Poetin zweert ‘gewapende muiterij’ Wagner neer te slaan

24 juni (Reuters) – De Russische president Vladimir Poetin heeft gezworen om wat hij een ‘gewapende muiterij’ noemde, neer te slaan nadat de rebellerende huurlingenleider Jevgeni Prigozjin zaterdag zei dat hij de controle over een zuidelijke stad had overgenomen als onderdeel van een poging om de militaire leiding te verdrijven.

De dramatische wending, met veel onduidelijke details, leek op de grootste binnenlandse crisis waarmee Poetin werd geconfronteerd sinds hij in februari vorig jaar het bevel gaf voor een grootschalige invasie in Oekraïne – die hij een “speciale militaire operatie” noemde.

Artikel gaat verder na tweet.

In een televisietoespraak zei Poetin dat “buitensporige ambities en gevestigde belangen hebben geleid tot verraad” en noemde hij de muiterij een “dolksteek in de rug“.

“Het is een klap voor Rusland, voor ons volk. En onze acties om het vaderland te verdedigen tegen zo’n bedreiging zullen hard zijn”.

“Al degenen die opzettelijk het pad van verraad hebben betreden, die een gewapende opstand hebben voorbereid, die het pad van chantage en terroristische methoden hebben gekozen, zullen onvermijdelijk gestraft worden, zullen zich zowel voor de wet als voor ons volk verantwoorden,” zei Poetin.

Rampzalige leiding oorlog

Prigozjin had geëist dat minister van Defensie Sergei Shoigu en Valery Gerasimov, de chef van de Generale Staf, die hij heeft beloofd te verdrijven vanwege wat hij zegt dat hun rampzalige leiding van de oorlog tegen Oekraïne is, hem zouden komen opzoeken in Rostov, een stad bij de Oekraïense grens waarvan hij zei dat hij de controle had overgenomen.

Hij had gezegd dat hij 25.000 strijders had die “gerechtigheid zouden herstellen” en hij had beweerd, zonder bewijs te leveren, dat het leger een groot aantal strijders van zijn Wagner privémilitie had gedood tijdens een luchtaanval, iets wat het ministerie van Defensie ontkende.

Artikel gaat verder na tweet.

Prigozhin’s Wagner-militie leidde vorige maand de inname van de Oekraïense stad Bakhmut en hij beschuldigt Shoigu en Gerasimov al maanden openlijk van incompetentie en van het onthouden van munitie en steun aan Wagner.

Keert zich tegen leger

Vrijdag leek hij een nieuwe grens in de vete te overschrijden door te zeggen dat Poetins verklaring voor de invasie van Oekraïne 16 maanden geleden gebaseerd was op leugens die waren verzonnen door de top van het leger.

“De oorlog was nodig zodat Shoigu maarschalk kon worden opdat hij een tweede ‘Held van Rusland’-medaille kon krijgen,” zei Prigozhin in een videoclip.

“De oorlog was niet nodig om Oekraïne te demilitariseren of te denazificeren,” zei hij, verwijzend naar Poetins rechtvaardigingen voor de oorlog.

In een van de vele uitzinnige audioboodschappen van vannacht had hij vervolgens duidelijk gemaakt dat hij zich tegen het leger keerde.

“Degenen die onze jongens hebben vernietigd, die het leven van vele tienduizenden Russische soldaten hebben verwoest, zullen worden gestraft. Ik vraag niemand om weerstand te bieden…,” zei hij.

“We zijn met 25.000 man en we gaan uitzoeken waarom er chaos heerst in het land,” zei hij, terwijl hij beloofde om alle controleposten of luchtmachten die Wagner in de weg stonden te vernietigen. Later zei hij dat zijn mannen betrokken waren geweest bij gevechten met reguliere soldaten en dat ze een helikopter hadden neergeschoten.

Een Russische veiligheidsbron vertelde Reuters dat Wagner-strijders ook de controle hadden overgenomen over militaire faciliteiten in de stad Voronezh, ongeveer 500 km ten zuiden van Moskou. Reuters kon die bewering of veel van de details die Prigozhin gaf niet onafhankelijk bevestigen.

Onderzoek FSB

De Russische veiligheidsdienst FSB opende een strafzaak tegen Prigozjin wegens gewapende muiterij en zei dat zijn verklaringen “oproepen tot het beginnen van een gewapend burgerconflict op Russisch grondgebied” waren.

Het voegde eraan toe: “We dringen er bij de strijders op aan om geen onherstelbare fouten te maken, om alle gewelddadige acties tegen het Russische volk te stoppen, om de criminele en verraderlijke bevelen van Prigozjin niet uit te voeren, om maatregelen te nemen om hem vast te houden.”

Het staatspersbureau TASS citeerde de woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov, die zei dat alle belangrijke veiligheidsdiensten van Rusland “de klok rond” verslag uitbrachten aan Poetin.

De beveiliging in Moskou werd verscherpt, zei burgemeester Sergei Sobyanin op zijn Telegram-kanaal.

In Washington werd de Amerikaanse president Joe Biden ingelicht over de situatie, zei een woordvoerder van het Witte Huis.

Militair konvooi

Rond 2 uur ‘s nachts plaatste Prigozjin een bericht op de Telegram-app waarin hij zei dat zijn troepen in Rostov waren en klaar waren om “er helemaal voor te gaan” tegen de hoge piefen en iedereen te vernietigen die in hun weg stond.

Rond 5 uur ‘s ochtends zei het bestuur van de Voronezj regio, aan de M-4 snelweg tussen de regionale hoofdstad Rostov aan de Don en Moskou, op Telegram dat er een militair konvooi op de snelweg was en drong er bij de bewoners op aan om het gebruik van de snelweg te vermijden.

Artikel gaat verder na afbeelding.

De Russische president Vladimir Poetin, in het midden, spreekt met generaal stafchef Valery Gerasimov, links, en de Russische minister van Defensie Sergei Shoigu, na een vergadering met hoge militaire officieren in Moskou, Rusland, woensdag 21 dec. 2022. (Michail Klimentjev, Spoetnik, Kremlin Pool Photo via AP)

Niet geverifieerde beelden op sociale media toonden een konvooi van verschillende militaire voertuigen, waaronder ten minste een tank en een pantservoertuig op diepladers. Het was niet duidelijk waar ze zich bevonden en of de overdekte vrachtwagens in het konvooi gevechtsvliegtuigen bevatten. Sommige voertuigen droegen de Russische vlag.

Op beelden van zenders in Rostov aan de Don waren gewapende mannen in militair uniform te zien die te voet het hoofdkwartier van de regionale politie in de stad omsingelden en tanks die buiten het hoofdkwartier van het zuidelijke militaire district stonden.

Reuters bevestigde de getoonde locaties, maar kon niet vaststellen wanneer de beelden waren opgenomen.

Prigozhin ontkent staatsgreep

Prigozhin ontkende dat hij een militaire staatsgreep wilde plegen.

Hij zei dat hij zijn strijders uit Oekraïne naar Rostov had geleid, waar een video werd gepost door een pro-Wagner Telegram kanaal waarop hij te zien was, schijnbaar ontspannen, in gesprek met twee generaals in het hoofdkwartier van het enorme Zuidelijke Militaire District van Rusland.

Op de video was te zien hoe hij tegen de generaals zei: “We zijn hier aangekomen, we willen de chef van de generale staf en Shoigu ontvangen. Als ze niet komen, blijven we hier, blokkeren we de stad Rostov en gaan we op weg naar Moskou.”

Artikel gaat verder na tweet.

Russische lokale functionarissen zeiden dat er inderdaad een militair konvooi op de hoofdsnelweg stond die het zuidelijke deel van Europees Rusland met Moskou verbindt, en waarschuwden de bewoners om die te vermijden.

Luitenant-generaal Vladimir Aleksejev van het leger – die later samen met Prigozjin in de video vanuit Rostov aan de Don te zien was – deed een video-oproep waarin hij Prigozjin vroeg om zijn acties te heroverwegen.

“Alleen de president heeft het recht om de top van de strijdkrachten te benoemen, en u probeert inbreuk te maken op zijn autoriteit,” zei hij.

Luchtaanval op Wagner-troepen

Een niet-geverifieerde video op een Telegram-kanaal dat dicht bij Wagner staat, toonde de vermeende scène van een luchtaanval op de troepen van Wagner. Het toonde een bos waar kleine brandjes woedden en bomen met geweld leken te zijn gebroken. Er leek één lichaam te liggen, maar verder geen direct bewijs van een aanval.

Het bijschrift luidde: “Er is een raketaanval uitgevoerd op de kampen van PMC (Private Military Company) Wagner. Veel slachtoffers. Volgens ooggetuigen werd de aanval van achteren uitgevoerd, dat wil zeggen, uitgevoerd door de militairen van het Russische Ministerie van Defensie.”

Het ministerie van Defensie zei dat de beschuldiging vals was.