(Bloomberg, 14 oktober 2023) – Een dodelijke golf van vuurwapengeweld in Zweden heeft de op één na grootste politieke partij van het land, de nationalistische Zweden Democraten, ertoe aangezet om militaire middelen te eisen om het geweld in te dammen.
“We moeten eerder dan gepland actie ondernemen, want dit loopt volledig uit de hand,” zei partijleider Jimmie Akesson in een interview in zijn kantoor tegenover het Zweedse parlementsgebouw in Stockholm.
Hij noemde de reeks gewapende aanvallen en bomaanslagen die alleen al vorige maand 12 levens eisten “een systemische bedreiging” voor de Zweedse samenleving als geheel. “Wat we zien in de vorm van schietpartijen is echt maar het topje van de ijsberg,” zei hij.
In de afgelopen maanden is de intensiteit van het geweld tussen criminele bendes geëscaleerd van een niveau dat al schokkend hoog was.
Zelfs voor de grimmige cijfers van september was het aantal moorden met vuurwapens per hoofd van de bevolking in Zweden ongeveer 10 keer hoger dan in het Verenigd Koninkrijk.
In een zeldzame televisietoespraak voor de natie eind vorige maand beloofde premier Ulf Kristersson de misdaad hard aan te pakken en sprak hij over uitbreiding van de samenwerking tussen het leger en de politie.
Nu wil Akesson een stap verder gaan met een hardere aanpak waarbij het leger geweld mag gebruiken. Hij heeft ook een kans van slagen. De nationalisten hebben al aangedrongen op veel repressieve maatregelen die in de wet zijn opgenomen nadat zijn partij zich na de algemene verkiezingen van vorig jaar achter een centrumrechtse coalitieregering onder leiding van Kristersson had geschaard.
Terwijl partijen aan beide zijden van de politieke scheidslijn hebben opgeroepen tot strengere straffen en een uitbreiding van het aantal politieagenten, proberen de Zweden Democraten hun geloofsbrieven te versterken door meer harde maatregelen voor te stellen.
Akesson zegt dat een regering onder leiding van de Zweden Democraten de politie de bevoegdheid zou kunnen geven om mensen op te sluiten die niet verdacht worden van een specifiek misdrijf.
En om militairen op straat te zetten in de zogenaamde kwetsbare gebieden van Zweden – waar bendes hebben gewoekerd in gemeenschappen die gedomineerd worden door hoge werkloosheid en mensen met een migrantenachtergrond.
“We hebben duizenden mannen en vrouwen met een geavanceerde wapentraining en een geavanceerde training in tactieken en strategie die heel goed van pas zouden kunnen komen”, zei Akesson.
“Alleen al het tonen van onze aanwezigheid zou volgens mij al effect hebben.”
Artikel gaat verder na afbeelding.
Het voorstel, hoewel omstreden in een land waar de politie volgens de wet alleen het leger mag inschakelen in het geval van een terroristische aanslag, krijgt steeds meer steun.
Op donderdag zei de regering dat ze zou onderzoeken of het toepassingsgebied voor militaire bijstand kan worden uitgebreid naar georganiseerde misdaad.
De focus op ordehandhaving heeft Akesson geholpen om de steun van de Zweedse Democraten te vergroten bij elke parlementsverkiezing sinds hij meer dan twintig jaar geleden lid werd van de partij.
Destijds was het een randgroepering met wortels in extremistische organisaties, die nog vele jaren gemeden zou worden door alle mainstream politieke partijen.
Dat veranderde na de verkiezingen van 2018 toen de partij meer dan 17% van de stemmen kreeg. Toen, na de verkiezingen van vorig jaar, kwam Akesson naar voren als dealmaker dankzij een campagne die zwaar leunde op voorstellen om de misdaad aan te pakken en migratie te beteugelen.
Hij stemde ermee in om geen zetels in het kabinet in te nemen, omdat zijn partij voor veel kiezers onverteerbaar blijft.
Hoewel de huidige regeling heeft geholpen om veel van de hervormingen in te voeren die de Zweedse Democraten hebben bepleit, ziet Akesson de regeling als een noodoplossing.
Hij heeft zijn zinnen gezet op de toppositie in de Zweedse politiek als de uitslag van de volgende verkiezingen, in 2026, vergelijkbaar is met die van vorig jaar.
“Alle argumenten tegen ons in de regering vallen één voor één weg,” zei hij.
“Na de volgende verkiezingen zijn er geen argumenten meer over.”
