De waterschappen kennen sinds tien jaar politieke partijen. Of ze allemaal een heel eigen geluid hebben is twijfelachtig: iedereen in het waterschapsbestuur wil goede dijken, droge voeten en schoon water. Bovendien hebben waterschapsbesturen de neiging om te werken op basis van consensus: er is dus nauwelijks ruimte voor fundamentele ideologische debatten waarbij partijen duidelijk van elkaar verschillen.
In zo’n omgeving moet je wel van goeden huize komen om als nieuwe partij mee te doen. Wat zou je bij kunnen dragen aan zo’n waterschapsbestuur? Het CDA heeft al extra aandacht voor de boeren, de PvdD voor muskusratten en de VVD voor de kosten. Er blijven weinig andere perspectieven op het waterbeheer over. Niet zo gek dus dat veel landelijke partijen helemaal niet meedoen in deze bestuurslaag: D66, GroenLinks, SP, PVV en FvD zijn afwezig. Toch maakte vier jaar geleden een landelijke partij de sprong naar het waterschap: 50Plus. De grote vraag is: waarom eigenlijk?
Dat lijkt 50Plus zelf ook niet te weten. De partij is er voor de ouderen, maar of ouderen specifieke belangen hebben op het gebied van waterbeheer, is duister. In het waterschap spelen globaal vier thema’s. Veilige dijken zijn handig voor iedereen, niet alleen voor ouderen. Het beheer van het waterpeil is ook niet specifiek voor ouderen en dat geldt eveneens voor de waterzuivering. Voor 50Plus kan het dus alleen om de belastingen voor het waterschap gaan. De partij vindt dat de ouderen te veel betalen. Op de website lezen we een minimale verantwoording:
“De waterschapsleden van 50Plus maken zich onder meer sterk voor een eerlijker systeem voor het berekenen van kosten van waterzuivering. 50Plus stelt voor de belasting te baseren op het verbruikte water of op het daadwerkelijke aantal personen dat aanwezig is in het huishouden. Het berekenen van de kosten van waterzuivering op basis van daadwerkelijk verbruik is niet alleen eerlijker, maar motiveert ook tot zuinig gebruik van drinkwater.”
Het woord ‘ouderen’ komt in deze tekst niet voor. Ook niet in het vervolg:
“De waterschapsbelasting voor burgers wordt berekend in vervuilingseenheden. Een éénpersoonshuishouden wordt aangeslagen voor één vervuilingseenheid. Een tweepersoons huishouden echter krijgt een belastingaanslag voor drie vervuilingseenheden, net zoals huishoudens met bijvoorbeeld zes personen. 50Plus vindt dat niet eerlijk. Een vervuilingseenheid is immers gebaseerd op een gemiddelde vervuiling per persoon.”
De afgelopen maanden werd in de waterschappen over het nieuwe belastingstelsel gesproken. Er is bij meer partijen kritiek op het feit dat alle meerpersoonshuishoudens ongeacht de grootte hetzelfde bedrag betalen. Dat is onder andere in het nadeel van oudere echtparen die hetzelfde betalen als grote gezinnen. Een terecht punt, maar gaat het waterschap erover? Nou niet helemaal, want het waterschap adviseert alleen over het landelijke belastingstelsel waar deze regeling in is opgenomen. Die landelijke regeling wordt over een tijdje door de Tweede Kamer vastgesteld.
Dus wat blijft er dan nog over voor de ouderen in het waterschap? Ik spreek erover met Peter Prins, de fractievoorzitter van de eenkoppige 50Plus-fractie in Amstel Gooi en Vecht (regio Amsterdam-Hilversum). Ook Prins vertelt het verhaal van de vervuilingseenheden. Maar ook hij weet dat andere partijen dit al vonden voordat 50Plus in het waterschap kwam. 50Plus is dus niet nodig om aandacht te krijgen voor dit standpunt. Prins denkt dat er in het waterschap een voedingsbodem voor 50Plus is omdat ouderen op de partij hebben gestemd.
Wat zou in hemelsnaam de reden zijn dat 50Plus in de waterschappen actief is? Een concurrent suggereert dat het een spontane beslissing was om überhaupt mee te doen. 50Plus is in opbouw en dan is elke functie meegenomen. De partij had aanvankelijk alleen fracties in de Tweede en Eerste Kamer en in de provincies. Er waren wel wat meer baantjes welkom: in 17 van de 21 waterschappen werd de partij zonder duidelijk ouderenprogramma gekozen.
50Plus, echt een waardevolle aanvulling op het waterschapsbestuur.
Chris Aalberts doet tot aan de verkiezingen van maart verslag van de politiek van de waterschappen. Onder de titel #Waterlanders onderzoekt hij wat er bij deze verkiezingen te kiezen valt. Lees hier de hele serie.
