JERUZALEM (AP) – Het Shifa-ziekenhuis in Gaza is het middelpunt geworden van een dagenlange impasse in de oorlog van Israël tegen de terreurorganisatie Hamas.
Shifa is het grootste en best uitgeruste ziekenhuis van Gaza. Israël beweert, zonder bewijs te leveren, dat de faciliteit ook door Hamas voor militaire doeleinden wordt gebruikt. Het zegt dat Hamas een groot ondergronds commandocentrum onder het ziekenhuis heeft gebouwd, verbonden door tunnels, iets wat gezondheidsfunctionarissen van Gaza en Hamas ontkennen.
Sinds Israël de oorlog verklaarde aan Hamas in reactie op de terreuraanval door Hamas op 7 oktober, zijn IDF-troepen Shifa binnengevallen. Terwijl Israël zegt dat het bereid is om personeel en patiënten te laten evacueren, zeggen de Palestijnen dat Israëlische troepen hebben geschoten op evacués en dat het te gevaarlijk is om de meest kwetsbare patiënten te verplaatsen. Ondertussen zeggen artsen dat de brandstof in de faciliteit op is en dat patiënten beginnen te sterven.
Shifa is het belangrijkste ziekenhuis in een gezondheidszorgsysteem dat grotendeels is ingestort na jaren van conflict, chronische onderfinanciering en een Israëlisch-Egyptische blokkade die Hamas moet verzwakken.
Shifa heeft meer dan 500 bedden en diensten zoals MRI-scans, dialyse en een intensive care unit. Het voert ongeveer de helft van alle medische operaties uit die plaatsvinden in Gaza, volgens het ministerie van Volksgezondheid in het door Hamas bestuurde gebied.
Artikel gaat verder na afbeelding.
AP Photo/Yasser Qudih.
Na het uitbreken van de oorlog zochten tienduizenden mensen onderdak op het ziekenhuisterrein. Naarmate de oorlog dichter bij het ziekenhuis kwam, zijn de meesten van hen naar het zuiden gevlucht – samen met ongeveer tweederde van de 2,3 miljoen inwoners van het gebied die hun huizen hebben verlaten.
Maar honderden mensen, waaronder medisch personeel, te vroeg geboren baby’s en andere kwetsbare patiënten, zijn achtergebleven, zeggen medewerkers.
Op zaterdag kondigde het ziekenhuis aan dat de laatste generator zonder brandstof was komen te zitten. Volgens Hamas-gezondheidsfunctionarissen zijn ten minste 32 patiënten, waaronder drie baby’s, overleden. Ze zeggen dat 36 andere baby’s het risico lopen om te sterven omdat levensreddende apparatuur niet kan functioneren.
Het ministerie van Volksgezondheid van Gaza gaf maandag een foto vrij waarop een tiental te vroeg geboren baby’s te zien zijn die in dekens gewikkeld op een bed liggen om ze warm te houden. “Ik hoop dat ze in leven blijven ondanks de ramp waar dit ziekenhuis doorheen gaat,” zei woordvoerder Medhat Abbas van het ministerie.
Internationale wetgeving geeft ziekenhuizen speciale bescherming tijdens oorlog. Ziekenhuizen kunnen die bescherming verliezen als strijders ze gebruiken om strijders te verbergen of wapens op te slaan, volgens het Internationale Comité van het Rode Kruis.
Toch moet er voldoende tijd zijn om het personeel en de patiënten te evacueren. Als de schade aan burgers als gevolg van een aanval niet in verhouding staat tot het militaire doel, is deze volgens het internationaal recht onwettig.
Israël beschuldigt Hamas er al lange tijd van menselijk schild te gebruiken. De groep vuurt vaak raketten af op Israël vanuit dichtbevolkte woonwijken en zijn strijders zijn de strijd aangegaan met Israëlische troepen in dichtbevolkte buurten.
Gedurende de oorlog heeft Israël foto’s en videobeelden vrijgegeven waarop te zien is wat het zegt dat wapens en andere militaire installaties zijn in of naast moskeeën, scholen en ziekenhuizen.
Eind maandag toonde Israëls belangrijkste militaire woordvoerder, vice-admiraal Daniel Hagari, beelden van wat hij zei dat een wapenopslagplaats van Hamas was, gevonden in de kelder van het Rantisi Ziekenhuis voor Kinderen in Gaza.
Hagari zei dat hij maandag met Israëlische troepen het ziekenhuis was binnengegaan, een dag nadat de laatste patiënten waren geëvacueerd. Het ziekenhuis kwam vorige week zonder brandstof te zitten en Israël had de mensen bevolen om te vertrekken tijdens het grondoffensief.
Hagari ging een kamer binnen die versierd was met een kleurrijke kindertekening van een boom, met wapens die over de vloer lagen. Hij zei dat er explosieve vesten, automatische geweren, bommen en raketgranaten lagen.
“Hamas gebruikt ziekenhuizen als oorlogsinstrument,” zei hij.
Hij liet een andere ruimte zien die volgens hem gebruikt lijkt te zijn om gijzelaars vast te houden.
Het bevatte wat leek op een haastig geïnstalleerd toilet en luchtrooster, een babyfles en een motorfiets – met een kogelgat en blijkbaar gebruikt om gijzelaars te vervoeren. Eén raamloze kamer had gordijnen aan de muur die volgens hem gebruikt konden worden als achtergrond voor een video. Hagari zei dat forensische experts de scènes aan het onderzoeken waren.
“Dit is niet het laatste ziekenhuis zoals dit in Gaza, en de wereld moet dat weten,” zei Hagari.
Het leger heeft beweerd dat Hamas opereert in Shifa en eronder in bunkers, waarvan sommige toegankelijk zijn vanuit het ziekenhuis zelf. Het leger beweert ook dat honderden Hamas-strijders onderdak zochten in Shifa na het bloedbad van 7 oktober, waarbij minstens 1200 mensen in Israël werden gedood.
Israël zegt dat deze beweringen gebaseerd zijn op inlichtingen. Het heeft echter geen visueel bewijs vrijgegeven om de beweringen te ondersteunen. Hagari onthulde vorige maand kaarten waarop te zien is waar Israël denkt dat de ondergrondse commandocentra van Hamas zich bevinden, waaronder één naast de receptie van het ziekenhuis en één naast de dialyseafdeling.
Hij liet ook gesimuleerde afbeeldingen zien van hoe deze centra eruit zouden zien, maar gaf toe: “Dit is slechts een illustratie.”
Israël gaf ook een video vrij van wat het zei dat een gevangen militant was die vragen beantwoordt tijdens een ondervraging. De militant, die rustig maar duidelijk onder dwang spreekt, zegt dat de meeste tunnels “verborgen zijn in ziekenhuizen”.
“In Shifa, bijvoorbeeld, zijn er ondergrondse niveaus,” zegt de militant. “Shifa is niet klein. Het is een grote plek waar je dingen kunt verbergen.”
Het leger heeft ook een stemopname vrijgegeven van wat het zegt dat twee anonieme Palestijnen in Gaza zijn die de aanwezigheid van een tunnel onder Shifa bespreken. De opname kon niet worden geverifieerd.
Ghazi Hamad, een hoge Hamas-functionaris, verwierp de Israëlische beweringen over Shifa als “valse en misleidende propaganda”.
“De bezettingsmacht heeft geen bewijs”, zei Hamad. “We hebben nooit burgers als menselijk schild gebruikt omdat het tegen onze religie, moraal en principes ingaat.”
Ashraf al-Qidra, een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, zei dinsdag dat het ziekenhuis herhaaldelijk internationale organisaties heeft uitgenodigd om Shifa te bezoeken, maar geen reactie heeft ontvangen.
Israël zei zondag dat het had geprobeerd om ongeveer 300 liter brandstof te leveren aan het ziekenhuis in plastic containers op honderden meters van de faciliteit. Maar vanaf maandag was de brandstof blijkbaar nog niet ingenomen.
Israël beschuldigde Hamas ervan te voorkomen dat medisch personeel de containers zou ophalen. Ziekenhuismedewerkers zeiden dat de brandstof geleverd moest worden door de Palestijnse Rode Halve Maan en dat de hoeveelheid brandstof in elk geval onvoldoende was.
Israël bood mensen een veilige doorgang om te vertrekken. Maar degenen die probeerden te gaan, beschreven een angstaanjagende ervaring.
Goudhat Samy al-Madhoun, een gezondheidswerker, zei dat ongeveer 50 mensen maandag de faciliteit verlieten, waaronder een vrouw die nierdialyse kreeg. Hij zei dat Israëlische troepen verschillende keren op de groep schoten, waarbij ze een man verwondden die moest worden achtergelaten.
De Amerikaanse president Joe Biden zei maandag dat het ziekenhuis “beschermd moet worden” en riep op tot “minder opdringerig optreden” door de Israëlische strijdkrachten.
“Het is mijn hoop en verwachting dat er minder opdringerig zal worden opgetreden,” zei Biden in de Oval Office.
Het Israëlische leger heeft gezegd dat het zich bewust is van de complexiteit, maar zegt dat Hamas geen immuniteit hoeft te verwachten.
“We zijn er niet op uit om de controle over ziekenhuizen over te nemen. We willen hun infrastructuur ontmantelen”, zei luitenant-kolonel Richard Hecht, een andere woordvoerder van het Israëlische leger.
“We gaan naar binnen, doen wat we moeten doen en vertrekken weer,” zei hij. “Hoe het eruit gaat zien, is moeilijk te zeggen.”
