Buitenland

Goede hoop op ‘effectief EU-migratiepact’

28-09-2023 15:07

Lampedusa
Migranten op Lampedusa, 15 september 2023. AP Photo/Valeria Ferraro.

BRUSSEL, 28 september (Reuters) – De ogen waren donderdag gericht op Duitsland toen de ministers van Migratie van de Europese Unie in Brussel bijeenkwamen om te bespreken hoe om te gaan met vluchtelingen en migranten die over zee aankomen. Berlijn en Rome maken zich zorgen over de toenemende immigratie in de aanloop naar belangrijke verkiezingen.

De ministers proberen overeenstemming te bereiken over een lang geblokkeerd systeem om asielzoekers die Europa buiten de officiële grensovergangen bereiken over de EU te verdelen.

Diplomaten hopen dat de Duitse minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser een coalitieakkoord naar Brussel brengt, zodat Berlijn het zogenaamde “crisismechanisme” voor de verdeling van mensen kan steunen om te voorkomen dat Italië en andere landen van binnenkomst worden overspoeld.

De 27 regeringen van het blok willen dit mechanisme hebben om hun kiezers de controle te geven in de aanloop naar de pan-Europese parlementsverkiezingen in 2024.

Effectief migratiepact

Faeser zei bij aankomst in de besprekingen met haar collega’s uit de EU dat ze een positieve uitkomst verwachtte. Haar opmerkingen werden herhaald door de Spaanse minister van Binnenlandse Zaken, de voorzitter van de vergadering:

“Ik hoop dat we aan het einde van de dag in staat zullen zijn om u het goede nieuws in dit opzicht te geven,” vertelde Fernando Grande Marlaska aan journalisten.

“Dit zou het mogelijk maken dat we voor het einde van de legislatuur echt een volledig effectief migratiepact zullen hebben, wat is wat we willen.”

Op woensdag kondigde Duitsland nieuwe grenscontroles aan binnen wat normaal gesproken Europa’s zone van open reizen is in een poging om mensensmokkel te bestrijden.

Moeizaam migratiesysteem versterken

De grenscontroles met buurlanden Polen en Tsjechië waren een reactie op een stijging van het aantal asielaanvragen met bijna 80% tot nu toe dit jaar. Een zorg voor de centrum-linkse regeringscoalitie die volgende maand bij de lokale verkiezingen in Beieren wordt uitgedaagd door extreem-rechts.

Dergelijke controles maken duidelijk hoe moeilijk het is om te gaan met mensen die oorlogen en armoede ontvluchten in het Midden-Oosten, Afrika en Zuid-Azië, wat de samenwerking binnen het blok op de proef stelt.

“Het is duidelijk dat niemand blij is met nieuwe controles aan de binnengrenzen”, zei een hooggeplaatste EU-diplomaat. Hij voegde daar aan toev dat een akkoord over het “crisismechanisme” het moeizame migratiesysteem van de EU zou versterken en de behoefte aan dergelijke maatregelen zou verminderen.

Praktische problemen

Migratie-experts waarschuwen echter voor praktische problemen bij de uitvoering van dergelijke overeenkomsten, terwijl rechtengroeperingen alarm slaan dat de steeds strengere anti-immigratiewetten de mensenrechten schenden.

De ministers zouden ook een mogelijke overeenkomst met Egypte bespreken om te voorkomen dat meer mensen vanaf de zuidelijke oevers van de Middellandse Zee naar Europa zouden vertrekken.

Volgens critici schiet een dergelijke overeenkomst met Tunesië tekort op het gebied van mensenrechten, maar er liggen meer potentiële overeenkomsten in het verschiet nu Rome alarm slaat. Dit omdat het aantal Lampedusa-aankomsten het aantal van 2022 overtreft, toen de Italiaanse premier Giorgia Meloni de nationale verkiezingen won met een anti-immigratieticket.

Italiaanse gegevens tonen tot nu toe meer dan 133.000 aankomsten over zee in 2023, vergeleken met bijna 181.500 in het recordjaar 2016. Afzonderlijke gegevens van de V.N. laten dit jaar iets meer dan 191.000 illegale aankomsten zien in de EU, een blok van 45 miljoen mensen.

Bitter verdeelt over verdeling migranten

De EU voert een strenger beleid om illegale immigratie te beteugelen sinds meer dan een miljoen mensen haar kusten bereikten in 2015, waardoor het blok verrast werd en landen als Italië overweldigd werden.

Tegelijkertijd zijn ze bitter verdeeld over hoe ze de taak moeten verdelen om te zorgen voor degenen die toch naar Europa komen.

Met Polen en Hongarije aan het hoofd die fel gekant zijn tegen de opvang van asielzoekers uit het Midden-Oosten of Afrika, waren er eerder niet genoeg stemmen voor het voorgestelde “crisismechanisme”. Dat zou veranderen als Duitsland donderdag voor zou stemmen.

‘Demagogen en populisten’

“We zijn dichterbij dan ooit tevoren”, zei EU-commissaris Margaritis Schinas tijdens de ministeriële gesprekken.

Hij zei dat een akkoord “eindelijk de demagogen en populisten in Europa” hun argument zou ontnemen “dat we niet in staat zijn om ons migratieprobleem op te lossen”.