JERUZALEM (AP) — Israëlische troepen hebben zondag drie vermeende Palestijnse militanten gedood in het noordelijke deel van de Westelijke Jordaanoever, wat de golf van geweld verder heeft opgevoerd waarbij dit weekend nog twee andere mensen werden gedood, waaronder een jonge Palestijnse man die naar verluidt is neergeschoten door extremistische Joodse kolonisten.
Het Israëlische leger meldt dat het de drie mannen heeft neergeschoten nabij het Jenin vluchtelingenkamp – de locatie van een grootschalige militaire operatie vorige maand. De drie mannen hadden naar verluid net het kamp verlaten en waren onderweg om een aanval uit te voeren. In hun voertuig zou een M-16 geweer zijn gevonden.
De militantengroepen Hamas en Islamitische Jihad veroordeelden de moorden, hoewel nog niet bekend was of de drie mannen tot een van deze organisaties behoorden. Israël identificeerde de leider van de groep als Naif Abu Tsuik, 26 jaar oud, en zei dat hij een “leidende militaire operator” was vanuit het kamp.
Het Jenin-kamp staat bekend als een militant bolwerk. Vorige maand voerde het leger een tweedaagse offensief uit in het kamp, waarbij 12 Palestijnen werden gedood, waaronder minstens acht militanten, en waarbij aanzienlijke schade werd aangericht in het dichtbevolkte gebied. Ook een Israëlische soldaat werd gedood in de strijd.
Maar het offensief lijkt weinig te hebben gedaan om een bredere golf van geweld tegen te houden die begin 2022 begon en sinds de installatie van de nieuwe hardline-regering van Israël in december aan kracht heeft gewonnen. De regering wordt gedomineerd door ultranationalistische leiders uit de Westelijke Jordaanoever en andere bondgenoten met nauwe banden met de kolonistenbeweging. Een groeiend aantal Israëlische stemmen heeft gezegd dat hun aanwezigheid in de regering de gespannen sfeer heeft verergerd door jonge militante kolonisten aan te moedigen Palestijnen aan te vallen.
De Israëlische nieuwssite Ynet meldde zondag dat Ronen Bar, het hoofd van de interne veiligheidsdienst Shin Bet, onlangs premier Benjamin Netanyahu heeft gewaarschuwd dat het geweld door kolonisten een strategische bedreiging begon te vormen en de kans op Palestijnse tegenaanvallen vergrootte. Het rapport leidde tot boze veroordelingen van leden van de regering.
Volgens het rapport heeft Bar zijn waarschuwing geuit vóór een incident op vrijdagavond waarbij gewapende kolonisten een Palestijns dorp binnenvielen en een 19-jarige man doodden. Op zaterdag schoot een Palestijnse schutter een Israëlische beveiliger dood in het centrum van Tel Aviv, waarna een andere bewaker de aanvaller doodde.
Twee Israëlische kolonisten zijn gearresteerd voor de schietpartij op vrijdagavond van de 19-jarige Qusai Matan in het dorp Burqa.
Het leger zei dat de Israëlische kolonisten in het gebied waren aangekomen om schapen te hoeden, wat leidde tot botsingen tussen Israëli’s en Palestijnen uit het dorp. Israëlische media meldden dat een van de verdachten in het incident, Elisha Yered, een voormalig assistent was van een ultranationalistische parlementariër in de partij “Jewish Power”, een van de belangrijkste coalitiepartners van premier Benjamin Netanyahu.
De schietpartij maakt deel uit van een escalatie van aanvallen door kolonisten op Palestijnse burgers in de afgelopen maanden, en diverse Israëlische commentatoren waarschuwden zondag dat daders zich gesterkt voelen door mede-ultranationalisten op belangrijke posities in de regering.
In de rechtse Hebreeuwse krant Israel Hayom schreef analist Yoav Limor dat er “gewapende Joodse milities zijn die opereren als terroristische groeperingen in Samaria”, verwijzend naar de Westelijke Jordaanoever bij zijn Bijbelse naam.
“Als de staat Israël niet bij zinnen komt en ze onmiddellijk stopt, zal de schade die ze aanrichten veel gevaarlijker zijn dan welke terreuraanval van de vijand dan ook,” zei hij.
Leidende politici in de regering reageerden fel op de kritiek. “De Israëlische media (opnieuw) zijn in de war: een Jood die zichzelf en anderen verdedigt tegen de moord op Palestijnen, is geen verdachte van moord, maar een held die mijn volledige steun zal krijgen,” tweette Nationaal Veiligheidsminister Itamar Ben-Gvir, een kolonistenleider die een ultranationalistische factie leidt in de regering.
“We zien dat er verwarring is over wie de vijand is,” zei Limor Son Har-Melech, lid van Ben-Gvirs partij “Jewish Power”, waarvan de voormalige woordvoerder een van de gearresteerde verdachten was.
Tally Gotliv, lid van de Likud-partij van Netanyahu, zei dat een “linkse agenda” en de “deep state” zijn geïnfiltreerd in Israëlische veiligheidsdienst Shin Bet.
Vroeg op zondag meldde het Israëlische leger dat troepen de woning van de Palestijnse aanvaller bij de moord in Tel Aviv op zaterdag hebben opgemeten om zich voor te bereiden op de sloop ervan in het dorp Rumana, nabij Jenin.
Israël zegt dat het slopen van woningen bedoeld is om toekomstige aanvallers af te schrikken, maar critici zeggen dat het neerkomt op collectieve straf tegen de families van de daders en alleen de spanningen met de Palestijnen verergert.
Het geweld is geëscaleerd in het noordelijke deel van de Westelijke Jordaanoever door de toename van beschietingen door Palestijnse groepen tegen Israëli’s, dagelijkse arrestatie-invallen door het Israëlische leger en groeiende aanvallen door extremistische Joodse kolonisten.
De stijging van het geweld is een van de ergste tussen Israëli’s en Palestijnen in bijna twee decennia. Volgens een telling van The Associated Press zijn dit jaar meer dan 160 Palestijnen gedood door Israëlisch vuur in de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem.
Israël zegt dat de meesten die zijn gedood militanten waren, maar ook jongeren die stenen gooiden bij protesten tegen legeroperaties en onschuldige omstanders zijn gedood.
Tot nu toe zijn er dit jaar minstens 26 mensen gedood bij Palestijnse aanvallen tegen Israëli’s.
Israël veroverde de Westelijke Jordaanoever tijdens de Midden-Oosten oorlog van 1967, samen met de Gazastrook en Oost-Jeruzalem. De Palestijnen streven naar deze gebieden voor hun gehoopte onafhankelijke staat.
