NAIROBI, Kenia (AP) – Het nieuwe mondiale epicentrum van gewelddadig islamitisch extremisme is Afrika bezuiden de Sahara, waar mensen zich steeds meer aansluiten vanwege economische factoren en minder vanwege religieuze, aldus een nieuw rapport van het internationale ontwikkelingsagentschap van de VN.
Een aanzienlijke toename van 92% van de nieuwe rekruten voor extremistische groepen sluiten zich aan voor betere middelen van bestaan in vergelijking met de motivaties van de ondervraagden in een eerder rapport uit 2017, aldus het UNDP-rapport dat dinsdag werd vrijgegeven.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Musaib Mushtaq/Shutterstock.com.
Het leven van veel Afrikanen is zwaar getroffen door de COVID-19 pandemie, de hoge inflatie en de klimaatverandering, aldus het rapport.
Er is een daling van 57% in het aantal mensen dat zich aansluit bij extremistische groepen om religieuze redenen, aldus het rapport.
Voor het rapport werden bijna 2200 mensen geïnterviewd in acht Afrikaanse landen: Burkina Faso, Kameroen, Tsjaad, Mali, Niger, Nigeria, Somalië en Soedan. Meer dan 1000 ondervraagden zijn voormalige leden van gewelddadige extremistische groeperingen, zowel vrijwillige als gedwongen rekruten, aldus het rapport.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Mohammad Bash/Shutterstock.com.
In heel Afrika werden sinds 2017 minstens 4155 aanvallen gedocumenteerd, aldus het rapport. Bij deze aanvallen vielen op het continent 18.417 doden, waarbij Somalië het grootste aantal dodelijke slachtoffers voor zijn rekening nam.
De Somalische regering voert momenteel wat wordt omschreven als het belangrijkste offensief tegen de extremistische groepering al-Shabab in meer dan tien jaar.
De geïnterviewden waren afkomstig uit verschillende extremistische groeperingen op het continent, waaronder Boko Haram in Nigeria, al-Shabab in Somalië, dat trouw zweert aan Al Qaida, en in West-Afrika Jama’at Nusrat al-Islam wal Muslimeen, of JNIM, dat gelieerd is aan de Islamitische Staat.
“Afrika bezuiden de Sahara is het nieuwe mondiale epicentrum van gewelddadig extremisme geworden, met 48% van de wereldwijde doden door terrorisme in 2021”, zei UNDP-bestuurder Achim Steiner in een persbriefing voorafgaand aan de lancering van het rapport.
Deze toename van extremisme in Afrika “heeft niet alleen negatieve gevolgen voor levens, veiligheid en vrede, maar dreigt ook zwaarbevochten ontwikkelingswinst voor toekomstige generaties terug te draaien”, zei hij.
Militaire campagnes om extremisme uit te roeien blijken niet succesvol, aldus Steiner.
Veiligheidsgerichte maatregelen tegen terrorisme zijn vaak duur en weinig effectief, maar investeringen in een preventieve aanpak van gewelddadig extremisme zijn jammerlijk ontoereikend. “Het sociale contract tussen staten en burgers moet nieuw leven worden ingeblazen om de onderliggende oorzaken van gewelddadig extremisme aan te pakken.”
Artikel gaat verder na afbeelding.
Mohammad Bash/Shutterstock.com.
Ongeveer 71% van degenen die zich bij extremistische groeperingen aansloten, werden beïnvloed door mensenrechtenschendingen door de staatsveiligheidstroepen, zoals het doden of arresteren van familieleden, aldus het rapport.
Veiligheidstroepen in sommige landen bezuiden de Sahara zijn beschuldigd van wreedheid en buitengerechtelijke executies en zwakke rechtsstelsels geven slachtoffers weinig hoop op gerechtigheid, aldus het rapport.
Boko Haram in Nigeria en zijn uitloper, de Islamitische Staat in de provincie West-Afrika, hebben aan invloed gewonnen door geld te gebruiken om verarmde gemeenschappen te lokken, vertelde Hassan Chibok, een gemeenschapsleider in de Nigeriaanse deelstaat Borno, waar het conflict zich concentreert, in een afzonderlijk interview aan The Associated Press.
Degenen die de extremistische groepen hebben verlaten, noemden als belangrijkste redenen voor hun vertrek het niet voldoen aan hun verwachtingen, met name het ontbreken van duurzame financiële voordelen, en een gebrek aan vertrouwen in de extremistische leiders.
Artikel gaat verder na afbeelding.
“Uit onderzoek blijkt dat degenen die besluiten zich terug te trekken uit gewelddadig extremisme minder geneigd zijn zich opnieuw aan te sluiten en anderen te rekruteren”, aldus het rapport.
“Daarom is het zo belangrijk om te investeren in stimulansen die uittreding mogelijk maken”, aldus Nirina Kiplagat, UNDP-specialist in het voorkomen van gewelddadig extremisme in Afrika. “Lokale gemeenschappen spelen een centrale rol bij het ondersteunen van duurzame trajecten om gewelddadig extremisme te verlaten, samen met amnestieprogramma’s van nationale regeringen.”
Het UNDP-rapport beveelt betere basisvoorzieningen aan, zoals kinderwelzijn, onderwijs en goede middelen van bestaan, om te voorkomen dat mensen zich vrijwillig aansluiten bij extremistische groeperingen. Ook wordt aangedrongen op het creëren van meer uitstapmogelijkheden en investeringen in rehabilitatie en herintegratiediensten op gemeenschapsniveau.
