MOSKOU (AP) – Een Russische politicus die ophef veroorzaakte door op de nationale televisie vraagtekens te plaatsen bij de strategie van Rusland in Oekraïne, zeg dinsdag dat hij de waarheid sprak en dat hij niet bang is voor straf onder nieuwe wetten tegen het in diskrediet brengen van soldaten en het verspreiden van nepnieuws over het conflict.
De opmerkingen van Boris Nadezhdin, een voormalig liberaal lid van het Russische parlement, kwamen op het moment dat de Russische troepen zich terugtrokken uit een groot deel van de Oekraïense regio Kharkiv in het licht van een Oekraïens tegenoffensief.
Tijdens een talkshow op de door de staat gecontroleerde NTV op zondag zei Nadezjdin dat de Russische president Vladimir Poetin misleid was door inlichtingendiensten die hem blijkbaar verteld hadden dat het verzet in het naburige Oekraïne kort en ondoeltreffend zou zijn.
Nadezjdin riep ook op om de gevechten te beëindigen en onderhandelingen te beginnen.
Russische functionarissen hebben Oekraïne er de afgelopen weken herhaaldelijk van beschuldigd niet bereid te zijn tot onderhandelen, maar zij hebben ook draconische voorwaarden gesteld. Voormalig president Dmitry Medvedev zei maandag dat Rusland totale capitulatie zou eisen.
In een dinsdag gehouden interview met The Associated Press zegt Nadezhdin dat onderhandelingen over een staakt-het-vuren “altijd en overal mogelijk zijn.” Maar hij zegt dat het oplossen van kwesties zoals de status van de separatistische regio’s in Oekraïne en van de Krim, die Rusland in 2014 annexeerde, veel moeilijker zijn.
“Onderhandelingen over deze kwesties? Die zijn nu absoluut onrealistisch, want het standpunt is als volgt: ‘Wij zullen jullie verslaan. Nee, wij zullen jullie verslaan”, zegt hij.
Nadezhdin’s opmerkingen op televisie in het weekend waren opmerkelijk vanwege de Russische maatregelen om kritiek op het sturen van troepen naar Oekraïne in de kiem te kunnen smoren. Dagen na het begin van de operatie keurde het parlement wetgeving goed die vermeende kleinering van het Russische leger of de verspreiding van “valse informatie” over de operatie in Oekraïne verbiedt.
OVD-Info, een rechtshulpgroep die politieke arrestaties in Rusland bijhoudt, heeft sinds 24 februari 90 strafzaken geteld op beschuldiging van het verspreiden van valse informatie over het Russische leger.
“Ik heb zeker geen Russische wetten overtreden,” vertelt Nadezhdin aan de AP. “Er was helemaal geen enkele vervalsing, geen enkele vervalsing in wat ik zei. Er was een verklaring van absoluut duidelijke feiten.”
Nadezjdin is in het verleden af en toe op de door de staat gecontroleerde TV en radio verschenen als één van de weinige liberalen die “effectief zijn als zweepslagen,” zegt Abbas Gallyamov, een onafhankelijk politiek analist en voormalig speechschrijver voor Poetin.
Gallyamov zegt echter dat hij heeft gemerkt “dat de controle van het Kremlin over de inhoud van de Russische TV aan het verzwakken is. Maar elk systeem verzwakt als het geen plan van aanpak heeft in crisissituaties. Discipline is duidelijk aan het afbrokkelen.”
De terugtrekking van troepen uit de regio Kharkiv en het tegenoffensief van Oekraïne in de door Rusland bezette delen van de zuidelijke regio Kherson hebben de vrees doen ontstaan dat Rusland aan het wankelen is.
De leider van de Communistische Partij, de op één na grootste politieke groepering van het land, riep dinsdag op tot een algemene mobilisatie om de mankracht van het leger op te voeren en om het conflict openlijk een oorlog te noemen. Russische functionarissen hebben volgehouden dat de acties in Oekraïne een “speciale militaire operatie” moeten worden genoemd.
“Oorlog en een speciale operatie zijn fundamenteel verschillend. Je kunt de speciale operatie stoppen; je kunt de oorlog niet stoppen, ook al zou je dat willen”, citeerden Russische nieuwsmedia partijleider Gennady Zyuganov.
“Maximale mobilisatie van krachten en middelen is vereist,” zei hij.
Milde kritiek op Poetin steekt ook de kop op.
Zeven leden van een gemeenteraad in Sint-Petersburg riepen vorige week het nationale parlement op Poetin wegens verraad aan te klagen vanwege het Oekraïne-conflict. Vijf van hen zijn aangeklaagd wegens het in diskrediet brengen van het leger.
Een gemeenteraad in Moskou nam vorige week een resolutie aan waarin Poetin werd opgeroepen af te treden.
“De retoriek die u en uw ondergeschikten gebruiken, is lange tijd doorspekt geweest van intolerantie en agressie, waardoor ons land uiteindelijk feitelijk is teruggeworpen in het tijdperk van de Koude Oorlog”, aldus de Moskouse raad. “Rusland is opnieuw gevreesd en gehaat.”
Russian chat shows always had the “NATO shill guest” who said relatively sensible things and could then be torn down by the others.
But Boris Nadezhdin here speaking some dangerous truths, you wonder if he might simply get arrested soon. pic.twitter.com/KwF8xqaEn4
— Shaun Walker (@shaunwalker7) September 11, 2022