29 oktober (Reuters) – Rusland heeft de deelname aan een door de VN gesloten overeenkomst om landbouwproducten uit Oekraïense havens te exporteren opgeschort na aanvallen op schepen in de Krim, aldus het Russische ministerie van Defensie op zaterdag, wat een klap betekent voor een drie maanden durende overeenkomst om de wereldwijde druk op de graanvoorziening te verlichten.
Rusland zei dat Oekraïense troepen, met behulp van drones, in de vroege uren van zaterdag schepen van de Zwarte Zeevloot hebben aangevallen in Sebastopol, de grootste stad op de door Rusland geannexeerde Krim.
“Rekening houdend met de terroristische daad van het regime van Kiev met de medewerking van Britse deskundigen tegen de schepen van de Zwarte Zeevloot en civiele schepen die betrokken zijn bij het waarborgen van de veiligheid van de ‘graancorridor’, schort de Russische zijde de deelname op aan de uitvoering van overeenkomsten inzake de uitvoer van landbouwproducten uit Oekraïense havens”, aldus het ministerie in een verklaring.
Het ministerie zei eerder dat de drone-aanvallen van zaterdag grotendeels werden afgeslagen, met lichte schade aan een Russische mijnenveger.
De stafchef van de Oekraïense president, Andriy Yermak, beschuldigde Rusland zaterdag van “chantage” en “verzonnen terreuraanslagen” op zijn eigen grondgebied na explosies op het schiereiland de Krim.
Zijn opmerkingen waren een duidelijke reactie op de Russische beschuldigingen dat Oekraïne achter de explosies zat.
Los daarvan zei de Russische minister van Landbouw Dmitry Patrushev eerder op zaterdag dat Rusland bereid is de komende vier maanden gratis tot 500.000 ton graan te leveren aan arme landen, met hulp van Turkije, en de leveringen van Oekraïens graan te vervangen.
“Rekening houdend met de oogst van dit jaar, is de Russische Federatie volledig bereid Oekraïens graan te vervangen en tegen betaalbare prijzen te leveren aan alle geïnteresseerde landen,” zei hij.
Sinds Rusland en Oekraïne op 22 juli in Turkije het door de VN gesteunde graaninitiatief voor de Zwarte Zee ondertekenden, is miljoenen ton maïs, tarwe, zonnebloemproducten, gerst, koolzaad en soja uit Oekraïne geëxporteerd.
Martin Griffiths, hoofd van de VN-hulp, zei woensdag nog dat hij “relatief optimistisch” was dat de overeenkomst na half november zou worden verlengd.
Dankzij het akkoord kon Oekraïne zijn uitvoer van graan en meststoffen uit de Zwarte Zee hervatten, die was stilgevallen toen Rusland op 24 februari zijn buurland binnenviel. De exportovereenkomst met Oekraïne was oorspronkelijk overeengekomen voor 120 dagen.
In een afzonderlijke verklaring zei het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken dat na de aanvallen op Russische schepen “de Russische kant de veiligheid van civiele drogeladingschepen die deelnemen aan het “Zwarte Zee-initiatief” niet kan garanderen, en de uitvoering ervan vanaf vandaag voor onbepaalde tijd opschort”.
“Er zijn relevante instructies gegeven aan Russische vertegenwoordigers in het Joint Coordination Center in Istanbul, dat het vervoer van Oekraïens voedsel controleert,” voegde het eraan toe, verwijzend naar de rol van Turkije bij de uitvoering van de overeenkomst.
Vrijdag laat had een woordvoerder van VN-secretaris-generaal Antonio Guterres de partijen opgeroepen het pact te verlengen.
“Wij onderstrepen dat dit dringend nodig is om bij te dragen tot de voedselzekerheid in de hele wereld en om het lijden te verzachten dat deze wereldwijde crisis van de kosten van levensonderhoud aan miljarden mensen toebrengt”, zei VN-woordvoerder Stephane Dujarric.
Dujarric zei dat “regeringen, rederijen, graan- en kunstmesthandelaren en boeren over de hele wereld” op zoek zijn naar duidelijkheid over de toekomst van de overeenkomst.
