(Zoltan Simon, Bloomberg, 22 november 2023) – De premier van Hongarije, Viktor Orban, streeft naar ingrijpende nieuwe bevoegdheden om wat hij ziet als buitenlandse invloeden in de natie van de Europese Unie op te sporen en te bestraffen.
Het nieuwe Agentschap voor de Bescherming van de Soevereiniteit krijgt ruime budgettaire en institutionele steun, ook van de inlichtingendiensten, om vermeende buitenlandse pogingen om de politiek te beïnvloeden op te sporen.
Dit volgens een wetsvoorstel dat eind dinsdag werd ingediend door Orbans regeringspartij. De premier zal het hoofd van het agentschap kiezen.
Het wetsvoorstel, dat vrijwel zeker zal worden goedgekeurd omdat Orbans wetgevers een supermeerderheid in de wetgevende macht hebben, zal een gevangenisstraf van maximaal drie jaar opleggen aan politici die buitenlandse fondsen aannemen bij verkiezingen.
Het zal de autoriteiten ook in staat stellen om burgergroeperingen te sluiten die geacht worden de nieuwe regels te overtreden.
De wetgeving versterkt Orbans ongekende machtsconsolidatie sinds 2010, waarbij de nationalistische vuurbrand zijn invloed heeft uitgebreid naar alle geledingen van het leven in Hongarije, van de politiek tot het bedrijfsleven, de rechtbanken en zelfs onderwijs en cultuur.
Deze maatregelen, samen met Orbans knusse relaties met autoritaire leiders van Moskou tot Peking, hebben van Hongarije het zwarte schaap van Europa gemaakt.
Het leidde ook tot spanningen met westerse bondgenoten in de EU en het militaire bondgenootschap NAVO, vooral na de Russische invasie in Oekraïne.
De EU schortte vorig jaar meer dan 30 miljard dollar aan Hongaarse financiering op vanwege de rechtsstaat en corruptie, geld dat Orban na een langdurige recessie en begrotingskrapte probeert vrij te spelen.
Orban, een fervent aanhanger van de voormalige Amerikaanse president Donald Trump, vertelde zijn aanhangers vorige week dat er strengere regels nodig zijn om wat hij de “liberale hegemonie” noemt in toom te houden.
Die geeft hij de schuld van de verpletterende verkiezingsnederlaag in 2002 waardoor hij acht jaar lang in de oppositie belandde.
“We moesten de les leren dat er geen soevereiniteit zal zijn zolang er liberale hegemonie is”, zei de premier vorige week in een toespraak waarin hij soevereiniteit bijna gelijkstelde aan zijn eigen heerschappij.
“We waren in de regering, maar niet aan de macht.”
Sinds zijn politieke terugkeer heeft Orban geen risico’s meer genomen: hij heeft de grondwet gewijzigd ondanks bezwaren van de oppositie, loyalisten benoemd in belangrijke instellingen die voorheen onafhankelijk waren, de verkiezingsregels herzien en overheidsmiddelen bijeengebracht voor verkiezingen en politieke campagnes.
Hij heeft vier opeenvolgende verpletterende algemene verkiezingen gewonnen die volgens internationale waarnemers vrij, maar niet eerlijk waren.
Het belangrijkste is misschien wel dat Orban de meest krachtige propagandamachine van Europa heeft opgezet. Deze bestaat uit een politiek gedomesticeerd openbaar media-apparaat.
En een juggernaut van meer dan 500 verkooppunten, variërend van gedrukte media tot televisie en digitale kanalen, die onder toezicht staan van een stichting die wordt geleid door de regerende partij.
Hoewel functionarissen van Orban’s regeringspartij eerder zeiden dat de zogenaamde soevereiniteitswet ook de buitenlandse financiering van media zou aanpakken, wordt dit niet expliciet genoemd in de wet.
Sommige van de weinige onafhankelijke Hongaarse media zijn voor hun activiteiten afhankelijk van financiering uit het buitenland, terwijl Orbans kabinet en staatsbedrijven enorme bedragen doorsluizen naar regeringsgezinde media.
Het effect van de wetgeving zal niettemin afschrikwekkend zijn. Burgergroeperingen en mensen die niet expliciet in de wet worden genoemd, beginnen te beoordelen hoe ruim het nieuwe agentschap dat buitenlandse invloed in de gaten moet houden, zijn taak zal interpreteren.
