Moderniteit bracht een belofte van secularisatie met zich. In de naoorlogse jaren stroomden de kerken leeg en leek religie inderdaad op haar retour. De jaren zeventig betekenden echter ook de Iraanse revolutie, de plotse en onstuitbare opkomst van de evangelische beweging én het ontstaan van een grote hoeveelheid nieuwe vormen van spiritualiteit. New Age spreekt de secularisatiethesis tegen: het is geen overblijfsel van oude religies en het staat los van traditionele vormen van gemeenschap. In een recent artikel [abstract] betoogt cultural studies-onderzoeker Guy Redden dat New Age in plaats daarvan een product is van ‘onze’ tijd. Het heeft wortels in de tegencultuur van de jaren zestig en is groot geworden in de consumptiecultuur die daarop volgde. Het is een individualistische cultuur, die gekocht kan worden in de markt, maar die tegelijkertijd collectieve transformatie preekt.
Religieus consumentarisme
Het doel van New Age, zo stelt Redden, is de “metaphysical mastery of life situations allowed by comprehending the cosmic energies that sustain personal destiny”. Dat kun je bereiken, zo belooft New Age, door je een bepaalde lifestyle aan te meten. Hier zien we hoe religie, media en alledaagse cultuur in onze tijd samenkomen. New Age is het toonbeeld van religieus consumentarisme: voor alle diensten die je wilt afnemen moet je betalen. Net als bij andere lifestyles, biedt New Age een specifieke identiteit te koop aan. Daarnaast sluit New Age aan bij de behoefte die mensen volgens de bekende socioloog Giddens hebben om reflexief steeds aan hun identiteit te werken.
Identiteit is bij Giddens een project dat nooit af is en dat constante werken aan je identiteit impliceert een verlangen naar steeds beter (mooier, populairder, succesvoller etc.) zijn. Hier zien we hoe religie een model heeft geboden voor seculiere identiteiten. Ook niet-spirituele mensen zoeken naar het hogere, en net als bij New Age zoeken zij dat hogere in zichzelf. Volgens Redden laat dit zien hoe religieuze cultuur een sociaal significante dimensie van het heden is, en geen overblijfsel van het verleden.
Foto CC: Energia Positiva
