Nepnieuws: Pfizer zou in een verklaring hebben erkend dat het ‘gain of function‘ onderzoek doet als onderdeel van de ontwikkeling van een vaccin en een aparte medische behandeling voor COVID-19.
De feiten: Experts zeggen dat niets in een recente verklaring van het bedrijf suggereert dat het onderzoek uitvoert om COVID-19 schadelijker te maken, zoals sommige gebruikers van sociale media beweren.
Een verklaring van Pfizer van 27 januari in antwoord op beschuldigingen dat het bedrijf riskant ‘gain of function‘ onderzoek uitvoert, leidde tot een nieuwe ronde van valse speculaties tegen een van de belangrijkste producenten van COVID-vaccins.
‘Gain of function‘ verwijst naar wetenschappelijke experimenten die een organisme een nieuwe eigenschap geven of een bestaande eigenschap verbeteren. In het geval van een virus zoals het coronavirus dat COVID-19 veroorzaakt, kan dat betekenen dat het schadelijker wordt of dat het de mogelijkheid krijgt om zich op andere soorten over te dragen.
Maar het bedrijf zei dat niet in zijn verklaring en benadrukte dat zijn experimenten met vaccins alleen worden uitgevoerd nadat een nieuwe variant door volksgezondheidsinstanties is geïdentificeerd.
“Dit onderzoek biedt ons een manier om snel het vermogen van een bestaand vaccin te beoordelen om antilichamen te induceren die een nieuw geïdentificeerde zorgwekkende variant neutraliseren,” zei het bedrijf. “We maken deze gegevens vervolgens beschikbaar via peer reviewed wetenschappelijke tijdschriften en gebruiken ze als een van de stappen om te bepalen of een update van het vaccin nodig is.”
Voor onderzoek in verband met zijn antivirale geneesmiddel Paxlovid, zei Pfizer dat “het meeste” werk wordt uitgevoerd met behulp van computersimulaties of mutaties van een niet-infectieus deel van het virus.
Peter Hotez, decaan van de National School of Tropical Medicine van het Baylor College of Medicine in Houston, Texas, zei dat niets in de verklaring suggereert dat Pfizer onderzoek uitvoert om COVID-19 te “bewapenen” of “de pathogeniteit ervan te vergroten”, zoals sommige gebruikers van sociale media beweren. “Ze zouden virologisch onderzoek kunnen doen om de grenzen van hun technologieën te testen, wetende dat door de evolutie van het virus sommige van deze veranderingen op natuurlijke wijze kunnen optreden,” schrijft hij in een e-mail.
Benjamin Neuman, een viroloog aan de Texas A&M University, is het daarmee eens, hoewel hij zegt dat de verklaring van Pfizer “op een technische manier is geschreven” die “duidelijker had kunnen zijn voor niet-wetenschappelijke lezers”.
“Om aan gain of function te lijden, moet de onderzoeker opzettelijk een verandering aanbrengen, wetende dat die verandering het virus gevaarlijker maakt, en de verandering moet iets zijn wat het virus redelijkerwijs niet uit zichzelf zou kunnen doen,” schrijft Neuman in een e-mail. “Als een deel van die definitie ontbreekt, is er geen sprake van gain of function. De lat ligt erg hoog, en het laatste deel is de sleutel.”
Albert Ko, die voorzitter is van de afdeling epidemiologie van de Yale School of Public Health in New Haven, Connecticut, zegt dat de online beweringen neerkomen op “bangmakerij”.
“Engineering van het virus betekent niet altijd gain of function research,” zegt hij. “Vaccins worden op deze manier gemaakt, door stukjes van het ene virus in een ander virus te stoppen. Het betekent niet noodzakelijk een groot risico om een sterker, gevaarlijker virus te creëren.”
Tegelijkertijd, zegt hij, zou het bedrijf meer informatie over het werk openbaar moeten maken, zoals het interne goedkeuringsproces en de veiligheidsprotocollen.
Een woordvoerder van Pfizer weigert te reageren op verzoeken om aanvullend commentaar. “De verklaring is ons commentaar op de valse beschuldigingen die momenteel worden geuit over vaccinonderzoek bij Pfizer,” schrijft Amy Rose in een e-mail.
Artikel gaat verder na video.
Nepnieuws: Op middelbare scholen in Georgia wordt nu een ‘bewustmakingsformulier voor plotselinge hartstilstand’ uitgegeven, wat zou wijzen op een nieuw fenomeen in verband met de COVID-19-vaccins.
De feiten: Dat formulier wordt sinds 2019 aan gezinnen van Georgia-studenten gegeven in overeenstemming met de staatswet.
Berichten op sociale media verspreiden een afbeelding van het educatieve formulier dat aan gezinnen in Georgia wordt verstrekt, gericht op plotselinge hartstilstand – waarbij sommige gebruikers ten onrechte impliceren dat het verband houdt met de COVID-19-vaccins.
“Ouders moeten nu een Sudden Cardiac Arrest Awareness Form ondertekenen. Maar vergeet niet dat het vaccin veilig genoeg is om aan baby’s te geven,” luidt een tweet bij de afbeelding.
Het document in de berichten op de sociale media is getiteld “Georgia High School Association Student/Parent Sudden Cardiac Arrest Awareness Form“.
Maar dat formulier dateert van vóór de COVID-19 pandemie en de vaccins: een versie van hetzelfde formulier dat online beschikbaar is, is gedateerd op mei 2019.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Steve Figueroa, een woordvoerder van de Georgia High School Association, vertelt de AP dat het formulier wordt gebruikt sinds het schooljaar 2019-2020 als reactie op een staatswet gericht op de preventie van plotselinge hartstilstand. Die wet, aangenomen in 2019, vereist dat zowel openbare als particuliere scholen bijeenkomsten houden over de symptomen en waarschuwingssignalen van plotselinge hartstilstand en ook een “informatieblad” verstrekken aan ouders en voogden.
Het formulier geeft details over de waarschuwingssignalen van een plotselinge hartstilstand, een abrupte storing van het hart.
Het document instrueert ouders bijvoorbeeld een arts te raadplegen als hun kind plotseling flauwvalt of pijn op de borst of kortademigheid tijdens het sporten ervaart.
Onjuiste beweringen en misleidende video’s hebben de ongegronde theorie verspreid dat de COVID-19-vaccins de oorzaak zijn van een golf van jonge atleten die dergelijke hartproblemen ondervinden. Cardiologen hebben de AP verteld dat er al lang voor de COVID-19 pandemie gevallen waren van atleten met plotselinge hartdood en hartstilstand en dat zij de vermeende dramatische toename niet hebben waargenomen.
