9 januari 2023, AP – De nieuwe regering van premier Benjamin Netanyahu heeft geen tijd verloren met de uitvoering van haar ultranationalistische agenda, waaronder de goedkeuring van een verbod op het tonen van de Palestijnse vlag en het laden schudden van de fundamenten van de Israëlische democratie met een voorgestelde juridische aanval op het Hooggerechtshof.
Na amper twee weken aan de macht te zijn geweest, stuurt de hardste en meest religieuze regering in de geschiedenis van Israël aan op een conflict met de Palestijnen en Israëls bondgenoten in het buitenland.
“We wachten niet, en ik denk dat de burgers van Israël dit al voelen,” zei Netanyahu maandag tegen wetgevers van zijn Likoedpartij. “We hebben een andere regering gevormd, met een ander beleid, en we voeren de zaken anders.”
Slechts enkele dagen na zijn aantreden bezocht zijn minister van Nationale Veiligheid, Itamar Ben-Gvir, de meest gevoelige heilige plaats van Jeruzalem – een door Joden, christenen en moslims vereerde heuveltop, de Tempelberg. Hoewel Ben-Gvir de bestaande normen respecteerde die het joodse gebed op de site verbieden, werd het bezoek door velen gezien als een provocatie, gezien zijn eerdere oproepen om joodse gelovigen meer toegang te verlenen. Het leidde tot Palestijnse veroordelingen en boze verklaringen van de VS en Israëls eigen Arabische bondgenoten.
Artikel gaat verder na afbeelding.
De Rotskoepel, een voor de islam heilige plek op de Tempelberg in Israël. ArtMediaFactory/Shutterstock.com
Netanyahu heeft het ook gemunt op het internationaal erkende Palestijnse leiderschap op de bezette Westelijke Jordaanoever. De Palestijnen hebben bij de Algemene Vergadering van de VN met succes gelobbyd om aan het Internationaal Gerechtshof een juridisch advies te vragen over het beleid van Israël op de bezette Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem, en de Israëlische regering heeft daarop gereageerd met een reeks strafmaatregelen.
Sommige van die maatregelen hebben de Palestijnen hard getroffen, zoals het inhouden van ongeveer 40 miljoen dollar aan belastinginkomsten en het in plaats daarvan gebruiken van dat geld om Israëlische slachtoffers van Palestijns geweld te compenseren. Ook zijn er plannen om de ontwikkeling van Palestijnse dorpen in door Israël gecontroleerde delen van de Westelijke Jordaanoever stop te zetten.
Andere maatregelen zijn meer symbolisch, zoals het intrekken van de VIP-privileges van Palestijnse topambtenaren en een verbod op het tonen van Palestijnse vlaggen in Israël. De Israëlische autoriteiten hebben dit weekend zelfs een bijeenkomst van Palestijnse ouders in Oost-Jeruzalem verstoord om de schoolomstandigheden van hun kinderen te bespreken. Israël beweerde dat de bijeenkomst werd gefinancierd door de Palestijnse Autoriteit, maar leverde geen bewijs.
De Palestijnse premier Mohammad Shtayyeh beschuldigde Israël er maandag van te proberen “de autoriteit omver te werpen en haar financieel en institutioneel aan de rand van de afgrond te brengen”.
In eigen land hebben Netanyahu en zijn bondgenoten een ingrijpend plan ontvouwd om het rechtsstelsel van het land te herzien. Het belangrijkste voorstel zou het parlement de bevoegdheid geven om beslissingen van het Hooggerechtshof met een eenvoudige meerderheid ongedaan te maken. Critici zeggen dat dit het democratische systeem van controle en evenwicht in Israël zou vernietigen.
Duizenden Israëli’s demonstreerden dit weekend tegen de voorgestelde wetswijziging en de voormalige voorzitter van het Hooggerechtshof, Aharon Barak, waarschuwde dat het plan van Israël een “holle democratie” zou maken. Benny Gantz, een voormalige minister van Defensie die nu in de oppositie zit, waarschuwde maandag dat Netanyahu het land in de richting van een “burgeroorlog” duwt.
Het beleid van Netanyahu is geen verrassing. Na vier onbesliste verkiezingen in slechts drie jaar tijd kon Netanyahu in een vijfde stemronde een overwinning behalen door zijn krachten te bundelen met een verzameling uiterst rechtse en ultraorthodoxe partners.
“We hebben een duidelijk mandaat gekregen van het publiek, om uit te voeren wat we bij de verkiezingen hebben beloofd. Dat is wat we zullen doen,” zei Netanyahu op de factievergadering van maandag.
De coalitie wordt gedomineerd door hardliners die de Palestijnen verafschuwen, het idee van vredesbesprekingen afwijzen en de oprichting van een onafhankelijke Palestijnse staat afwijzen. Ben-Gvir, bijvoorbeeld, is een volgeling van een overleden radicale rabbijn die pleitte voor massale uitzettingen van Palestijnen uit het land.
Ben-Gvir, die meer dan tien jaar geleden werd veroordeeld wegens opruiing en binnenlands terrorisme, is nu een hoge minister in het kabinet die toezicht houdt op de nationale politie. Zijn partner, de hardliner Bezalel Smotrich, is een kolonistenleider die de leiding heeft gekregen over de bouw van nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever.
Netanyahu, die terechtstaat voor beschuldigingen van corruptie, was bereid zijn gezag over te dragen aan zijn partners omdat zij zijn vijandigheid delen jegens een rechtssysteem dat volgens hen elitair en vijandig is. Algemeen wordt aangenomen dat de juridische herziening, onder leiding van minister van Justitie Yariv Levin, een naaste vertrouweling van Netanyahu, uiteindelijk zal leiden tot het seponeren van de aanklachten tegen de premier.
“Dit is de meest extreme regering die Israël ooit heeft gehad,” zei Nadav Eyal, een Israëlische commentator en auteur van Revolt, een boek over de opkomst van populisme en nationalisme wereldwijd. “Wat we nu zien is een manifestatie van hun opvattingen, en ze doen in feite wat ze beloofd hebben.”
Artikel gaat verder na afbeelding.
Shutterstock.
“Voor een groot deel hebben de internationale gemeenschap en veel Israëli’s niet begrepen dat ze van plan zijn veel van hun portefeuille daadwerkelijk uit te voeren, en ze hebben niets om ze politiek tegen te gaan,” voegde hij eraan toe.
Nahum Barnea, een ervaren columnist van het dagblad Yediot Ahronot, zei dat Netanyahu “het water lijkt te testen” door zijn partners toe te staan hun harde beleid te promoten, terwijl hij de internationale kritiek probeert af te wenden.
Maar hij zei dat Netanyahu problemen zal krijgen om zijn coalitiepartners in toom te houden “omdat hij geen partners heeft voor een gematigder beleid”.
Hij zei dat Netanyahu er geen belang bij heeft ruzie te zoeken met de regering Biden. “Maar Netanyahu is geen dictator. Hij moet rekening houden met deze zeer sterke stemmen.
“Levin zei vorige week dat zijn plannen om het Hooggerechtshof te verzwakken slechts een eerste stap zijn. De gepubliceerde richtlijnen van de regering roepen op tot meer bouw van nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, de legalisering van tientallen illegaal gebouwde voorposten en uiteindelijk de volledige annexatie van het gebied.
Dergelijke voorstellen garanderen bijna een confrontatie met de VS, de Palestijnen en de bredere internationale gemeenschap. De Westelijke Jordaanoever bevindt zich al midden in de dodelijkste uitbarsting van geweld in bijna twee decennia.
Tot nu toe heeft de regering Biden een reeks voorzichtige verklaringen afgelegd waarin zij de nauwe banden met Israël benadrukt en de Amerikaanse inzet voor een tweestatenoplossing herhaalt.
De toon zou kunnen worden aangescherpt wanneer topambtenaren – waaronder de nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan en minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken – de komende weken een bezoek brengen.
Israëls nieuwe Arabische bondgenoten in de Golf, met name de Verenigde Arabische Emiraten, zouden ook een sleutelrol kunnen spelen. De Abraham-akkoorden van 2020 tussen Israël en vier Arabische landen behoren tot Netanyahu’s meest trotse prestaties, en hij heeft gezegd dat hij hoopt Golfzwaargewicht Saoedi-Arabië aan de lijst toe te voegen.
Artikel gaat verder na video.
De VAE hadden kritiek op het bezoek van Ben-Gvir aan de heilige plaats van Jeruzalem, en hebben volgens Israëlische media Netanyahu’s plan voor een bezoek vertraagd.
Maar de schade aan de betrekkingen blijkt gering. De VAE ontvangen deze week Arabische, Israëlische en Amerikaanse diplomaten in de aanloop naar een grote regionale top die dit voorjaar wordt verwacht.
