Alberto Nardelli, Jan Bratanic, Ellen Milligan, Bloomberg, 1 februari 2024 – De leiders van de Europese Unie hebben een akkoord bereikt toen de Hongaarse premier Viktor Orban toegaf aan hun eisen om zijn veto op een financieel hulppakket van 50 miljard euro voor Oekraïne op te heffen. De forint maakte een eerdere daling op het nieuws ongedaan.
“Dit vergrendelt standvastige, voorspelbare financiering voor de lange termijn voor Oekraïne,” zei voorzitter Charles Michel van de Europese Raad bij de aankondiging van de overeenkomst in een bericht op X donderdag.
Als onderdeel van het akkoord stemden de lidstaten ermee in om de uitvoering van het hulppakket voor Oekraïne elk jaar te bespreken. “Indien nodig” kan de Europese Commissie worden gevraagd om binnen twee jaar een herziening voor te stellen, volgens een ontwerpdocument dat Bloomberg News heeft gezien. De eis van de Hongaarse leider voor een veto kwam te vervallen.
De overeenkomst werd gered tijdens een ochtendbijeenkomst van Orban met bondskanselier Olaf Scholz, de Franse president Emmanuel Macron en de Italiaanse premier Giorgia Meloni, volgens mensen die bekend zijn met de bijeenkomst.
De leiders op de buitengewone top – van wie sommigen Orban beschuldigden van “chantage” – hadden zich schrap gezet voor een impasse nadat wekenlange onderhandelingen geen resultaat hadden opgeleverd.
Het moment is cruciaal voor Oekraïne, dat heeft gewaarschuwd dat zijn schatkist leeg raakt omdat het worstelt met een tekort aan wapens om de Russische militaire campagne af te slaan. Kiev wacht nog steeds op 61 miljard dollar steun van de VS, die nog moet worden goedgekeurd door het Congres.
De doorbraak van donderdag voorkwam een rommelige splitsing binnen de EU en verhulde de toenemende bezorgdheid dat de westerse steun voor Kiev versplintert.
Het is ook een belangrijke opsteker voor de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Een mislukking zou Kiev een zware slag hebben toegebracht en de twijfels over de inzet van zijn bondgenoten hebben aangewakkerd, vooral nu de Amerikaanse steun is vastgelopen in het Congres.
De Oekraïense premier Denys Shmyhal verwelkomde de overeenkomst en zei dat de EU “solidariteit en eenheid” toonde.
De Hongaarse forint steeg 0,2% ten opzichte van de euro, waarmee een daling eerder in de sessie werd omgebogen. Valutastrategen keken naar de top als referentiepunt voor hun prognoses nadat de spanningen met de EU vorige week een selloff van de Hongaarse munt veroorzaakten.
Het akkoord hing af van Orban, die zijn tegenhangers in het 27 leden tellende blok boos maakte door een pijler van Europa’s veiligheidsstrategie, gericht op het in toom houden van de Russische president Vladimir Poetin, tegen te houden. De EU-leiders deden weinig moeite om hun frustratie over de 60-jarige Hongaarse leider te verbergen.
“Viktor wil zeker in het middelpunt van de belangstelling staan elke keer als we hier zijn, maar het zou niet zo moeten zijn,” zei de Estse premier Kaja Kallas eerder op donderdag tegen verslaggevers. ”
Ik wil het woord ‘chantage’ niet gebruiken, maar ik weet geen beter woord.”
Orbans beslissing om de veto-eis te laten vallen kwam na toenemende druk, onder andere op het Zweedse bod om toe te treden tot de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie, waar Hongarije de enige overblijver is in het militaire bondgenootschap.
Orban heeft mogelijk een ontmoeting met de Zweedse premier Ulf Kristersson, nu de NAVO probeert het toetredingsverzoek te bespoedigen.
De EU houdt nog steeds twee derde van de meer dan 30 miljard euro aan EU-financiering voor Hongarije achter vanwege de rechtsstaat en corruptie. De voortdurende obstructiepolitiek dreigt ook het roulerend EU-voorzitterschap van Hongarije vanaf juli in gevaar te brengen en mogelijk de agenda van het blok in de tweede helft van het jaar in de war te sturen.
