TORONTO, 22 februari (Reuters) – Duizenden asielzoekers die illegaal Canada binnenkomen via een zandpad tussen de staat New York en de provincie Quebec worden opnieuw een politiek brandpunt in Canada nu de regering van Quebec zegt dat ze de stijgende aantallen niet langer kan opvangen.
De toestroom van asielzoekers uit de Verenigde Staten naar Canada is toegenomen sinds Canada eind 2021 de COVID-19 pandemische beperkingen heeft opgeheven, een trend die de wereldwijde ontheemding weerspiegelt. Meer dan 39.000 vluchtelingen kwamen vorig jaar Canada binnen via onofficiële grensovergangen, de overgrote meerderheid via Roxham Road die Quebec en de staat New York verbindt. Het aantal dat Quebec binnenkwam is vorig jaar meer dan verdubbeld ten opzichte van 2017, toen Roxham Road internationaal in het nieuws kwam.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Bijna 5000 meer asielzoekers staken vorige maand Canada binnen via officiële grensovergangen – het hoogste aantal in januari sinds de Canadese regering deze gegevens in 2017 begon uit te splitsen. Die piek in 2017 werd deels veroorzaakt door het optreden van de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump tegen migranten.
Canada heeft het internationale Vluchtelingenverdrag ondertekend op grond waarvan Canada de meeste vluchtelingenclaims moet beoordelen, met beperkte uitzonderingen. Het verdrag kent beperkingen op de definitie van vluchteling; de Canadese wet kent uitzonderingen op de vraag wie in Canada toegang heeft tot vluchtelingenbescherming.
De toestroom heeft premier Francois Legault van Quebec ertoe aangezet de regering van premier Justin Trudeau te vragen vluchtelingen in andere provincies te hervestigen en sneller werkvergunningen af te geven, omdat de provincie “de capaciteit om de asielzoekers op te vangen nu ruimschoots heeft overschreden”.
Quebec is trots op zijn “traditie van het verwelkomen van vluchtelingen”, maar zijn diensten staan onder druk, schreef Legault deze week in een opiniestuk in de Canadese krant Globe and Mail. Hij heeft in het verleden zijn bezorgdheid geuit dat niet-francofone nieuwkomers de inspanningen van de regering om de Franse taal te bevorderen zouden belemmeren.
De federale regering zegt dat zij sinds juni meer dan 5800 asielzoekers uit Quebec heeft overgebracht. Een woordvoerder van de Canadese minister van Immigratie, Vluchtelingen en Burgerschap zei dinsdag in een verklaring dat de regering met gemeenschappen buiten Quebec werkt aan een “pan-Canadese aanpak”, die ook de hervestiging van vluchtelingen elders omvat.
Legault riep Canada ook op er bij de Verenigde Staten op aan te dringen de Safe Third Country Agreement (STCA) te herschrijven, iets wat Canada zegt te doen.
Artikel gaat verder na afbeelding.
De grensovergang tussen de staat New York en Quebec bij Roxham Road vanuit Canada gezien. Foto: Google Streetview.
Volgens de STCA wordt iedereen die de grens tussen Canada en de VS in beide richtingen probeert over te steken bij een formele grensovergang, omgedraaid en verteld dat hij asiel moet aanvragen in het eerste van de twee landen waar hij is aangekomen, met weinig uitzonderingen.
Canada wil deze overeenkomst herschrijven zodat het asielzoekers die overal langs de grens worden aangehouden kan terugsturen – niet alleen bij formele grensovergangen.
De overeenkomst is de reden dat mensen die de vluchtelingenstatus in Canada willen aanvragen, het land binnenkomen via Roxham Road in Quebec: Anders zouden ze via elke Amerikaanse grensovergang naar Canada kunnen komen.
Twee keer hebben Canadese federale rechtbanken de overeenkomst verworpen en twee keer hebben beroepsrechtbanken de overeenkomst bekrachtigd. De laatste zaak werd afgelopen najaar behandeld door het Canadese Hooggerechtshof en een uitspraak wordt in de komende maanden verwacht.
Trudeau zei woensdag tegen verslaggevers dat zijn regering al jaren probeert Roxham Road te “sluiten” door de STCA te herschrijven.
“De uitdaging is niet om te zeggen “Oh, we moeten het sluiten. De uitdaging is, hoe we het kunnen afsluiten, hoe we ervoor kunnen zorgen dat mensen niet kiezen om illegaal Canada binnen te komen, om de integriteit van ons immigratiesysteem te beschermen, maar ook om trouw te blijven aan de waarden die we hebben.”
Artikel gaat verder na afbeelding.
De Canadese premier Justin Trudeau. Bron: Wandering views via Shutterstock.
Abdulla Daoud, uitvoerend directeur van het Refugee Centre in Montreal, zei dat bureaucratische vertraging het echte probleem is met de toestroom van asielzoekers.
“Als we ze naar een andere provincie zouden verhuizen, lossen we eigenlijk niets op,” zei Daoud, en hij voegde eraan toe dat gemeenschapsorganisaties nog steeds overstelpt zullen worden omdat asielzoekers niet over de nodige documenten beschikken om te werken en toegang te krijgen tot sommige overheidsdiensten.
Daoud zei dat zijn organisatie veel recente migranten uit Latijns-Amerika ziet komen, waarvan velen zeggen dat ze vervolging ontvluchten.
Vluchtelingenactivisten beweren dat het volledig afschaffen van de overeenkomst, of het invoeren van extra uitzonderingen, asielzoekers Canada zou laten binnenkomen via reguliere grensovergangen elders in het land, en niet alleen bij Roxham Road, waardoor de druk op Quebec zou afnemen.
Dinsdag drong de conservatieve oppositieleider Pierre Poilievre er bij Trudeau op aan om Roxham Road te “sluiten”. Poilievre verwees naar een COVID-19-beleid waarbij Canada asielzoekers die tussen de havens van binnenkomst oversteken, terugstuurde, een beleid dat voor de rechter werd aangevochten toen het werd ingetrokken.
Maar “het afsluiten van de grens is niet praktisch,” zei vluchtelingenadvocaat Maureen Silcoff.
“Het is in niemands belang dat mensen ongemerkt aankomen en gevaarlijke routes nemen om over te steken.”
