BERLIJN, 17 januari (Reuters) – Jongerenrellen die op oudejaarsavond in Berlijn zijn uitgebroken, hebben het debat over immigratie nieuw leven ingeblazen, juist nu Duitsland hervormingen voorbereidt om een nieuwe golf van geschoolde buitenlandse werknemers naar Europa’s grootste economie te lokken.
Tientallen politieagenten, brandweerlieden, reddingswerkers, voetgangers en journalisten raakten gewond bij aanvallen toen jonge mannen rond de jaarwisseling rotjes gooiden en brand stichtten in de straten van de Duitse hoofdstad.
Artikel gaat verder na video.
De politie hield 145 mensen aan, onder wie 45 Duitsers, 27 Afghanen en 21 Syriërs, en onderzoekt nog of de rellen georganiseerd of spontaan waren.
De meeste incidenten vonden plaats in wijken met een grotere migrantenbevolking en twee derde van de arrestanten waren buitenlanders, en in de kranten en in praatprogramma’s op de televisie is opnieuw een nationaal debat op gang gekomen over de vraag hoe goed migranten in het Duitse leven integreren.
De rellen deden denken aan de publieke woede over seksuele aanvallen op vrouwen in Keulen op oudejaarsavond in 2015, die voornamelijk aan migranten werden toegeschreven en die een nationaal debat over het open-deur-vluchtelingenbeleid van voormalig bondskanselier Angela Merkel op scherp zetten.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Berlijn. Still Youtube.
“Migratie” stond de afgelopen twee weken in Duitsland, waar een kwart van de bevolking een migrantenachtergrond heeft, bovenaan de lijst van populairste zoekwoorden op Twitter.
“Duitsland is een immigratiemaatschappij geworden en hoe goed integratie werkt is nog steeds een belangrijke kwestie,” vertelt Thomas Hestermann, een mediaonderzoeker aan de Macromedia Universiteit in Hamburg, aan Reuters.
Het debat is weer opgedoken op een moment dat de regering van kanselier Olaf Scholz voorbereidingen treft om het immigratiesysteem te liberaliseren met eenvoudigere visa en een sneller naturalisatietraject in een poging om ongeveer 1,8 miljoen vacatures te vervullen.
Volgens een door de RND gemelde ontwerpwet wil Berlijn ongeveer 50.000 extra geschoolde buitenlandse werknemers per jaar binnenhalen. Duitsland moet de tekorten aan arbeidskrachten aanvullen die door de vergrijzing zijn toegenomen – een potentiële demografische tijdbom voor het openbare pensioenstelsel en een risico voor de economische groei.
De hernieuwde discussie valt ook samen met het begin van de campagne voor de lokale verkiezingen in Berlijn in februari, waar de conservatieve CDU beter scoort dan de sociaal-democraten van Scholz, die momenteel de macht hebben in de regio.
“Het debat werd geopend door sommige politieke partijen, voordat de politie een verklaring aflegde, samenvallend met de start van de verkiezingscampagne door verschillende partijen,” vertelt Tareq Alaows, woordvoerder vluchtelingenbeleid bij Pro Asyl–vluchtelingenrechtengroep, aan Reuters.
Critici beschuldigden de CDU van dog-whistle politics nadat haar politici de regionale senaat om informatie hadden gevraagd over de voornamen van de Duitse staatsburgers die bij de rellen waren aangehouden, om te proberen hun etnische afkomst vast te stellen.
“We moeten de zaken beoordelen op basis van acties en niet op basis van de voornamen van mensen,” zegt Reem Alabali-Radovan, Duits staatssecretaris voor integratie.
Nancy Faeser, de Duitse minister van Binnenlandse Zaken, zei dat het belangrijk was te verklaren dat de daders van de rellen mensen met een migratieachtergrond waren, maar dat de incidenten niet mochten worden misbruikt voor politiek gewin.
Maar politici van de CDU zeiden dat de rellen een gelegenheid waren voor discussie.
“Oudejaarsavond is uitgebroken met zijn gewelddadige excessen en nu is het tijd om de kwestie echt aan te pakken,” zegt CDU-kandidaat Kai Wegner tijdens een bezoek aan een boksclub, waar hij met de trainer sprak over de integratie van migranten door middel van sport.
Artikel gaat verder na video.
“Deze jonge Berlijners die hier geboren zijn, zijn de derde generatie die hier woont, hebben een Duits paspoort, we moeten hen voor onze samenleving winnen,” voegt Wegner eraan toe.
Uit een Civey-peiling voor de krant Tagesspiegel blijkt dat de CDU er tot dusver niet in is geslaagd munt te slaan uit de kwestie. Haar rating daalde na de rellen met 3 procentpunten ten opzichte van een maand eerder.
“De CDU heeft niet kunnen profiteren van het debat over de oudejaarsrellen,” zei Civey CEO Janina Muetze tegen Reuters.
Huisvesting, misdaadbestrijding en onderwijs zijn momenteel de belangrijkste kwesties voor Berlijners in deze verkiezingen, toonde Civey aan.
Media-aandacht voor incidenten zoals de Berlijnse rellen, vaak met de nadruk op de etnische afkomst van de daders, voedt een onjuist beeld van migranten, aldus Hestermann.
Sinds 2007 bestuderen hij en zijn team de berichtgeving in de Duitse media over criminaliteit. Zij ontdekten dat de aandacht van de media voor de herkomst van een verdachte van een misdrijf meer dan verzesvoudigde na de aanslagen in Keulen in 2015.
In ongeveer 90% van de gevallen waarin de media de herkomst van criminele verdachten vermelden, is dat in verband met buitenlanders, zo bleek uit hun onderzoek.
“Dit zijn cijfers die een heel ander beeld schetsen dan wat de politiestatistieken laten zien,” zegt Hestermann.
In dezelfde periode is de Duitse integratieklimaatindex, een landelijk onderzoek onder 15.005 mensen naar de beoordeling van migratie en integratie in het land, echter gestegen tot het hoogste niveau sinds de start in 2015.
Meer dan 90% van de mensen beoordeelde hun persoonlijke contacten met mensen van verschillende herkomst als uiterst positief, zo bleek uit het onderzoek.
“Integratie is geen eenrichtingsverkeer”, zegt Alaows, die in 2015 als vluchteling naar het land kwam en in 2021 zijn kandidatuur voor het Duitse parlement moest laten vallen wegens racistische bedreigingen.
“Migranten moeten de waarden van deze samenleving aanvaarden en zich eraan aanpassen, maar de integratie van deze nieuwe burgers is ook de verantwoordelijkheid van de samenleving,” voegt hij eraan toe.
