LONDEN, 24 oktober (Reuters) – De volgende premier van Groot-Brittannië, Rishi Sunak, heeft in het openbaar weinig gezegd over hoe hij het land wil leiden en hoe hij meerdere economische en politieke crises zal aanpakken.
Sunak stelde zich eerder dit jaar zonder succes kandidaat voor het premierschap met een volledig beleidsplan. Hoewel sommige uitdagingen sindsdien zijn veranderd, wat zegt die campagne ons over hoe hij zal regeren?
Groot-Brittannië wordt geconfronteerd met een economisch giftige combinatie van recessie en stijgende rente. De Bank of England probeert de dubbelcijferige inflatie te beteugelen terwijl de consument te maken krijgt met stijgende kosten en dalende reële inkomens.
Groot-Brittannië moet zijn internationale financiële geloofwaardigheid herstellen nadat het plan van aftredend leider Liz Truss voor ongefinancierde belastingverlagingen en een dure energieprijsgarantie vorige maand de obligatiemarkt deed opschrikken en de Bank of England dwong in te grijpen.
Om een begrotingstekort in evenwicht te brengen dat nog groter is geworden door de stijgende financieringskosten die de crisis heeft veroorzaakt, zal de volgende premier hoogstwaarschijnlijk moeten toezien op bezuinigingen en belastingverhogingen. Op 31 oktober komt er een begrotingsverklaring over dit onderwerp.
De regering staat dan onder druk om kwetsbare huishoudens door een pijnlijke financiële crisis te helpen, waarbij de stijgende voedsel-, verwarmings- en brandstofprijzen als gevolg van de oorlog in Oekraïne en andere mondiale factoren bovenop de gestegen hypotheekkosten komen.
In een zondag uitgegeven verklaring waarin hij zijn kandidatuur aankondigde, zei Sunak dat het land geconfronteerd wordt met een “diepe economische crisis”.
Als minister van Financiën tussen februari 2020 en juli 2022 zette hij Groot-Brittannië op koers naar de grootste belastingdruk sinds de jaren vijftig. Hij stelde ook hogere overheidsuitgaven vast, maar beloofde tegelijkertijd meer discipline en minder verspilling.
Tijdens de leiderschapscampagne in de zomer bekritiseerde hij de belastingverlagingsagenda van Truss en zei hij dat hij de belastingen pas zou verlagen als de inflatie onder controle was. Toen schetste hij een plan om de inkomstenbelasting tegen 2029 te verlagen van 20% naar 16%.
Sunak heeft de onafhankelijkheid van de Bank of England gesteund en benadrukt dat het belangrijk is dat het overheidsbeleid samen met de centrale bank de inflatie beteugelt en niet verergert.
Een van de eerste uitdagingen voor Sunak is te laten zien dat hij een Conservatieve Partij kan controleren die een grote meerderheid heeft in het parlement, maar die wordt verscheurd door fracties die van mening verschillen over belangrijke kwesties als Brexit en immigratie en over economisch beheer.
Sommigen in de partij zullen sterk gekant zijn tegen hogere belastingen, anderen tegen bezuinigingen op belangrijke gebieden zoals gezondheidszorg en defensie.
Het winnen van de leidersstrijd is slechts de eerste stap in het verenigen van een partij die haar laatste twee leiders heeft afgezet vanwege interne meningsverschillen en jarenlang met zichzelf in discussie is geweest over hoe de partij de Europese Unie moet verlaten.
Sunak steunde Brexit in het referendum van 2016, maar wordt door sommigen ter rechterzijde van de partij nog steeds gezien als te welwillend tegenover de EU.
Over de belangrijke kwestie van de handel met Noord-Ierland wordt nog steeds met Brussel onderhandeld. Sunak zal onder druk komen te staan om een overeenkomst te sluiten die delen van de oorspronkelijke exit-overeenkomst herschrijft zonder toe te geven aan een blijvende zeggenschap van de EU over de handel tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland.
Hij zal ook worden geconfronteerd met oproepen om zich te houden aan de beloften van de regering om de immigratie in het land te beheersen, een kwestie die veel conservatieve wetgevers als cruciaal beschouwen om bij de volgende verkiezingen kiezers voor zich te winnen.
Sunak verklaarde zondag bij zijn campagne dat hij “onze economie wil herstellen, onze partij wil verenigen en resultaten wil boeken voor ons land”.
Over Noord-Ierland zei Sunak eerder dat hij door zou gaan met wetgeving die bedoeld is om de Brexit-deal eenzijdig terzijde te schuiven terwijl hij nog steeds probeert te onderhandelen met de EU. Het wetsvoorstel, dat momenteel in het parlement ligt, is zwaar bekritiseerd door de EU.
Wat Brexit in het algemeen betreft, beloofde hij in augustus “Brexit veilig te houden” en een nieuwe regeringseenheid op te richten om EU-regels die nog steeds van toepassing zijn in de Britse wetgeving te herzien.
In de zomer zei hij dat hij er trots op was uit een familie van immigranten te komen, maar dat hij vond dat Groot-Brittannië zijn grenzen moest controleren en dat hij een plan om asielzoekers naar Rwanda uit te zetten, zou handhaven.
Hij weigerde ook uit te sluiten dat Groot-Brittannië zich terugtrekt uit het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.
