LONDEN, 24 september (Reuters) – De uitgesproken pro-Kremlin-redacteur van de Russische nieuwszender RT heeft zaterdag zijn woede geuit over het feit dat oproepkrachten de verkeerde mannen oproepen, terwijl in heel Rusland de frustratie over de militaire mobilisatie toeneemt.
De aankondiging op woensdag van Ruslands eerste publieke mobilisatie sinds de Tweede Wereldoorlog, om de haperende invasie van Oekraïne te ondersteunen, heeft geleid tot een stormloop op de grens door in aanmerking komende mannen, de arrestatie van meer dan 1000 demonstranten en onrust onder de bevolking in het algemeen.
Nu komt er ook kritiek op de autoriteiten van de officiële aanhangers van het Kremlin zelf, iets wat sinds het begin van de invasie, zeven maanden geleden, in Rusland nauwelijks meer voorkomt.
“Er is aangekondigd dat korporaals tot 35 jaar kunnen worden gerekruteerd. Dagvaardingen gaan naar 40-jarigen,” fulmineerde de hoofdredacteur van RT, Margarita Simonyan, op haar Telegram-kanaal.
“Ze maken mensen woedend, alsof het met opzet is, alsof het uit wrok is. Alsof ze door Kiev zijn gestuurd.”
In een ander zeldzaam openbaar teken van onrust aan de top, zei het Russische ministerie van Defensie op zaterdag dat de onderminister belast met logistiek, viersterrengeneraal Dmitry Bulgakov, was vervangen “voor overplaatsing naar een andere functie”. Het gaf geen verdere details.
Rusland telt officieel miljoenen voormalige dienstplichtigen als reservisten – mogelijk bijna de hele mannelijke bevolking in de gevechtsleeftijd – en het decreet van woensdag waarin de “gedeeltelijke mobilisatie” werd aangekondigd, gaf geen criteria voor wie zou worden opgeroepen.
Ambtenaren hebben gezegd dat er 300.000 troepen nodig zijn, waarbij voorrang wordt gegeven aan mensen met recente militaire ervaring en vitale vaardigheden. Het Kremlin heeft berichten van twee in het buitenland gevestigde Russische persbureaus – Novaya Gazeta Europe en Meduza – dat het werkelijke doel meer dan 1 miljoen is, ontkend.
In heel Rusland zijn berichten opgedoken over mannen zonder militaire ervaring of zonder de dienstplichtige leeftijd te hebben bereikt, die plotseling oproeppapieren ontvangen.
Het hoofd van de Mensenrechtenraad van het Kremlin, Valery Fadeyev, kondigde zaterdag publiekelijk aan dat hij een brief had geschreven aan minister van Defensie Sergei Shoigu met het verzoek de problemen met de mobilisatie “dringend op te lossen”.
In zijn Telegram-post van 400 woorden bekritiseerde hij de manier waarop vrijstellingen werden toegepast en noemde hij verschillende gevallen van ongepaste aanwerving, waaronder verpleegkundigen en vroedvrouwen zonder militaire ervaring.
“Sommige recruiters overhandigen de oproepingspapieren om 2 uur ‘s nachts, alsof ze denken dat we allemaal dienstplichtigen zijn”, zei hij.
Op vrijdag, twee dagen na het begin van de rekrutering, maakte het ministerie van Defensie een lijst van enkele sectoren bekend waarin werkgevers personeel kunnen voordragen voor vrijstelling.
Er is vooral verontwaardiging ontstaan onder etnische minderheden in afgelegen, economisch achtergestelde gebieden in Siberië, waar de professionele strijdkrachten van Rusland lange tijd onevenredig veel mensen hebben aangeworven.
Sinds woensdag zijn mensen bereid uren in de rij te staan om Mongolië, Kazachstan, Finland of Georgië binnen te komen, uit angst dat Rusland zijn grenzen zal sluiten, hoewel het Kremlin heeft gezegd dat de berichten over een uittocht overdreven zijn.
De gouverneur van de Russische regio Boerjatië, die aan de Mongoolse grens ligt en waar een etnische Mongoolse minderheid woont, erkende vrijdag dat sommigen per vergissing papieren hebben ontvangen en zei dat degenen die niet in het leger hadden gediend of medische vrijstellingen hadden, niet zouden worden opgeroepen.
Op zaterdag beloofde Tsakhia Elbegdorj, president van Mongolië tot 2017 en nu hoofd van de Mongoolse Wereldfederatie, degenen die de dienstplicht ontvluchtten een warm welkom en riep hij Poetin onomwonden op om de oorlog te beëindigen.
“De Buryat-mongolen, Tuva-mongolen en Kalmyk-mongolen zijn gebruikt als niets meer dan kanonnenvoer”, zei hij in een videoboodschap, met een lint in Oekraïens geel-blauw en verwijzend naar drie Mongoolse etnische groepen in Rusland.
“Vandaag ontvluchten jullie brutaliteit, wreedheid en waarschijnlijk de dood. Morgen beginnen jullie je land te bevrijden van de dictatuur.”
De mobilisatie, en de overhaaste organisatie van zogenaamde referenda over aansluiting bij Rusland in de bezette Oekraïense gebieden dit weekend, kwam vlak na een bliksemoffensief van Oekraïne in de regio Kharkiv – de scherpste ommekeer van Moskou in de zeven maanden durende oorlog.
De anti-oorlogsgroep Vesna riep zaterdagavond op sociale media op tot nieuwe demonstraties in heel Rusland, nadat woensdag in 38 steden meer dan 1300 demonstranten waren gearresteerd, aldus de onafhankelijke waarnemingsgroep OVD-Info.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken van de Russische regio Noord-Ossetië adviseerde mensen niet te proberen het land te verlaten naar Georgië bij de grenspost Verkhny Lars, waar volgens het ministerie 2300 auto’s stonden te wachten om over te steken.
