WASHINGTON (AP) – Enkele dagen voordat in Spanje parlementsverkiezingen worden gehouden, verspreiden misleidende beweringen over stembiljetten per post en verkiezingsfraude zich op sociale media en roepen twijfels op over de resultaten, nog voordat er überhaupt is gestemd.
De beweringen vertonen opvallende gelijkenissen met de ongefundeerde beweringen van toenmalig president Donald Trump in de aanloop naar zijn verkiezingsnederlaag in de VS in 2020, en herinneren eraan dat het wantrouwen tegen verkiezingen, dat de Amerikaanse politiek heeft geteisterd, ook in Europa wortel heeft geschoten.
De algemene verkiezingen van zondag zouden het politieke landschap in Spanje kunnen doen kantelen ten gunste van rechts, omdat de Partido Popular (PP) de macht probeert af te pakken van de Spaanse Socialistische Arbeiderspartij en haar uiterst linkse coalitiepartner Unidas Podemos.
Premier Pedro Sánchez van de Arbeiderspartij heeft de vervroegde verkiezingen uitgeschreven nadat zijn links georiënteerde coalitie zwaar had verloren bij de lokale en regionale verkiezingen van dit jaar, die ook werden gekenmerkt door online desinformatie over het stemmen.
De meeste peilingen zijn in het voordeel van de PP, maar die zal waarschijnlijk de steun van de uiterst rechtse Vox nodig hebben om een regeringsmeerderheid te vormen.
De afgelopen weken circuleerden er op Facebook en Twitter op grote schaal fake news video’s waarin beweerd werd dat verkiezingsmedewerkers de stembus volpropten; Facebook bestempelde de video’s als vals, terwijl Twitter geen actie heeft ondernomen. Andere video’s die zich op Facebook en TikTok verspreiden, beweren dat de partij van Sanchez de verkiezingen zal stelen om een nederlaag te voorkomen. Veel video’s dragen de hashtag #pucherazo, een Spaanse term voor ‘verkiezingsfraude’.
Net als in de Verenigde Staten is het gebruik van stembiljetten per post een bijzonder aandachtspunt in de samenzweringstheorieën over de verkiezingen, waarbij sommige kiezers suggereren dat het postkantoor gebruikt zal worden om de verkiezingen naar Sanchez te laten gaan. Het is een verhaal dat Alberto Feijoo, de leider van de PP, mogelijk heeft helpen versterken. Tijdens een bijeenkomst vorige week drong hij er bij de Spaanse postbodes op aan om onafhankelijk te blijven.
“Ik vraag de postbodes in Spanje om maximaal te werken, ‘s ochtends, ‘s middags en ‘s avonds,” zei Feijóo woensdag tijdens een campagnetreffen in Murcia. “Ongeacht uw bazen dring ik er bij u op aan om alle stembiljetten op tijd te verspreiden.”
Feijoo zei later dat hij niet probeerde te suggereren dat de postdienst zou proberen de verkiezingen te stelen, maar in plaats daarvan verwees naar de uitdagingen van het verwerken van zoveel stembiljetten per post.
“Niemand heeft het hier over pucherazo,” zei Feijoo.
Sociale media-onderzoekers van de non-profit organisatie Reset identificeerden talloze voorbeelden van verkiezingsgerelateerde desinformatie op Twitter, Facebook, YouTube en TikTok. Hoewel het specifieke soort inhoud per platform verschilt werd verkiezingsontkenning overal aangetroffen waar de onderzoekers keken.
Artikel gaat verder na afbeelding.
De Spaanse premier Pedro Sanchez luistert naar een toespraak van Vox partijleider Santiago Abascal tijdens een parlementaire zitting in Madrid, Spanje, woensdag 21 oktober 2020. (AP Photo/Manu Fernandez)
Sommige accounts die desinformatie over de Spaanse verkiezingen verspreiden, hebben een enorm en groeiend bereik. Analisten van Reset identificeerden 88 sociale media accounts die herhaaldelijk extremistische inhoud hebben verspreid in Spanje en die meer dan 14 miljoen volgers hebben, waaronder ongeveer een miljoen recente volgers. Berichten die door Reset zijn gemarkeerd omdat ze haat of samenzweringstheorieën over de verkiezingen bevatten, zijn sinds januari bijna 100 miljoen keer bekeken.
“Verkiezingsfraudeverhalen die het vertrouwen in democratische processen ondermijnen – en die ook de regionale verkiezingen in Spanje domineerden – worden verspreid over platforms,” concludeerden de onderzoekers van Reset, die hun bevindingen deelden met The Associated Press.
Reset is gevestigd in Londen en bestudeert de manieren waarop sociale media democratieën over de hele wereld beïnvloeden.
De omstreden verkiezingen in Spanje vinden plaats te midden van een recente toename van online haatzaaiende uitingen gericht tegen immigranten en moslims in het land. Sommige verkiezingsadvertenties van de uiterst rechtse Vox raken een soortgelijke anti-immigranten snaar en benadrukken een samenzweringstheorie die bekend staat als Great Replacement (‘omvolking’), die suggereert dat democratische leiders in landen als Spanje en de VS proberen om blanke inwoners te vervangen door niet-blanke immigranten.
“In 2070 zullen er geen Spaanse gezinnen meer zijn,” beweert een online advertentie van Vox.
Net als in de VS heeft Spanje wetten, audits en onafhankelijke checks-and-balances om verkiezingsfraude uit te sluiten. En net als in de VS worden de gevallen van daadwerkelijke fraude die ontdekt en onthuld worden, vaak overdreven en uit hun verband gerukt om veel bredere problemen te suggereren.
In mei arresteerde de politie 10 mensen in de stad Melilla, een kleine Spaanse enclave aan de Afrikaanse kust, nadat onderzoekers vermoedelijke verkiezingsfraude hadden ontdekt. Hoewel de vermeende poging tot fraude werd ontdekt en gestopt, wordt het op sociale media als bewijs gebruikt voor veel wijdverspreidere fraude.
Als het aankomt op het identificeren en verwijderen van valse beweringen, verwijt het rapport van Reset de technische platforms inconsistentie, waarbij wordt opgemerkt dat samenzweringstheorieën of misleidende beweringen over de verkiezingen op het ene platform gelabeld of verwijderd kunnen worden en op het andere met rust worden gelaten.
Marc Esteve Del Valle, professor aan de Rijksuniversiteit Groningen in Nederland, zei dat de hoeveelheid valse en misleidende informatie over de Spaanse verkiezingen, en de vele platforms die deze verspreiden, het voor kiezers moeilijk kan maken om te weten wat ze moeten geloven.
Esteve Del Valle is Spaans en heeft onderzoek gedaan naar het gebruik van anti-immigrantenretoriek door extreem-rechts.
“Hoe verder we gaan, hoe moeilijker het is om betrouwbare informatie van verkeerde/onjuiste informatie te onderscheiden,” zei hij.
