Het gebeurde halverwege jaren zestig in een kleine studio in New York. The Dixie Cups moesten daar liedjes inzingen, maar tussen de opnamen door was het lang wachten. De zusjes Barbara Ann en Rosa Lee Hawkins en hun nichtje Joan Marie Johnson probeerden de tijd te doden met improvisatie, op een liedje dat ze in hun jeugd hadden horen zingen door grootmoeder Hawkins. Tijdens het zingen begeleidden de meisje zichzelf ritmisch op drumstokken. De manager moet direct door hebben gehad dat hij goud in handen had en bracht het liedje zo snel mogelijk uit. ‘Iko Iko’ (1965) werd een wereldwijde hit, maar het was ook een opmerkelijk liedje. Niemand kon eigenlijk vertellen wat de titel betekende. Ook de tekst was bijzonder vreemd. Want waarom zongen deze snoezige meisjes over grootmoeders die elkaars vlaggen wilden verbranden? En waarom werd voor een weddenschap van vijf dollar iemand vermoord?
‘My grandma and your grandma were sittin’ by the fire.
My grandma told your grandma:“I’m gonna set your flag on fire.”
Talkin’ ’bout, hey now, hey now, iko iko un-day.
Jock-a-mo fee no ai na-n? Jock-a-mo fee na-n?’
‘Iko iko’ blijkt een overwinningsleus van de indianen, terwijl ‘chock-a-mo’ een aanvalskreet was. Door dit soort woorden lijkt het of dit lied uit een traditie stamt, maar de tekst was juist heel nieuw. In 1953 was James Crawford (‘Sugar Boy’) op zoek naar wat pakkende zinnen voor een hitsingle. Crawford had deze kreten opgevangen op de Mardi Gras Day, een parade in New Orleans waarbij groepen mensen zich uitdossen als indianen. Crawford had geen idee wat ‘iko iko’ of ‘chock-a-mo’ betekenden. In zijn versie raken de vlaggenjongens van twee stammen met elkaar in conflict en dreigen ze elkaars vlaggen te verbranden, een idee dat hij tijdens de parade zal hebben opgedaan. Van vechtende grootmoeders is hier echter geen sprake, dat hebben The Dixie Cups zélf toegevoegd. De moordende koningin in de tekst van Crawford is door de dames vervangen door een koning, de prijs van vijf dollar is wél gelijk gebleven.
‘Look at my king all dressed in red, iko iko un-day
I betcha five dollars he’ll kill you dead. Jock-a-mo fee na-n?
Talkin’ ’bout hey now, hey now, iko iko un-day.
Jock-a-mo fee no ai na-n? Jock-a-mo fee na-n?’
The Dixie Cups waren één van de vele ‘Girl Groups’ in de jaren zestig. Het doel van deze groepen was helder: zoveel mogelijk geld verdienen. Dat leidde ook bij The Dixie Cups tot mierzoete liedjes, zoals het nog altijd bekende ‘Chapel of love’ (1964). Maar Barbara Ann, Rosa Lee en Joan Marie hadden meer in hun mars, zo bleek uit hun improvisatie op ‘Iko iko’. De Girl Groups van de jaren zestig waren bijzonder braaf en mochten op geen enkele manier aanstoot geven. Hoe The Dixie Cups het tóch voor elkaar hebben gekregen om een single te maken over vechtende grootmoeders en een moordende koning is me een raadsel. In het liedje is ook nog sprake van een man die door de dames een ‘seksmachine’ wordt genoemd. Ik wil niet beweren dat met ‘Iko iko’ de muzikale revolutie van de jaren zestig begon, maar het is wel de eerste hit die ik ken die gebaseerd is op zulke stoutmoedige improvisaties. En het werd een succes.
‘Iko iko’ is later door veel artiesten vertolkt, van jazzmusicus Dr. John tot zangeres Cindy Lauper. Het lied is in veel versies gezongen en in allerlei talen, van het Zwitser-Duits (‘Heicho , door Schtärneföifi, 2009) tot het Italiaans (voor een commercial van brouwer Peroni, 2019). Het lied is ook gebruikt in films, zoals ‘Rain Man’ (1988) en ‘The Hangover’ (2009). Maar de oude versie blijft de leukste. Daarom gaan we swingend het reces in met The Dixie Cups.
https://youtu.be/PNTQTL-QI0A
Ronald van Raak schreef eerder over de blijvende invloed van Sister Nancy, de duivelse muziek van Robert Johnson, de ongewassen stem van Blind Willie Johnson, de mateloze muziek van Charles Mingus en over het Bonaire van Harry Belafonte.
