LONDEN, 29 januari (Reuters) – De Britse premier Rishi Sunak heeft zondag de voorzitter van de Conservatieve Partij, Nadhim Zahawi, uit de regering ontslagen nadat uit een onderzoek was gebleken dat hij onvoldoende openheid van zaken had gegeven over een belastingonderzoek dat hij als minister van Financiën had geregeld.
In een pijnlijke episode voor Sunak stond hij aanvankelijk achter Zahawi, voordat hij een onafhankelijke adviseur opdracht gaf vragen over zijn belastingzaken te onderzoeken, nadat was gebleken dat Zahawi vorig jaar een onderzoek door de Britse belastingdienst HMRC had geschikt.
Zahawi heeft gezegd dat de belastingdienst oordeelde dat hij “onzorgvuldig” was geweest met zijn aangiften, maar niet opzettelijk een fout had gemaakt om minder belasting te betalen.
Maar de onafhankelijke adviseur van Sunak, Laurie Magnus, zei dat Zahawi niet heeft verklaard dat zijn belastingzaken werden onderzocht toen hij vorig jaar kortstondig minister van Financiën werd, en dat hij geen details heeft bekendgemaakt toen Sunak hem in zijn huidige functie benoemde.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Rishi Sunak, 2021. I T S / Shutterstock.com.
“Nu het onderzoek van de onafhankelijke adviseur – waarvan hij de bevindingen met ons beiden heeft gedeeld – is afgerond, is het duidelijk dat er sprake is van een ernstige schending van de ministeriële code”, aldus Sunak in een brief aan Zahawi.
“Als gevolg daarvan heb ik u in kennis gesteld van mijn besluit om u uit uw functie in de regering van Zijne Majesteit te ontheffen.”
Zahawi’s antwoord aan Sunak maakte geen melding van het onderzoek van HMRC of de onafhankelijke adviseur. Hij uitte zijn bezorgdheid over het gedrag van sommigen in de media in de afgelopen weken en zei dat hij de agenda van Sunak als backbenchwetgever zou steunen.
“Het spijt me voor mijn familie voor de tol die dit van hen heeft geëist”, zei hij.
De oppositiepartij Labour en sommige van Sunaks eigen conservatieve wetgevers hadden gezegd dat Zahawi eerder had moeten aftreden terwijl Sunak de bevindingen van het onderzoek van Magnus afwachtte.
“Het is essentieel dat we nu antwoorden krijgen over wat Rishi Sunak wist en wanneer hij dat wist”, zei Labour-woordvoerder voor onderwijs Bridget Phillipson zondag.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Jane Barlow, Aaron Chown/AP Photo.
“We moeten alle papieren zien en niet alleen de rol van de premier in deze onder het tapijt vegen,” zei ze.
Het ontslag van Zahawi komt op een moment dat de regering van Sunak, die geconfronteerd wordt met een decennialang hoge inflatie en een golf van stakingen in de publieke sector, slecht scoort in de opiniepeilingen in de aanloop naar de verwachte verkiezingen van 2024.
Magnus zei dat de details van het eigen onderzoek van HMRC – met betrekking tot Zahawi’s mede-oprichting in 2000 van opiniepeiler YouGov, en hoeveel aandelen zijn vader had genomen om de lancering ervan te ondersteunen – buiten het bereik van zijn eigen onderzoek vielen.
Maar hij vond dat Zahawi had nagelaten het onderzoek van HMRC aan te geven, of te erkennen dat het een ernstige zaak was. Zahawi had berichten over zijn belastingzaken in juli vorig jaar gekenschetst als “duidelijk laster”.
Zahawi corrigeerde dit pas vorige week, toen hij zei dat hij een schikking had getroffen met de autoriteiten.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Nadhim Zahawi. AP Photo/Alastair Grant.
“Ik ben van mening dat deze vertraging bij het corrigeren van een onware publieke verklaring niet strookt met de eis van openheid,” zei Magnus in een brief aan Sunak.
Hij voegde eraan toe dat Zahawi door zijn eigen gedrag “onvoldoende achting” had getoond voor de eis “eerlijk en open te zijn en een voorbeeldig leider”.
Zahawi werd minister van Financiën nadat Sunak in juli vorig jaar zelf ontslag had genomen uit die functie, waardoor het door schandalen geteisterde premierschap van Boris Johnson werd beëindigd.
Toen hij Liz Truss verving als premier na haar korte maar tumultueuze periode aan de macht, beloofde Sunak dat “deze regering integriteit, professionaliteit en verantwoordelijkheid op elk niveau zal hebben”.
Maar de reset is moeizaam van start gegaan en het ontslag van Zahawi is het laatste schandaal binnen Sunaks kabinet van topministers.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Suella Braverman. AP Photo/Kirsty Wigglesworth.
Sunak herbenoemde minister van Binnenlandse Zaken Suella Braverman toen hij premier werd, slechts vijf dagen nadat Truss haar had ontslagen wegens overtreding van de veiligheidsregels, terwijl in november Gavin Williamson ontslag nam uit de regering wegens beschuldigingen van intimidatie.
Een onderzoek naar vermeend pestgedrag van vicepremier Dominic Raab loopt ook nog.
