BAGHDAD/STOCKHOLM, 20 juli (Reuters) – Honderden demonstranten bestormden donderdagochtend vroeg de Zweedse ambassade in het centrum van Bagdad, beklommen de muren en staken de ambassade in brand uit protest tegen de verwachte verbranding van een Koran in Zweden.
De Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Tobias Billstrom zei dat het ambassadepersoneel veilig was, maar dat de Iraakse autoriteiten gefaald hadden in hun verantwoordelijkheid om de ambassade te beschermen in overeenstemming met de Conventie van Wenen.
“Wat er is gebeurd is volstrekt onaanvaardbaar en de regering veroordeelt deze aanvallen krachtig,” zei hij in een verklaring. “De regering heeft contact met Iraakse vertegenwoordigers op hoog niveau om onze ontsteltenis kenbaar te maken.”
Al het ambassadepersoneel in Bagdad was ongedeerd, zei het persbureau van het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken in een verklaring, waarin het de aanval veroordeelde en benadrukte dat de Iraakse autoriteiten diplomatieke missies moeten beschermen.
De demonstratie van donderdag was bijeengeroepen door aanhangers van de sjiitische geestelijke Muqtada Sadr om te protesteren tegen de tweede geplande Koranverbranding in Zweden in weken, volgens berichten in een populaire Telegram-groep die gelinkt is aan de invloedrijke geestelijke en andere pro-Sadr media.
Sadr, een van de machtigste figuren van Irak, heeft honderdduizenden volgelingen die hij soms de straat op heeft geroepen, waaronder afgelopen zomer toen ze de zwaar versterkte Groene Zone van Bagdad bezetten en in dodelijke botsingen verwikkeld raakten.
De Zweedse politie heeft woensdag een aanvraag ingewilligd voor een openbare bijeenkomst buiten de Iraakse ambassade in Stockholm op donderdag, zo bleek uit de politievergunning. De politie zei in de vergunning dat er naar verwachting twee mensen zouden deelnemen.
Het Zweedse persagentschap TT meldde dat de twee van plan waren om de Koran (het heilige boek van de islam) en de Iraakse vlag te verbranden tijdens de openbare bijeenkomst, en dat onder hen een man was die in juni een Koran in brand stak buiten een moskee in Stockholm.
Het Finse persbureau STT meldde dat de Finse ambassade, die zich in een deel van dezelfde behuizing bevindt als de Zweedse, ook geëvacueerd was, maar dat het personeel veilig en ongedeerd was.
De Zweedse politie weigerde eerder dit jaar verschillende aanvragen voor protesten waarbij de Koran verbrand zou worden, op grond van veiligheidsoverwegingen. Rechtbanken hebben sindsdien de beslissingen van de politie vernietigd, en gezegd dat dergelijke daden beschermd worden door de verregaande vrijheid van meningsuiting van het land.
Op een reeks video’s die op de Telegram-groep One Baghdad zijn geplaatst, is te zien hoe mensen zich rond 1 uur ‘s nachts op donderdag verzamelen rond de Zweedse ambassade, pro-Sadr leuzen scanderen en ongeveer een uur later het ambassadecomplex bestormen.
“Ja, ja tegen de Koran,” scandeerden de demonstranten.
Op videobeelden was later te zien hoe rook opsteeg uit een gebouw in het ambassadecomplex en demonstranten op het dak ervan stonden.
Het Iraakse ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelde het incident ook en zei in een verklaring dat de Iraakse regering de veiligheidstroepen had opgedragen om snel een onderzoek in te stellen, de daders te identificeren en ze ter verantwoording te roepen.
Tegen zonsopgang op donderdag hadden de veiligheidstroepen zich in de ambassade opgesteld en steeg er rook op uit het gebouw terwijl brandweerlieden hardnekkige sintels blusten, aldus getuigen van Reuters.
De meeste demonstranten hadden zich teruggetrokken.
Iraakse veiligheidstroepen vielen later enkele tientallen demonstranten aan die nog steeds buiten de ambassade rondliepen in een poging hen uit het gebied te verwijderen. Eerder hadden demonstranten korte tijd stenen en projectielen gegooid in de richting van het grote aantal verzamelde veiligheidstroepen.
Eind vorige maand riep Sadr op tot protesten tegen Zweden en het uitwijzen van de Zweedse ambassadeur na de Koranverbranding in Stockholm door een Iraakse man.
Na de verbranding werd de man bij de politie aangegeven wegens agitatie tegen een etnische of nationale groep. In een kranteninterview beschreef hij zichzelf als een Irakese vluchteling die de Koran wilde verbieden, de centrale religieuze tekst van de Islam, waarvan moslims geloven dat het een openbaring van God is.
In de nasleep van die Koranverbranding vonden er twee grote protesten plaats buiten de Zweedse ambassade in Bagdad, waarbij demonstranten één keer het terrein van de ambassade binnendrongen.
De regeringen van verschillende moslimlanden, waaronder Irak, Turkije, de Verenigde Arabische Emiraten, Pakistan, Jordanië en Marokko protesteerden tegen het incident, waarbij Irak de uitlevering van de man eiste om in het land berecht te worden.
Ook de Verenigde Staten veroordeelden het incident, maar voegden eraan toe dat de afgifte van de vergunning door Zweden de vrijheid van meningsuiting ondersteunde en geen goedkeuring van de actie was.
