VLIEGBASIS VOLKEL, Nederland, 12 juni (Reuters) – Oekraïense piloten zouden deze zomer al kunnen beginnen met het trainen van F-16 gevechtsvliegtuigen van Amerikaanse makelij. Dit heeft de Nederlandse minister van Defensie aan Reuters verteld, een eerste stap in de richting van het leveren van een krachtige langetermijncapaciteit aan Kiev in de oorlog met Rusland.
NAVO-bondgenoten Nederland en Denemarken leiden een internationale coalitie om piloten en ondersteunend personeel te trainen, vliegtuigen te onderhouden en uiteindelijk F-16’s aan Oekraïne te leveren. Nederland heeft eerder gezegd dat het “zo snel mogelijk” wil beginnen met het trainen van Oekraïense piloten, maar heeft niet aangegeven wanneer die training van start kan gaan.
“Deze zomer is onze ambitie. En we zullen zien of dat realistisch is” voor de start van het trainingsprogramma, vertelde de Nederlandse minister van Defensie Kajsa Ollongren aan Reuters in een interview.
Ze zei dat het de bedoeling is dat het trainingsprogramma binnen zes maanden volledig operationeel is. Denemarken, waar vluchtsimulatoren staan, is een mogelijke locatie voor het programma.
Er is nog geen definitieve beslissing genomen over een verzoek van Kiev om tientallen F-16’s te leveren, zei Ollongren. Het door de VS gesteunde trainingsprogramma zal ook België en Luxemburg omvatten, terwijl Frankrijk en Groot-Brittannië hulp hebben aangeboden, zei ze.
Hoewel het aannemen van F-16’s op korte termijn geen invloed zal hebben op de oorlog, zal het Oekraïne meer in lijn brengen met de militaire capaciteiten van de NAVO, wat “heel belangrijk is voor de toekomst”, zei Ollongren.
“Als de oorlog voorbij is, moet Oekraïne zichzelf kunnen verdedigen om Rusland ervan te weerhouden het opnieuw te proberen. En ik denk…dat de Oekraïners dat ook zien.”
“Het is een heel sterk wapensysteem. Het is een zeer sterke capaciteit. Maar het zal niet snel beschikbaar zijn en president (Volodymyr) Zelenskiy weet dat natuurlijk,” zei Ollongren.
Twee bronnen, die spreken op voorwaarde van anonimiteit, vertelden Reuters dat de training zou beginnen met twee groepen van 12 Oekraïense piloten, die al ervaring hebben met het vliegen van MiGs uit het Sovjettijdperk. De minister specificeerde niet de initiële omvang van het programma.
Oekraïne’s Zelenskiy zei vorige week dat hij “een serieus, krachtig” aanbod had gekregen van leiders van landen die bereid zijn om Kiev te voorzien van F-16 gevechtsvliegtuigen en wacht op definitieve overeenkomsten met belangrijke bondgenoten.
Nederland stapt, net als andere NAVO-leden, over op nieuwere F-35 gevechtsvliegtuigen. Nederland heeft nog 24 F-16’s in gebruik en meer buiten dienst die aan Oekraïne zouden kunnen worden overgedragen.
In Nederland duurt het ongeveer 2,5 jaar om gevechtspiloot te worden. Een Amerikaanse functionaris, die op voorwaarde van anonimiteit met Reuters sprak, zei dat schattingen over de trainingstijd nog worden afgerond, maar dat het slechts vier maanden zou kunnen duren om een ervaren Oekraïense piloot de basisvaardigheden van een F-16 aan te leren.
Kolonel Laurens-Jan Vijge, een Nederlandse F-35 piloot die 15 jaar lang F-16’s heeft gevlogen, waaronder meerdere missies naar Afghanistan, maakt deel uit van het team dat wordt samengesteld om de Oekraïners te trainen.
“Vliegen, nou ja, technisch gezien, als je piloot bent, is dit ook gewoon een vliegtuig,” vertelde hij Reuters op de luchtmachtbasis Volkel in Zuid-Nederland, met het gebrul van landende F-35 straalvliegtuigen op de achtergrond.
Oekraïense piloten zouden moeten leren hoe ze de zogenaamde ‘hands-on throttle and stick‘ van de F-16 moeten bedienen.
“Dat betekent dat je zowel op de gashendel, waarmee je gas geeft, als op de stuurknuppel, waarmee je het vliegtuig bestuurt, een heleboel knoppen hebt waarmee je alle avionica bedient. Normaal gesproken is dat in Sovjet-apparatuur niet aanwezig, of in ieder geval minder onderdeel van het ontwerp,” zei hij.
De cursus omvat taaltraining en “simulatortraining waarbij ze leren omgaan met de verschillende subsystemen in het vliegtuig,” zei hij. “En dat is voordat je begint te praten over hoe je het moet gebruiken als een wapenplatform. Dus dat is echt het laatste deel van de training.”
