Buitenland

EU-‘windenergiepakket’ moet groeiende invloed China tegengaan

24-10-2023 16:06

Windenergie
Windmolens op zee. Foto @Shutterstock

(Bloomberg, 24 oktober 2024) – De Europese Unie lanceerde dinsdag een windenergiepakket om de groeiende invloed van China tegen te gaan en haar eigen industrie te stimuleren, nu het blok zich sterker richt op China als de grootste bedreiging voor haar clean-tech industrie.

De paniek van het blok eerder dit jaar dat het zijn clean-tech industrie zou verliezen aan de VS, gelokt door de belofte van enorme belastingvoordelen en een gebrek aan bureaucratie, is grotendeels weggeëbd.

De EU krijgt er steeds meer vertrouwen in dat maar weinig van haar bedrijven hun kusten zullen verlaten ten gunste van de Inflation Reduction Act van president Joe Biden.

Toonaangevende windindustrie

Om de rol van de industriële kampioenen van de EU in de klimaattransitie te verdedigen, wil het blok er nu voor zorgen dat Europa’s toonaangevende windindustrie niet hetzelfde lot beschoren is als de zonne-energiesector 10 jaar geleden. Het gaat om bedrijven als Siemens Energy AG en Vestas Wind Systems A/S. Het overgrote deel van de zonnepanelen wordt nu in China gemaakt.

“We zullen onze markten niet sluiten, maar we zullen zorgen voor onze veiligheid,” zei Kadri Simson, de EU-commissaris voor energie.

Artikel gaat verder na afbeelding.

In 2022 vertoonde de handelsbalans van de EU met China in de windenergiesector een record negatief tekort van 462 miljoen euro. De prijzen liggen er gemiddeld 20% lager dan in Europa en de VS.

In haar nieuwe plan belooft de uitvoerende macht van de EU de windenergie-industrie van het blok te steunen door de toegang tot EU-financiering te verbeteren en de vergunningverlening te versnellen.

Cyberbestendigheid

De commissie wil ook de manier herzien waarop landen veilingen houden om hernieuwbare energie te leveren, zodat ze rekening houden met andere factoren dan de kosten, zoals cyberbestendigheid en het koolstofgehalte van nieuwe windparken.

Meer in het algemeen publiceerde de commissie dinsdag haar eerste beoordeling van de impact van de Amerikaanse wet op schone technologie, waaruit bleek dat het macro-economische effect van de subsidies en belastingvoordelen tot nu toe beperkt is.

“Hoewel de IRA bedrijven uit de EU kan aanzetten om te overwegen hun activiteiten naar de VS te verplaatsen, zijn de voorlopige en beschikbare gegevens tot nu toe niet overtuigend,” concludeerde het rapport. Het voegde er aan toe dat de bepalingen van de maatregel – samen met de lagere energieprijzen in de VS – de VS aantrekkelijker maken om te investeren dan voorheen.

Wopke Hoekstra

Een afzonderlijk rapport belichtte een zorgwekkende trend van stijgende subsidies voor fossiele brandstoffen in de EU, die stegen van 56 miljard euro in 2021 tot 123 miljard euro in 2022 naarmate de EU zich inspande om de Russische aanvoer af te bouwen.

In dezelfde periode stegen de subsidies voor hernieuwbare energiebronnen slechts marginaal met 1 miljard euro tot 87 miljard euro. Deze cijfers staan in contrast met het standpunt van de EU op de COP28 volgende maand om dergelijke steun voor olie, gas en kolen geleidelijk af te schaffen.

De nieuwe klimaatcommissaris van de EU, Wopke Hoekstra, zei dat het blok streeft naar een evaluatie van de subsidies voor fossiele brandstoffen in het eerste kwartaal van volgend jaar.

EU ziet subsidies voor fossiele brandstoffen stijgen boven die voor hernieuwbare energie De gegevens kunnen het blok voor uitdagingen stellen tijdens COP28.

“De Commissie moedigt lidstaten aan om steun in verband met de energiecrisis geleidelijk af te bouwen”, aldus Simson. Dergelijke maatregelen omvatten directe steunregelingen of belastingaftrek voor brandstof.

Oneerlijke handelspraktijken

In de windenergiesector zal de EU ook nauwlettend toezien op oneerlijke handelspraktijken die buitenlandse fabrikanten bevoordelen, waaronder een nauwkeurig onderzoek naar mogelijke subsidies voor windgerelateerde producten die in het 27 landen tellende blok worden geïmporteerd.

De uitdaging is om ervoor te zorgen dat de windindustrie in de EU sterk genoeg is om de ambitieuze doelstelling te ondersteunen om tegen het einde van het decennium hernieuwbare energiebronnen ten minste 42,5% van de energiemix te laten uitmaken.

Het rapport van het blok over de staat van de energie-unie, dat ook dinsdag werd gepubliceerd, liet zien dat een veel snellere groei van de capaciteit nodig is om die doelen te bereiken.

Maatregelen in het plan zijn onder andere:

  • Uitrol van digitalisering van het vergunningsproces in alle lidstaten en uitbreiding van een noodverordening om de vergunningverlening te versnellen.
  • Het opzetten van een interactief digitaal EU-platform waar de veilingplanning van de lidstaten wordt gepubliceerd.
  • Het ontwerp van veilingen herzien om een reeks prekwalificatiecriteria op te nemen met betrekking tot cyberveiligheid, duurzaamheid en het vermogen om te leveren.
  • Cyberbeveiligingsrisico’s identificeren met betrekking tot windenergie-installaties en -infrastructuur.
  • Uitbreiding van de steun voor windenergie in het kader van het innovatiefonds door verdubbeling van het budget voor de financiering van projecten voor schone technologieproductie tot 1,4 miljard euro.
  • Samenwerken met de Europese Investeringsbank om tegen het einde van het jaar een specifiek instrument in te voeren om de kredietposities van commerciële banken op belangrijke leveranciers van windenergie te garanderen.