Klimaat

Secretaris-Generaal VN: ‘Klimaatverandering is hier, het is angstaanjagend, en dit is nog maar het begin’

27-07-2023 17:52

Bosbrand
Illustratiebeeld. Foto @Shutterstock

27 juli (Reuters) – Juli 2023 zal de warmste maand ooit worden, aldus VN-secretaris-generaal António Guterres op donderdag, nadat wetenschappers hadden gezegd dat het de warmste maand ooit zou worden.

De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) van de V.N. en de Copernicus Klimaatveranderingsdienst van de Europese Unie zeiden in een gezamenlijke verklaring dat het “zeer waarschijnlijk” is dat juli 2023 het record zal breken.

“We hoeven niet te wachten tot het einde van de maand om dit te weten. Afgezien van een mini-ijstijd in de komende dagen, zal juli 2023 over de hele linie records verbrijzelen,” zei Guterres in New York.

Klimaatverandering is hier. Het is angstaanjagend. En het is nog maar het begin”, zei hij tegen verslaggevers en voegde eraan toe dat “het tijdperk van wereldwijd koken is aangebroken”. De gevolgen van de hitte van juli zijn over de hele wereld te zien. Duizenden toeristen ontvluchtten bosbranden op het Griekse eiland Rhodos en nog veel meer mensen hadden te lijden onder de hitte in het zuidwesten van de VS. In een stad in het noordwesten van China steeg de temperatuur tot 52,2 graden Celsius, waarmee het nationale record werd gebroken.

Recordhitte juli 2023

Hoewel de WMO het record niet ronduit wilde noemen en in plaats daarvan wachtte tot alle definitieve gegevens in augustus beschikbaar waren, bleek uit een analyse van de Duitse Universiteit van Leipzig die donderdag werd vrijgegeven dat juli 2023 het record zou vestigen.

De gemiddelde temperatuur op aarde zal deze maand naar verwachting ten minste 0,2 graden Celsius warmer zijn dan juli 2019, de vorige warmste in het 174-jarige waarnemingsrecord, volgens gegevens van de EU. De verschilmarge tussen nu en juli 2019 is “zo substantieel dat we nu al met absolute zekerheid kunnen zeggen dat dit de warmste juli wordt”, zei klimaatwetenschapper Karsten Haustein uit Leipzig.

Juli 2023 zal naar schatting ruwweg 1,5 graden Celsius boven het pre-industriële gemiddelde liggen. De WMO heeft bevestigd dat de eerste drie weken van juli de warmste ooit zijn geweest.

In zijn commentaar op het patroon zei Michael Mann, een klimaatwetenschapper aan de Universiteit van Pennsylvania, dat het halverwege juli al duidelijk was dat het een recordwarme maand zou worden en dat het een “indicator is voor een planeet die zal blijven opwarmen zolang we fossiele brandstoffen verbranden”.

Statistisch robuust

Normaal gesproken ligt de gemiddelde temperatuur voor juli rond de 16 graden Celsius, inclusief de winter op het zuidelijk halfrond. Maar deze juli is de temperatuur gestegen tot ongeveer 17 Celsius. Bovendien “moeten we misschien duizenden, zo niet tienduizenden jaren teruggaan om vergelijkbare warme omstandigheden op onze planeet te vinden”, aldus Haustein. Vroege, minder verfijnde klimaatgegevens – verzameld uit bijvoorbeeld ijskernen en boomringen – suggereren dat de aarde in 120.000 jaar niet zo warm is geweest.

Haustein’s analyse is gebaseerd op voorlopige temperatuurgegevens en weermodellen, inclusief voorspelde temperaturen tot het einde van deze maand, maar is gevalideerd door niet-gelieerde wetenschappers.

“Het resultaat wordt bevestigd door verschillende onafhankelijke datasets die metingen in de oceaan en op het land combineren. Het is statistisch robuust,” zegt Piers Forster, een klimaatwetenschapper aan de Universiteit van Leeds in Groot-Brittannië.

Hitte treft hele planeet

Zinderende temperaturen hebben grote delen van de planeet getroffen. Terwijl het ‘s nachts meestal koeler is in de woestijn, beleefde Death Valley in de Amerikaanse staat Californië deze maand de heetste nacht die ooit wereldwijd is gemeten.

Canadese bosbranden branden in een ongekend tempo. En Frankrijk, Spanje, Duitsland en Polen gingen gebukt onder een grote hittegolf. Op het Italiaanse eiland Sicilië, dat gedeeltelijk in vlammen is opgegaan, steeg het kwik tot halverwege de 40 graden. Hittegolven in zee hebben zich ontvouwd langs kustlijnen van Florida tot Australië, waardoor bezorgdheid is ontstaan over het afsterven van koraalriffen. Zelfs een van de koudste plekken op aarde – Antarctica – voelt de hitte. Het zee-ijs bevindt zich momenteel op een laagterecord in de winter op het zuidelijk halfrond – de tijd waarin het ijs zijn maximale omvang zou moeten bereiken. Ondertussen worden Zuid-Korea, Japan, India en Pakistan geteisterd door recordregens en overstromingen.

“De wereldgemiddelde temperatuur op zich is niet dodelijk”, zegt Friederike Otto, een wetenschapper van het Grantham Institute for Climate Change in Londen. “Maar een ‘heetste juli ooit’ uit zich in extreme weersomstandigheden over de hele wereld.” De planeet bevindt zich in het beginstadium van een El Niño-event, veroorzaakt door ongewoon warm water in het oostelijke deel van de Stille Oceaan. El Niño zorgt meestal voor warmere temperaturen over de hele wereld, waardoor de opwarming die wordt veroorzaakt door de door de mens veroorzaakte klimaatverandering nog eens wordt versterkt. Wetenschappers zeiden deze week dat deze opwarming een “absoluut overweldigende” rol heeft gespeeld in de extreme hittegolven van juli.

El Niño

Hoewel de impact van El Niño naar verwachting later dit jaar en tot in 2024 zijn hoogtepunt zal bereiken, “is het nu al begonnen met het stimuleren van de temperaturen”, aldus Haustein.

Juli is traditioneel de warmste maand van het jaar en de EU zei dat ze niet verwachtte dat augustus het record van deze maand zou overtreffen. Wetenschappers verwachten echter dat 2023 of 2024 het warmste jaar in de recordboeken zal worden en 2016 zal overtreffen.