(Gwen Ackerman, Henry Meyer, Bloomberg, 24 november 2023) – De eerste wapenstilstand sinds de oorlog tussen Israël en Hamas vorige maand uitbrak, trad vrijdagochtend in werking.
De overeenkomst kwam er na weken van ingewikkelde en delicate gesprekken tussen Qatar, de VS en Egypte. Het is de bedoeling dat het staken van de gevechten in Gaza vier dagen duurt.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Hamas moet 50 van de bijna 240 gijzelaars teruggeven die het op Israël heeft buitgemaakt, terwijl de Israëli’s 150 gevangen Palestijnen zullen vrijlaten en meer hulp Gaza zullen binnenlaten.
Naar verwachting zijn alle 200 vrouwen en mensen onder de 19 jaar. Qatar heeft gezegd dat Hamas de eerste groep van 13 gijzelaars rond 16 uur plaatselijke tijd zal vrijlaten. Volgens Israëlische media zullen 39 Palestijnen vrijdag uit de gevangenis worden vrijgelaten.
Toen het staakt-het-vuren van kracht werd, waren de straten in de zuidelijke Gazastrook gevuld met mensen die uit schuilkelders kwamen, sommigen met bezittingen, zo lieten beelden op Al Jazeera zien. In de stad Khan Younis verdrongen auto’s zich op straat en claxonneerden.
Israëlische aanvallen vanuit de lucht, vanaf het land en vanaf zee namen toe in de aanloop naar het staakt-het-vuren, aldus de Verenigde Naties. Er waren “grondgevechten met Palestijnse gewapende groepen in het noorden en er zijn veel slachtoffers gemeld”, aldus de Verenigde Naties.
Kort voor de pauze in de vijandelijkheden waarschuwde het Israëlische leger mensen in Gaza om in de zuidelijke gebieden te blijven. In de afgelopen weken zijn honderdduizenden hun huizen in het noorden ontvlucht, waarvan Israël zegt dat het het “zwaartepunt” van Hamas is.
Ondertussen zijn vrachtwagens met humanitaire hulp vanuit Egypte het zuiden van Gaza binnengekomen, aldus een verklaring van de grensovergang die door Hamas wordt geleid. Het is dezelfde grensovergang waar gijzelaars naar verwachting zullen oversteken nadat Hamas ze heeft vrijgelaten.
Het begin van de wapenstilstand werd met een dag uitgesteld omdat de partijen op het laatste moment onderhandelingen voerden via Qatar na een aanvankelijke overeenkomst in de vroege uren van woensdag.
“Het worden een paar zeer fragiele dagen,” zei Mairav Zonszein, een senior analist bij de International Crisis Group, vrijdag tegen Bloomberg Television.
“We zullen moeten zien hoe de dingen zich ontwikkelen, of beide partijen zich aan de overeenkomst houden.”
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft gezegd dat Israël, nadat de wapenstilstand dinsdag is afgelopen, de oorlog zal voortzetten totdat Hamas is vernietigd.
“De oorlog is nog niet voorbij“, zei een Israëlische militaire woordvoerder vrijdagochtend. “De humanitaire pauze is tijdelijk.”
De Amerikaanse president Joe Biden heeft de overeenkomst toegejuicht als een stap naar de uiteindelijke vrijlating van alle gijzelaars en naar meer voedsel en medicijnen in Gaza om de volgens de Verenigde Naties humanitaire ramp te verlichten.
Drie Amerikaanse burgers zouden zich onder de 50 gijzelaars bevinden die in de eerste fase van de overeenkomst worden vrijgelaten.
In een tweede fase kan de gevechtspauze met een dag worden verlengd voor elke 10 extra gijzelaars die worden vrijgelaten.
Tot nu toe zijn er slechts vier gijzelaars vrijgelaten, waaronder twee Amerikaanse burgers, terwijl Israëlische troepen nog een gijzelaar hebben bevrijd.
“Er is echt een verschuiving geweest in de laatste paar weken” in Israël, zei Zonszein.
“De gijzelaars waren in het begin een soort bijzaak. Plotseling zie je de politieke leiding praten over het vrijlaten van gijzelaars dat net zo belangrijk is als het vernietigen van Hamas”, zei ze.
Van de 40 ontvoerde kinderen zijn de meeste vrouwelijk en onder hen bevinden zich een baby van 10 maanden, een driejarige wiens ouders werden gedood op 7 oktober.
Ook zijn er onder de gijzelaars sommigen met levensbedreigende voedselallergieën en autisme, zei Hagai Levine van het Hostages and Missing Families Forum, dat werd opgericht om de families te vertegenwoordigen.
Voorafgaand aan de pauze riep de Saudische minister van Defensie prins Khalid Bin Salman op tot een permanent staakt-het-vuren in Gaza.
Na een gesprek met de Britse minister van Defensie Grant Shapps zei hij: “Ik benadrukte de noodzaak om militaire operaties te beëindigen, burgers te beschermen en een ongehinderde stroom van humanitaire hulp toe te staan.”
Iran verwelkomde de wapenstilstand en waarschuwde dat de oorlog niet hervat mag worden.
“Als het Israëlische regime de oorlog na deze fase van het bestand voortzet, zullen de omstandigheden in de regio meer gespannen worden en zullen de reacties zich verspreiden,” zei minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amirabdollahian.
Iran steunt ook Hezbollah, dat in Libanon is gevestigd en sinds het begin van het conflict regelmatig grensoverschrijdend vuur heeft uitgewisseld met Israël. Maar tot nu toe heeft Hezbollah zich onthouden van een frontale aanval op Israël.
Biden sprak donderdag met Netanyahu en benadrukte “het belang van het handhaven van de rust langs de Libanese grens en op de Westelijke Jordaanoever” tijdens het staakt-het-vuren in Gaza. De premier deed geen concrete toezeggingen, aldus het Israëlische Channel 13.
