vaccins,” zegt hij. “Alleen een bewijs dat er voor veel onderzoeken nog geen vijf jaar zijn verstreken. Dat is zoiets als zeggen dat niemand die heeft gestemd bij de presidentsverkiezingen van 2020 langer dan vijf jaar heeft geleefd.”
Nepnieuws: President Joe Biden heeft zojuist aangekondigd dat hij de VS toevoegt als ondertekenaar van het VN “Small Arms Treaty“, dat “een internationaal wapencontroleregister” zou oprichten waarin andere landen “de ‘eindgebruiker’ van elk geweer, jachtgeweer en handwapen dat in de wereld wordt verkocht kunnen volgen.”
De feiten: Er is geen “V.N. handvuurwapenverdrag”. Een afzonderlijke VN-overeenkomst, het Wapenhandelsverdrag, regelt de internationale handel in een reeks wapens, maar houdt de binnenlandse wapenverkoop niet bij.
De valse bewering over een “internationaal wapencontrole register” werd gedeeld in een Facebook-advertentie door een wapenrechtengroep die angst aanwakkert over bedreigingen voor het Tweede Amendement. De groep, de “American Firearms Association“, beweert in haar Facebook-advertentie dat Biden “zojuist heeft aangekondigd dat hij Amerika toevoegt als ondertekenaar van het U.N. Small Arms Treaty, waarmee hij de weg vrijmaakt voor een volledige ratificatiestemming in de Amerikaanse Senaat.”
“Het U.N. Small Arms Treaty zou een internationaal wapencontrole register instellen, waardoor communistisch China, Europese socialisten en derde wereld dictators de ‘eindgebruiker’ van elk geweer, jachtgeweer en handwapen dat in de wereld wordt verkocht kunnen traceren,” vervolgt het bericht, dat linkt naar een petitie die vraagt om contactinformatie van gebruikers. Het bericht roept aanhangers van het Tweede Amendement op om zich tegen het verdrag te verzetten.
Maar er bestaat geen verdrag dat het “U.N. Small Arms Treaty” heet, en het verdrag waarnaar wordt verwezen registreert geen particuliere wapenverkopen in welk land dan ook, zeggen deskundigen.
Het eigenlijke verdrag, het U.N. Arms Trade Treaty, gaat niet alleen over handvuurwapens zoals geweren en pistolen, maar ook over gevechtstanks, gepantserde gevechtsvoertuigen, groot-kaliber artilleriesystemen, gevechtsvliegtuigen, aanvalshelikopters, oorlogsschepen en meer, heeft de AP gemeld.
De V.N. heeft het verdrag in 2013 aangenomen om te voorkomen dat wapens in handen vallen van terroristen en mensenrechtenschenders. Het verdrag verbiedt landen die het ratificeren conventionele wapens te exporteren als ze wapenembargo’s schenden, of als ze daden van genocide, misdaden tegen de menselijkheid of oorlogsmisdaden bevorderen. Het moedigt de partijen aan nationale registers bij te houden over de uitvoer van conventionele wapens en zegt dat die registers ook de “eindgebruiker” moeten omvatten.
Maar dat is een aanbeveling over de registratie van exporten van een land naar een ander land, niet over wapenverkopen aan individuen binnen een land, aldus Jennifer Erickson, universitair hoofddocent politieke wetenschappen en internationale studies aan het Boston College.
Experts merken op dat het verdrag expliciet is geschreven om duidelijk te maken dat het geen invloed heeft op binnenlandse wapenrechten of verkoop. In de preambule van het verdrag staat bijvoorbeeld dat de overeenkomst “het soevereine recht van elke staat bevestigt om conventionele wapens uitsluitend op zijn grondgebied te reguleren en te controleren, overeenkomstig zijn eigen wettelijke of grondwettelijke systeem”.
De V.N. heeft “geen wapencontrole register in termen van particulier eigendom, wat dan ook,” zegt Erickson. Erickson zegt dat de Amerikaanse regering al gebruik maakt van “eindgebruik”-controle door te registreren waar het wapens naartoe stuurt.
“Het wapenhandelsverdrag richt zich alleen op grensoverschrijdende overdrachten, dus niet op binnenlandse verkoop of eigendom,” zegt Rachel Stohl, vice-president van onderzoeksprogramma’s bij het Stimson Center, een onpartijdige denktank die zich richt op internationale veiligheid. “Het kijkt echt naar verkoop tussen regeringen. En het geldt voor het hele scala aan conventionele wapens, niet alleen voor handvuurwapens en lichte wapens.”
De VS ondertekenden het verdrag in 2013, hoewel de Senaat het nooit heeft geratificeerd – wat betekent dat het land een ondertekenaar van de overeenkomst is, maar geen officiële partij en erdoor gebonden.
In 2019 heeft Trump aangekondigd dat hij de status van het land als ondertekenaar introk, hoewel die stap symbolisch was.
De V.N. heeft nog steeds de V.S. als ondertekenaar van het verdrag, hoewel in een voetnoot online wordt erkend dat de V.S. in een mededeling van juli 2019 heeft gezegd dat het niet van plan is partij te worden bij het verdrag en dat het geen wettelijke verplichtingen heeft met betrekking tot het verdrag.
In tegenstelling tot wat de advertentie beweert, heeft Biden nog geen actie ondernomen om het openbare standpunt van de VS over het verdrag terug te draaien, zegt Stohl. Een vraag aan een van de directeuren van de American Firearms Association werd niet onmiddellijk beantwoord.
Nepnieuws: Video toont rijen auto’s die wachten aan de Russisch-Finse grens nadat de Russische president Vladimir Poetin woensdag een gedeeltelijke mobilisatie van reservisten beval te midden van de oorlog in Oekraïne.
De feiten: De video is gefilmd bij de Vaalimaa grensovergang tussen Rusland en Finland op 29 augustus, weken voordat Poetin de gedeeltelijke mobilisatie van Russische reservisten naar Oekraïne aankondigde.
Na Poetin’s aankondiging, gaven sociale media gebruikers een verkeerde voorstelling van een video die het verkeer toont aan de grensovergang in Finland, ongeveer drie uur rijden van Sint Petersburg, Rusland.
De oorspronkelijke video, die werd geplaatst op YouTube en TikTok op 19 september, toont een lange rij auto’s aan de grensovergang. Gebruikers van sociale media haalden de clip vervolgens uit zijn verband en beweerden ten onrechte dat er Russen op staan die naar Finland vluchten. “#Breaking: just in – The traffic jam at the border with#Russia/#Finland has pilled up to 35KM and is rising by the hour, it is the only border who is still open for Russian civilians with shengen visas, after#Putin announced he will send 300.000 new troops to#Ukraine,” beweerde een tweet met meer dan 2,7 miljoen views ten onrechte.
Igor Parri, de TikTok gebruiker die de originele video plaatste bevestigde aan The Associated Press in een e-mail dat hij de video op 29 augustus filmde. Hij stuurde de AP de originele video om te verifiëren dat hij het filmde en merkte op dat de video “gewoon de vrij typische lijn” aan de grens in beeld bracht.
De Finse grensautoriteit reageerde woensdag publiekelijk op de beweringen die op sociale media circuleerden en merkte op dat de verkeerssituatie aan de grens normaal bleef. “De situatie aan de Finse Russische grens is normaal, zowel aan de groene grens als in het grensverkeer,” schreef Matti Pitkäniitty, een hoge ambtenaar bij de Finse grensautoriteit in een verklaring die op Twitter werd geplaatst. “Net gesproken met onze verantwoordelijke ambtenaren. Er is een normale wachtrij in het grensverkeer…”
Pitkäniitty tweette vervolgens op donderdag dat het verkeer vanuit Rusland op een “hoger niveau dan normaal” was, maar vergelijkbaar was met het verkeer in het weekend.
In een verklaring aan verslaggevers op donderdag zei de Finse premier Sanna Marin dat het land na de aankondiging van Poetin nadenkt over manieren om de Russische doorvoer naar Finland te beperken. De aankondiging van Poetin op woensdag leidde tot anti-oorlogsdemonstraties in het hele land die resulteerden in bijna 1200 arrestaties, meldde de AP. Sommige Russen kochten in allerijl vliegtickets om het land te ontvluchten.
Nepnieuws: Toen de Republikeinse Florida Gouverneur Ron DeSantis aantrad, stond Florida op de 26e plaats in het land voor de beloning van leraren. Vandaag staat de staat op de 9e plaats voor de beloning van leraren.
De feiten: Florida stond onlangs op de 48e plaats in het land voor de gemiddelde beloning van leraren op openbare scholen en stond op de 47e plaats toen DeSantis aantrad, volgens de National Education Association, die de gegevens jaarlijks compileert.
De Republikeinse Partij van Florida misleidde sociale media gebruikers deze maand toen zij op haar geverifieerde Twitter- en Facebook-accounts plaatste dat de staat tot de beste in het land behoorde voor de beloning van leraren.
“Toen gouverneur DeSantis aantrad stond Florida op de 26e plaats in het land voor de beloning van leraren, vandaag staan we op de 9e plaats”, schreef de partij. “Elk jaar vecht hij om ervoor te zorgen dat Florida leraren de steun en financiering krijgen die ze nodig hebben.”
Nationale salarisgegevens spreken die cijfers echter tegen. Het National Center for Education Statistics en verschillende andere online bronnen voor dergelijke gegevens krijgen hun salarisinformatie van de NEA, de grootste lerarenvakbond van het land, die de meeste gegevens verzamelt van de onderwijsdepartementen van de staten.
NEA-gegevens laten zien dat in het schooljaar 2018-2019, toen DeSantis aantrad, Florida de 47e plaats inneemt in het land voor het gemiddelde salaris van leraren op openbare scholen, waardoor leraren een gemiddeld jaarsalaris van 48.314 dollar krijgen. In het schooljaar 2020-2021 stond het op de 48e plaats, met een gemiddelde van 51.009 dollar voor leraren. Geschat wordt dat de staat ook voor het schooljaar 2021-2022 op de 48e plaats zal staan, volgens Staci Maiers, een woordvoerster van de NEA.
Het persbureau van de gouverneur vermeldde in een nieuwsbericht in maart de 9e plaats in de ranglijst, maar verwees naar het startsalaris in plaats van het gemiddelde lerarensalaris. “In 2020 was het gemiddelde startsalaris voor een leraar in Florida 40.000 dollar (26e in het land), en met de financiering van vandaag zal dat nu minstens 47.000 dollar zijn (9e in het land),” aldus het persbericht.
Deze cijfers komen ook niet exact overeen met NEA’s gegevens, waaruit blijkt dat Florida in het schooljaar 2019-2020 de 29e plaats inneemt in de natie voor het gemiddelde startsalaris van leraren op openbare scholen, volgens Maiers.
Schattingen voor het schooljaar 2020-2021 tonen Florida op de 16e plaats in het land op deze benchmark. En op basis van de gegevens van dat schooljaar, de meest recente die beschikbaar zijn, zou een startsalaris van 47.000 dollar Florida op de 11e plaats in het land zetten, niet op de 9e.
Cassandra Palelis, perschef van het Florida Department of Education, verklaarde dat het persbericht van maart eerdere gegevens van de NEA bevatte, die later werden bijgewerkt. Ze zei dat het geschatte startsalaris van Florida voor het schooljaar 2022-2023 meer dan 48.000 dollar per jaar bedraagt, wat volgens de NEA-gegevens de 9e plaats in het land zou innemen.
De Florida Republikeinse Partij reageerde niet op e-mail verzoeken om commentaar.
Lees ook: Nepnieuws, desinfo en de wél bewezen feiten van afgelopen week: Trump, Ivermectine, zonnebrand
Lees ook: Nepnieuws, desinfo en de wél bewezen feiten van afgelopen week: vaccin, The Queen, The Purge
