28 december (Reuters) – De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft zijn 10-punten-vredesplan krachtig gepromoot, onder meer met de Amerikaanse president Joe Biden besproken, en er bij de wereldleiders op aangedrongen om op basis daarvan een wereldvredetop te houden.
Hier volgt een toelichting op het plan en de reactie van de wereld:
Zelensky kondigde zijn vredesformule voor het eerst aan tijdens een top van de Groep van 20 grote economieën in november.
Het plan roept op tot:
1 Stralings- en nucleaire veiligheid, gericht op het herstel van de veiligheid rond Europa’s grootste kerncentrale, Zaporizhzhia in Oekraïne, dat nu door Rusland bezet is.
2 Voedselzekerheid, inclusief het beschermen en waarborgen van de graanexport van Oekraïne naar de armste landen ter wereld.
3 Energiezekerheid, met de nadruk op prijsbeperkingen voor Russische energiebronnen en hulp aan Oekraïne bij het herstel van zijn energie-infrastructuur, waarvan de helft door Russische aanvallen is beschadigd.
4 Vrijlating van alle gevangenen en gedeporteerden, met inbegrip van oorlogsgevangenen en naar Rusland gedeporteerde kinderen.
5 Herstel van de territoriale integriteit van Oekraïne en herbevestiging van Rusland volgens het Handvest van de VN, waarover volgens Zelensky “niet onderhandeld kan worden”.
6 Terugtrekking van de Russische troepen en beëindiging van de vijandelijkheden, herstel van de Oekraïense staatsgrenzen met Rusland.
7 Gerechtigheid, inclusief de oprichting van een speciaal tribunaal om Russische oorlogsmisdaden te vervolgen.
8 Preventie van ecocide, noodzaak van milieubescherming, met nadruk op ontmijning en herstel van waterzuiveringsinstallaties.
9 Preventie van escalatie van het conflict en opbouw van een veiligheidsarchitectuur in de Euro-Atlantische ruimte, met inbegrip van garanties voor Oekraïne.
10 Bevestiging van het einde van de oorlog, inclusief een door de betrokken partijen ondertekend document.
Artikel gaat verder na afbeelding.
De Oekraïnse president Volodymyr Zelensky. Foto: Presidentieel Persbureau, via AP.
In december drong Zelensky er bij de leiders van de Groep van Zeven landen op aan om in de winter zijn idee van een wereldvredetop te steunen die zich zou richten op het vredesplan “in zijn geheel of op enkele specifieke punten in het bijzonder”.
Rusland verwierp het vredesvoorstel van Zelensky deze maand en Moskou herhaalde dinsdag dat het geen enkel gebied zal opgeven dat het met geweld heeft ingenomen, ongeveer een vijfde van Oekraïne, dat het naar eigen zeggen heeft geannexeerd.
Zelensky heeft zijn plan op diplomatiek vlak gepresenteerd aan leiders als Biden, de Franse president Emmanuel Macron en de Indiase premier Narendra Modi, wiens land het voorzitterschap van de G20 op zich heeft genomen.
De steun van de westerse wereld voor het Oekraïense leger loopt op tot miljarden dollars, onder leiding van Washington, en landen hebben zich gehaast om Kiev te helpen met ontmijning en het herstellen van de energie-infrastructuur.
Maar de reactie op Zelenskiy’s vredesplan en zijn voorgestelde vredestop is voorzichtiger.
Tijdens Zelensky’s bezoek aan Washington op 22 december zei Biden in openbare opmerkingen alleen dat hij en Zelensky “precies dezelfde visie” op vrede hebben en dat de Verenigde Staten zich ervoor inzetten dat Oekraïne zichzelf kan verdedigen.
Modi, wiens regering de inval van Rusland in Oekraïne niet expliciet heeft veroordeeld, zei na de presentatie van het plan door Zelenskiy dat hij zijn oproep tot onmiddellijke beëindiging van de vijandelijkheden “krachtig herhaalde” en de steun van India voor alle vredesinspanningen overbracht.
De G7-leiders zeiden dat zij zich inzetten voor vrede in Oekraïne “in overeenstemming met de in het Handvest van de VN verankerde rechten”.
VN-secretaris-generaal Antonio Guterres zei dat de kans op vredesbesprekingen op korte termijn klein is.
“Ik geloof dat de militaire confrontatie door zal gaan, en ik denk dat we nog steeds moeten wachten op een moment waarop serieuze vredesonderhandelingen mogelijk zijn,” zei hij eind december.
