Nederland verkeert in een ongekende asielcrisis. De instroom van asielzoekers ligt al maanden boven de duizend per week, met uitschieters naar 1300. Aantallen die het asielcrisisjaar 2015, toen met bijna 60.000 asielzoekers het hoogste aantal sinds het bijhouden van de migratiestatistieken binnenkwam, evenaren.
De Nederlandse AZC’s barsten uit hun voegen. Overal in het land worden noodopvanglocaties uit de grond gestampt die op hun beurt ook weer propvol zitten. Asielzoekers worden inmiddels opgevangen op cruiseschepen en in hotels. Dat de instroom onhoudbaar is valt door niemand meer te ontkennen. Althans, door bíjna niemand. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (VVD) blijft pogingen doen. Eerst door middel van semantische spelletjes te betogen dat er geen sprake is van een asielcrisis (“De situatie is kritiek, maar er is geen crisis”) en daarna door, in antwoord op mijn vragen tijdens het vragenuurtje, te verkondigen dat de overvolle opvang wordt veroorzaakt door een ‘tijdelijke piek’.
Na 1 november zou de boel weer op orde zijn. Een week later verklaarde de staatssecretaris echter plompverloren dat de instroom een ‘permanent karakter’ heeft! Of Broekers-Knol nu pas wakker is geschrokken of eerder willens en wetens de Kamer onjuist informeerde; één ding staat vast: de instroom is inderdaad permanent. Hopen op een afnemende toestroom vanwege de naderende wintermaanden, zoals Leo Lucassen beweert, is ongefundeerd wensdenken: in pre-coronajaar 2019 bleef de instroom in de herfst en winter stabiel en in 2018 lieten de laatste maanden van het jaar zelfs een bescheiden toename zien.
Terwijl de opvangmogelijkheden compleet zijn uitgeput, erkent het kabinet dus dat Nederland permanent te maken krijgt met een weekinstroom van meer dan duizend asielzoekers. En dat terwijl de woningnood iedere dag verder toeneemt, er simpelweg geen woningen zijn voor de tienduizenden statushouders die gemeenten worden gedwongen te huisvesten, meer dan de helft van de statushouders na vijf jaar nog in de bijstand zit en Nederland statushouders na vijf jaar een permanente verblijfsvergunning geeft, waardoor alleen al 50.000 Syriërs de komende jaren een Nederlands paspoort zullen krijgen. De kosten van de asielcrisis op lange termijn zijn immens. Dr. Jan van de Beek becijferde de netto kosten van één asielzoeker inclusief volmigratie op 600.000 euro. Dat betekent bij de huidige instroom een kostenpost voor de Nederlandse samenleving van minstens 600 miljoen euro. Per week.
Maar wat doet het kabinet om die permanente asielcrisis te stoppen? Helemaal niets. De enige inzet van de staatssecretaris is gericht op het massaal opschalen van de opvangcapaciteit. Een ongelooflijk verkeerd signaal. Niet alleen richting de Nederlandse samenleving waarvan het absorptievermogen totaal is opgedroogd, maar zeker ook richting alle potentiële asielzoekers die overwegen hun geluk in Nederland te gaan beproeven. Merkel mag dan weliswaar het veld ruimen; met Broekers-Knol heeft de destructieve ‘wir-schaffen-das’-agenda een waardige opvolger gevonden.
Waar veel West-Europese landen de asielproblematiek als een natuurverschijnsel ondergaan, realiseert men zich in Midden- en Oost-Europa wél dat er maar één methode is om de ontwrichtende asielproblematiek te stoppen: de instroom indammen. Terwijl de Wit-Russische dictator Loekasjenko een migratiegolf als wapen tegen de EU wil inzetten, sluiten Polen, Litouwen en Letland kordaat de grenzen. Fysiek middels patrouilles en het plaatsen van grenshekken, maar ook preventief door het versturen van grootscheepse SMS-bombardementen naar telefoons in Wit-Rusland, waarin in diverse talen wordt gewaarschuwd voor de dichte grens. Waag geen poging, je komt er niet in.
In 2019 kreeg Nederland ruim 25.000 asielaanvragen te verwerken. Polen, Letland en Litouwen samen nog geen 5000. Dat toont drie zaken aan: dat veel asielzoekers bewust doorreizen naar het rijke Nederland en dat ontmoediging een preventieve remming op de instroom heeft, maar vooral: dat Nederland alle redenen heeft om de grenzen te sluiten. Als landen met een dergelijke permanent lage instroom tijdelijk de grenzen kunnen sluiten, waarom dan wij niet?
Op een pleidooi om de grenzen te sluiten volgt in politiek Den Haag vaak een pavlovreactie. Het kan niet! Maar zoals zo vaak betekent ‘kan niet’ in het vocabulaire van de gevestigde orde ‘wil niet’.
Wat kunnen we doen?
1. Grenzen controleren. Zelfs binnen het Schengenverdrag (art. 25-35 van de grenscode) hebben landen de bevoegdheid om in het geval van bedreiging van de openbare orde en veiligheid of bij aanhoudende tekortkomingen in de controle van de buitengrenzen, grenstoezicht aan de binnengrenzen in te voeren. Beide zaken zijn momenteel aan de orde, dus waar wachten we op?
2. Per direct overgaan tot veilige opvang in de regio. Om volstrekt onduidelijke redenen wordt hier momenteel amper werk van gemaakt. Integendeel: Nederland haalt Afghaanse asielzoekers actief op uit het veilige Pakistan.
3. Ontmoediging. Waar de Nederlandse regering aan de hele wereld laat weten de opvangcapaciteit uit te breiden en hotelbedden vrij te maken, laat een land als Denemarken ons zien tot welk succes een ontmoedigingsbeleid leidt.
4. Tijdelijke asielstop. Griekenland voerde vorig jaar zo’n tijdelijke in en ook EU-lidstaten Hongarije, Polen en Tsjechië besloten in 2015 om te stoppen met het opvangen van asielzoekers. Gevolg? Een berisping van het Europees Hof zonder enige juridische consequentie. Lef tonen loont.
5. Begin met werken aan het opzeggen danwel wijzigen van het gedateerde Vluchtelingenverdrag van 1951, waardoor we onszelf niet langer dwingen iedere kansloze asielaanvraag in behandeling te moeten nemen.
6. Schrap verblijfsvergunningen voor onbepaalde tijd waardoor asiel per definitie tijdelijk wordt (totdat men weer naar het land van herkomst terug kan). 7. En werk toe naar een partnerlandenstrategie naar Deens voorbeeld waardoor asielopvang op Nederlandse bodem tot het verleden gaat behoren.
Het piekje van Broekers-Knol is een horde die Nederland nooit kan nemen. Tenzij we ons hele sociale model in de waagschaal stellen.
Lees ook: Joost Eerdmans – De grenzen sluiten is de enige oplossing voor de asielcrisis
Lees ook: Joost Eerdmans – Formatie zit muurvast; hoog tijd voor een asieldeal over rechts
Lees ook: BRIEFJE VAN JAN – Aan Joost Eerdmans
