26 augustus (Reuters) – Europa wordt geconfronteerd met een enorme stijging van de energierekeningen als gevolg van de snel stijgende gasprijzen. De oorlog in Oekraïne en de Europese sancties tegen Rusland doen de bezorgdheid over de continuïteit van de gasvoorziening toenemen.
Groot-Brittannië en de lidstaten van de Europese Unie hebben een aantal maatregelen aangekondigd om de consument te beschermen (in alfabetische volgorde):
Groot-Brittannië heeft een prijsplafond voor de meest gebruikte huishoudelijke energiecontracten, maar de energierekeningen zullen vanaf oktober met 80% stijgen tot een gemiddelde van 3.549 pond (4188 euro) per jaar, zei de toezichthouder Ofgem vrijdag, en noemde het een “crisis” die moet worden aangepakt door dringend en resoluut overheidsingrijpen.
Voorspellers verwachten dat de rekeningen volgend jaar net onder de 6.000 pond zullen uitkomen als de limiet verder wordt verhoogd, wat betekent dat huishoudens bijna 500 pond per maand zouden kunnen betalen voor gas en elektriciteit, een hoger bedrag dan de huur of de hypotheek voor velen.
De strijd om het leiderschap van de Conservatieve Partij tussen minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss en ex-minister van Financiën Rishi Sunak loopt tot 5 september, wanneer een van de twee de volgende premier zal worden.
Tot dusver hebben zij voorgesteld milieuheffingen op te schorten of een omzetbelasting te verlagen – voorstellen die door analisten zijn afgedaan als veel te weinig om de klap voor het huishoudbudget te voorkomen.
In mei heeft de conservatieve regering een steunpakket van 15 miljard pond opgezet om de huishoudens te helpen. Elk huishouden krijgt vanaf oktober een korting van 400 pond op zijn energierekening.
Meer dan 8 miljoen huishoudens met een laag inkomen die overheidsuitkeringen ontvangen, krijgen ook nog eens een eenmalige bijdrage van 650 pond, met extra hulp voor gepensioneerden en gehandicapten.
Bulgarije heeft een korting van 0,25 levs (0,12 euro) per liter benzine, diesel, vloeibaar petroleumgas en methaan ingevoerd vanaf juli tot het einde van het jaar voor huishoudens, en heeft de accijnzen op aardgas, elektriciteit en methaan geschrapt.
Het Balkanland, een netto-exporteur van elektriciteit, heeft ook de gereguleerde prijzen voor elektriciteit voor huishoudens op een laag pitje gezet en vanaf juli slechts een gemiddelde jaarlijkse stijging van 3,4% toegestaan.
In juni hebben de wetgevers ingestemd met een uitkering aan ouderen en andere maatregelen voor in totaal 3,1 miljard Deense kronen (439 miljoen euro) om de gevolgen van de snel stijgende inflatie en hoge energieprijzen op te vangen, waaronder een verlaging van een heffing op de energieprijzen.
Eerder waren de wetgevers het eens geworden over subsidies ter waarde van 2 miljard Deense kronen (288 miljoen euro) voor zo’n 419 000 huishoudens die hard worden getroffen door de stijgende energierekeningen.
De landen van de Europese Unie zijn grotendeels verantwoordelijk voor het nationale energiebeleid en mogen op grond van de EU-regels noodmaatregelen nemen om de consument te beschermen tegen hogere kosten.
In juli heeft de EU de 27 lidstaten gevraagd de vraag naar gas deze winter vrijwillig met 15% te verminderen, met de mogelijkheid van verplichte besparingen.
Het blok streeft er ook naar de gasopslagplaatsen tegen 1 november weer tot 80% van hun capaciteit te vullen.
Frankrijk heeft zich ertoe verbonden de stijging van de gereguleerde elektriciteitskosten te beperken tot 4%. Om dit te bereiken heeft de regering het nutsbedrijf EDF, dat voor 80% in handen is van de staat, opdracht gegeven meer goedkope kernenergie te verkopen aan rivalen.
Nieuwe maatregelen die sinds de crisis in Oekraïne zijn aangekondigd – zoals steun aan bedrijven voor de kosten van hogere gas- en elektriciteitsrekeningen – brengen de totale kosten van het overheidspakket op 25 à 26 miljard euro, aldus minister van Financiën Bruno Le Maire.
De Franse energieregulator CRE zei vorige maand dat hij een verhoging van de gereguleerde tarieven voor de verkoop van elektriciteit (TRVE) met 3,89% voorstelde. De regering heeft de bevoegdheid zich te verzetten tegen de door de regulator voorgestelde tariefstijging en nieuwe tarieven op een lager niveau vast te stellen, of deze volledig af te wijzen.
Werknemers die inkomstenbelasting betalen, krijgen een eenmalige energieprijstoeslag van 300 euro. Gezinnen krijgen een eenmalige bonus van 100 euro per kind, die wordt verdubbeld voor mensen met een laag inkomen.
De komende jaren zal jaarlijks zo’n 12 tot 13 miljard euro worden uitgetrokken voor de subsidiëring van renovatie van oude gebouwen.
Duitse huishoudens zullen echter bijna 500 euro per jaar meer moeten betalen voor gas nadat een heffing werd ingesteld om nutsbedrijven te helpen de kosten te dekken van het vervangen van Russische leveringen.
De heffing, die is ingevoerd om Uniper en andere importeurs te helpen het hoofd te bieden aan de snel stijgende prijzen, zal worden opgelegd van 1 oktober tot april 2024.
Griekenland heeft sinds september 2021 ongeveer 8 miljard euro uitgegeven aan energiesubsidies en andere maatregelen.
Het zal de subsidies voor stroomrekeningen volgende maand verdubbelen tot 1,9 miljard euro, waarmee de financiële steun die vorig jaar werd ingevoerd om consumenten te beschermen tegen de snel stijgende energieprijzen, wordt uitgebreid.
De subsidies zullen tot 94% van de stijging van de maandelijkse stroomrekeningen voor huishoudens en 89% van de stijging voor kleine en middelgrote ondernemingen opvangen.
Griekenland heeft een plafond ingesteld voor de betalingen aan energieproducenten om hun reële productiekosten te weerspiegelen, waardoor een toeslag op elektriciteitsrekeningen in feite wordt afgeschaft.
Hongarije heeft de detailhandelsprijzen voor brandstof sinds november gemaximeerd op 480 forint (1,23 euro) per liter, ruim onder de huidige marktprijzen. De maatregel leidde tot zo’n sterke stijging van de vraag dat de regering zich genoodzaakt zag de subsidiabiliteit van de regeling te beperken.
Sterke stijgingen van de gas- en elektriciteitsprijzen hebben de regering er ook toe gedwongen een jarenlang plafond voor de detailhandelsfacturen voor nutsvoorzieningen in te perken, waarbij de limiet op het nationale gemiddelde verbruiksniveau is vastgesteld en de marktprijzen daarboven gelden.
Hongarije heeft ook een uitvoerverbod op brandstoffen ingesteld en onlangs de regelgeving inzake houtkap versoepeld om tegemoet te komen aan de toegenomen vraag naar vaste brandstoffen zoals brandhout.
Het land heeft begin augustus een steunpakket van 17 miljard euro goedgekeurd om bedrijven en gezinnen te helpen beschermen tegen de stijgende energiekosten en de stijgende consumentenprijzen.
Dit bedrag komt bovenop de 35 miljard euro die sinds januari is begroot om de gevolgen van de torenhoge kosten voor elektriciteit, gas en benzine te verzachten.
In het kader van het pakket heeft Rome de bestaande maatregelen om de elektriciteits- en gasrekeningen voor gezinnen met een laag inkomen te verlagen en de zogenaamde “systeemkosten”-heffingen te verlagen, verlengd tot het vierde kwartaal.
Een verlaging van de accijnzen op brandstof aan de pomp die op 21 augustus zou aflopen, is verlengd tot 20 september. Italië overweegt ook energiebedrijven te verbieden tot april 2023 eenzijdige wijzigingen aan te brengen in elektriciteits- en gasleveringscontracten, volgens ontwerpmaatregelen die begin augustus door de regering zijn goedgekeurd.
Nederland heeft de energiebelastingen voor zijn 8 miljoen huishoudens verlaagd.
Noorwegen subsidieert sinds december de elektriciteitsrekeningen van huishoudens en dekt nu 80% van het gedeelte van de elektriciteitsrekeningen boven een bepaald tarief. Vanaf september wordt dit verhoogd tot 90% en de regeling blijft ten minste tot maart 2023 van kracht.
Polen heeft belastingverlagingen aangekondigd op energie, benzine en basisvoedselproducten, alsook financiële uitkeringen voor huishoudens. Het heeft ook de gereguleerde gasprijzen voor huishoudens en instellingen zoals scholen en ziekenhuizen tot 2027 verlengd.
De regering heeft in juli ingestemd met een eenmalige betaling van 3.000 zloty’s (648 euro) aan huishoudens om de stijgende kosten van kolen te helpen dekken. Premier Mateusz Morawiecki heeft gezegd dat de totale kosten van het beteugelen van de energieprijzen in Polen zullen oplopen tot ongeveer 50 miljard zloty’s.
De Roemeense coalitieregering heeft een regeling ingevoerd waarbij de gas- en elektriciteitsrekeningen voor huishoudens en andere gebruikers tot een bepaald maandelijks verbruik worden afgetopt en de energieleveranciers voor het verschil worden gecompenseerd. De regeling zou tot maart 2023 van kracht zijn.
Premier Nicolae Ciuca schatte in februari dat de steunregeling ongeveer 14,5 miljard lei (3,27 miljard euro) zou kosten, maar analisten verwachten nu dat het meer dan 10 miljard euro zal kosten.
De linkse sociaal-democraten, de grootste partij in het parlement en onderdeel van de regeringscoalitie, zijn voorstander van vervanging van de regeling door gereguleerde prijzen.
Spanje is begonnen met een tijdelijke subsidiëring van de stroomkosten van centrales die fossiele brandstoffen gebruiken, in een poging om de hoge prijzen op korte termijn te verlagen. Het systeem zou tot 31 mei 2023 van kracht moeten zijn.
Het heeft ook de belastingen verlaagd om de consumentenrekeningen te verlagen en 16 miljard euro aangekondigd aan directe steun en zachte leningen om bedrijven en huishoudens te helpen de energieprijzen te doorstaan.
Zweden heeft 6 miljard Zweedse kronen (605 miljoen euro) opzij gezet om de gezinnen te compenseren die het zwaarst getroffen zijn door de sterke stijging van de elektriciteitsprijzen
