Update: Direct na haar arrestatie is Birgit Malsack-Winkemann als rechter op nonactief gezet bij het parket waar zij werkzaam was, meldt Die Welt. Wel is ze nog steeds, in elk geval op papier, ‘plaatsvervangend rechter’ (in civiele zaken die over de bouw handelen).
BERLIJN, 9 december (Reuters) – Tot voor kort hield de Berlijnse rechter Birgit Malsack-Winkemann toespraken in het Duitse parlement. Deze week werd ze bij een inval gearresteerd als onderdeel van een groep die ervan wordt verdacht samen te spannen om de Duitse regering met geweld omver te werpen.
Volgens aanklagers zou de 58-jarige, lid van de politieke partij Alternative für Deutschland (AfD), na de staatsgreep minister van Justitie worden in een nieuwe deelstaat onder leiding van de aristocraat Heinrich XIII Prinz Reuss.
Haar positie in het Duitse juridische establishment en de nabijheid van de macht hebben de bezorgdheid aangewakkerd over de manier waarop het extremisme in de AfD en in de samenleving in het algemeen over het hoofd kan zijn gezien.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Extreem-rechtse activisten, complotdenkers en antivaxers doen een poging de Rijksdag te bestormen. Berlijn, 29 augustus 2020. Screenhot Youtube/Der Spiegel.
De aanklagers zeiden dat de verdachten staatsinstellingen en de vrije democratische orde ten zeerste afwijzen en dat zij bewijzen hebben gevonden dat sommigen van plan waren de Bondsdag (parlement) te bestormen – waartoe Malsack-Winkemann als voormalig parlementslid toegang heeft.
Konstantin von Notz, voorzitter van de parlementaire commissie die toezicht houdt op de inlichtingendiensten, zei dat de veiligheidsmaatregelen van de Bondsdag er niet op gericht zijn dat “vijanden van de grondwet” in het parlement worden gekozen.
“Wat hier echt opvalt is dat we het hebben over mensen met hoge posities in de samenleving die over bepaalde netwerken en toegangen beschikken,” zegt Pia Lamberty, co-hoofd van CeMAS, een Duitse denktank die extremisme volgt.
“Dit is uiterst zorgwekkend.”
Slechts twee maanden eerder verwierp een rechtbank een zaak tegen Malsack-Winkemann die de Berlijnse regering had aangespannen om haar te dwingen haar functie als rechter neer te leggen, omdat er niet genoeg bewijs was dat zij deel uitmaakte van kringen die samenzweringstheorieën met extreem-rechtse neigingen omarmen.
Maar televisiebeelden van de rechter, die haar poging tot herverkiezing in september 2021 verloor, die in handboeien wordt afgevoerd uit haar Berlijnse woning, omringd door gewapende politie in bivakmutsen, laten zien hoe serieus de autoriteiten haar nemen.
Artikel gaat verder na afbeelding.
AP Photo/Markus Schreiber
Aanklagers zeiden dat de vermoedelijke samenzweerders waren geïnspireerd door de ‘deep state‘-samenzweringstheorieën van de Duitse Reichsbuerger en QAnon, waarvan de extreem-rechtse voorstanders behoorden tot degenen die werden gearresteerd na de bestorming van het Amerikaanse Capitool in januari 2021.
Jochen Lober, de advocaat die haar in de zaak in oktober vertegenwoordigde, weigerde commentaar te geven op haar arrestatie.
De AfD zei woensdag in een verklaring dat zij de pogingen van de vermoedelijke plotters veroordeelde.
Ronald Glaeser, woordvoerder van de Berlijnse afdeling van de AfD, zei dat de beschuldigingen tegen Malsack-Winkemann ernstig waren en dat de partij verder niets over de kwestie kon zeggen totdat onderzoekers meer details hadden verstrekt, aangezien de enige informatie van de AfD afkomstig was uit de media.
De AfD werd in 2013 opgericht als een anti-europartij tijdens de schuldencrisis in de eurozone, maar is naar rechts opgeschoven en heeft geprofiteerd van de woede van de kiezers over het opendeurbeleid van de conservatieve voormalige kanselier Angela Merkel ten aanzien van migranten in 2015 en de lockdowns.
Na diverse omwentelingen en leiderschapswisselingen is de AfD zo ver naar rechts opgeschoven – bijvoorbeeld met extreme anti-immigratie standpunten – dat zij nu in verschillende Duitse deelstaten onder toezicht staat van inlichtingendiensten.
Op nationaal niveau staat de AfD op 14%, waarmee het de meest succesvolle uiterst rechtse partij in Duitsland is sinds de Tweede Wereldoorlog.
“De AfD heeft de reeks samenzweringstheorieën die populair zijn bij aanhangers van QAnon, van de Reichsbuerger en Querdenker, de belangrijkste anti-covidmaatregelengroep in Duitsland, sterk bevorderd”, aldus Jakob Guhl van het Londense Institute of Strategic Dialogue (ISD).
Tijdens een anti-lockdownmars in augustus 2020 probeerde een groep demonstranten, waarvan sommigen met extreem-rechtse vlaggen zwaaiden, het gebouw van de Rijksdag te bestormen.
Malsack-Winkemann werd in 2015 plaatsvervangend hoofd van een AfD-afdeling in Zuid-Berlijn tot ze in 2017 in de Bondsdag werd gekozen. Daar werd ze bekend door haar anti-immigratie standpunten, in het bijzonder door vluchtelingen te beschuldigen van het importeren van ziektes en zo de gezondheidszorg te belasten.
“Als belastingbetaler voel je je uiteindelijk als een melkkoe tegenover deze mensen die de staat plunderen”, zei ze in een toespraak in de Bondsdag in september 2018. “Dit moet gestopt worden.”
Artikel gaat verder na video.
Zoals veel AfD-leden sprak ze zich ook uit tegen beperkingen die zijn opgelegd om de verspreiding van het coronavirus in te dammen.
In haar zaak tegen Malsack-Winkemann noemde de Berlijnse regering als voorbeeld van gevaarlijke desinformatie haar speculatie in een tweet dat de verplichting om een masker te dragen de reden was voor het neervallen van een 13-jarige in een bus in 2020. Het schoolmeisje overleed kort daarna. Een onderzoek sloot haar masker uit als doodsoorzaak.
Malsack-Winkemann zei in haar verweer dat ze haar Twitter- en Facebookpagina’s had verwijderd nadat ze vorig jaar niet werd herkozen in de Bondsdag. Ze won de zaak.
“Mensen werden bijna voor onze ogen geradicaliseerd en we lieten ze gewoon te lang met rust,” zegt Lamberty.
Meer in het algemeen stellen deskundigen dat de leeftijd van de verdachten, van wie velen ouder zijn dan 50 jaar, hun hoge opleidingsniveau en hun verantwoordelijke posities hen potentieel gevaarlijk maken omdat hun standpunten gemakkelijker worden aanvaard.
Velen zijn ook relatief onopvallend. Het extreem-rechtse milieu bestaat niet langer hoofdzakelijk uit ontevreden mannelijke neonazistische skinheads, aldus Guhl. “Het is nu een veel breder spectrum van mensen en dat zag je echt het beste tijdens de grote anti-lockdown protesten van 2020.”
