Johan Remkes (VVD) heeft onlangs een gewichtig rapport gepresenteerd. Het bevat aanbevelingen om onze democratie te redden, inclusief de invoering van een bindend referendum. Ook zou de AIVD hem hebben verteld dat er “binnen gevestigde politieke partijen ‘krachten’ aanwezig zijn die de democratie en de rechtsstaat willen ondermijnen”.
Allereerst moet worden vastgesteld dat dit een ronduit bizarre uitspraak is. Verschillende politieke partijen zullen verschillende visies hebben op wat een rechtstaat hoort te zijn. SGP, CU en DENK zullen bijvoorbeeld een andere rol voor religie zien weggelegd binnen ons staatsbestel dan D66. Ook zal er anders worden gedacht over wanneer een democratie naar behoren functioneert.
Denk alleen al aan een oude uitspraak van Frits Bolkestein: “Als mensen niet komen stemmen, dan zijn ze kennelijk tevreden. Want iedere democratie vertrekt vanuit de aanname dat burgers weten wat goed voor ze is. Dus als ze niet komen stemmen, dan moet je ook die beslissing respecteren.” Wie democratie daarentegen opvat als een systeem dat pas geslaagd is wanneer er sprake is van een maximale participatie, zal deze uitspraak verwerpen.
Zo bezien is het absurd om te menen dat er binnen politieke partijen ook maar iemand pleit om de democratische rechtstaat af te schaffen. Binnen ons politieke landschap zijn er uiteenliggende opvattingen over onze democratische rechtstaat. Terechte vragen zijn of onze democratische rechtstaat überhaupt nog kan functioneren bij de aanwezigheid van grote aantallen conservatieve moslims, of bij het overvleugelen van de nationale soevereiniteit door globale economische netwerken en internationale verdragen.
Die analyses zullen Remkes niet aanstaan, als iemand die zelf een product is van de oude orde. Dit betekent echter niet dat de makers van die analyses daarmee ook de democratische rechtstaat willen afschaffen: hooguit wil men een andere invulling. Er is geen onomstreden definitie van wat onze rechtstaat behoort te zijn. Aan Remkes’ uitspraak liggen ideologisch gekleurde aannames ten grondslag die in zijn uitspraak worden bekrachtigd.
Waarom laat Remkes het zo vaag, waarom noemt hij niet man en paard? Welke rechtstaat bedoelt hij precies? Gaat dit over het Maoïstische actieverleden van de SP? Over de lange arm van Ankara in DENK? Over pro-Palestina Antifa actiegroepen binnen GroenLinks? Over de bom die ooit op het hoofdkantoor van Dwars is gevonden toen Jesse Klaver daar een bestuursbaantje had? Doelt hij op het deel van de PVV dat alsmaar strijdbaarder wordt, nu men doorheeft dat ze de door de middenpartijen stelselmatig worden uitgesloten van iedere relevante bestuursfunctie?
Of gaat dit over D66, dat steeds meer democratische instituties buiten werking wil stellen ten faveure van technocratische instituties, omdat het volk nu eenmaal niet zo progressief blijkt als door de linkse voorhoede lang gedacht? Zie de plotse afschaffing van het raadgevend referendum na Brexit, Trump en het Oekraïne-referendum. Zo lijkt het alsof Remkes met zijn opmerking over “antidemocratische krachten” inderdaad doelt op D66, dat het liefst zoveel mogelijk bevoegdheden naar supranationale bestuursorganen overdraagt. Zodat besluitvorming zo ver mogelijk verwijderd is van de ‘populistische onderbuik’.
Sam van Rooy zou zeggen: “Wat is dan toch die islamisering?” – aan Remkes vragen wij: “Wat is dan toch die ‘rechtstaat’?”
Is dat die rechtstaat waar Kamervoorzitster Van Miltenburg belangrijke informatie in de papierversnipperaar liet verdwijnen? Waar minister Ollongren informatie over de sleepwet achterhield tot ná het referendum daarover? Hoe democratisch is het dat Stef Blok onder druk werd gezet door de Kamer om zijn kritische beschouwingen over de multiculturele samenleving terug te nemen? Hoe democratisch is het dat Blok zelfs moest verklaren dat hij op dat moment in het zaaltje niet meende wat hij zei? Dat klinkt meer als communisme dan als iets dat hoort bij een ‘rechtstaat’!
Is het dan misschien de rechtstaat van Koos Hertogs en Cornelis Stolk? In 1982 werd Hertogs tot levenslang veroordeeld voor het ontvoeren, misbruiken en vermoorden van drie meisjes, waaronder de elfjarige Edith Post. Hertogs was al eerder gearresteerd, maar had steeds veroordeling weten te ontkomen door de interventies van de Haagse opperrechter Stolk. Toen de ouders van Edith Post door de politie werden geïnformeerd over contacten tussen Hertogs en Stolk, besloten zij een bezoek te brengen aan Feber, de advocaat generaal van de Haagse Rechtbank. Feber weigerde in te gaan op de vragen van de ouders, en zei dat dergelijke praat een “bedreiging was voor de rechtstaat”.
Voorts kwam Feber op bezoek bij Hertogs in de gevangenis. Hier zette hij Hertogs onder druk om te zwijgen over de homoseksuele relatie met rechter Stolk. Dit alles is in 2011 aan het licht gebracht door Peter de Vries. Op 30 maart 1983 schreef Hertogs een brief aan rechters Kooten, Rochem en Stolk, aanklagers Schimmel en Faber, en advocaten Moskowitz, Duynstee en Van Asperen, waarin Hertogs aan de relatie met Stolk refereert. Iedereen was er dus van op de hoogte, maar men heeft gemeend het te moeten toedekken in naam van de rechtstaat.
Zo blijkt dat de rechtstaat van de één nog niet die van de ander is. Maar wellicht doelt Remkes juist op het Pact van Marrakesh, op de klimaatpolitiek (en vooral de rekening daarvan), op het uithollen van de sociale voorzieningen? Allemaal zaken die in de bredere lagen van de bevolking ongeveer niemand wil, die er feitelijk zijn doorgeramd. En dat de dividendbelasting nu toch wel/niet wordt afgeschaft, ook dát heeft niets te maken met de rechtstatelijke instituties: dat was gewoon één telefoontje vanuit Unilever. “Mark, het is niet meer nodig, het feest gaat toch niet door.” Ondertussen gaat men akkoord met een Europese begroting. Zo is steeds minder duidelijk op welk niveau die ‘democratie’ precies wordt uitgeoefend.
Weet u wat zo interessant is aan die rechtstaat? Dat heel Nederland (of althans de mainstream media van Nederland) op hun kop staan wegens “inbreuk op het demonstratierecht” door de blokkeerfriezen. Maar dat men nooit wat hoort als de demonstraties van bijvoorbeeld Pegida worden verplaatst naar onbereikbare industrieterreintjes en stelselmatig worden verboden wegens geweldsdreigingen door extreemlinks en moslimradicalen. We zijn benieuwd of het rapport van Remkes daar wat over zegt?
Bert Brussen – een naam die u op deze site mogelijkerwijs wel eens op een onbewaakt ogenblik voorbij hebt kunnen zien komen – omschreef krachtige observaties die in het rapport van Remkes niet zouden misstaan. Het artikel heet ‘Van horrormoord op Anne Faber heeft de “rechtstaat” helemaal niets geleerd’, en zou hier eigenlijk integraal geciteerd moeten worden. Laat het voor nu volstaan om de vraag te stellen hoe het komt dat we dit als samenleving nog steeds zo doen? Nog steeds is het verkrachten en vermoorden van jonge kinderen geen definitief brevet van onvermogen voor deelname aan het maatschappelijke leven. Dikwijls wordt het medelijden met de zwakkeren geprojecteerd op de verkeerden, namelijk op degenen die het leed zelf veroorzaken. Klinkt als een belangrijk punt voor Remkes om mee te nemen.
Betrekt hij bij zijn analyses het onderzoek dat aantoont dat de autoriteiten structureel extreemlinks beschermen? Of dat iemand die werd veroordeeld wegens betrokkenheid bij de aanslag op Hans Janmaat, gelegenheid kreeg om in meerdere kranten een groot anti-FvD stuk te schrijven? Gaat het hier om die ‘rechtstaat’ waarin Marokkanen plots als ‘ras’ worden benoemd, als dit zo uitkomt om een lastige politicus te kunnen veroordelen? Die rechtstaat waar EU-rechters oordeelden dat kritiek op het huwelijk van Mohammed met de zesjarige Aïsha als zijnde ‘pedofiel’, strafbaar is wegens het mogelijk veroorzaken van onrust in de samenleving?
Bedoelt Remkes met zijn bespiegeling op de rechtstaat wellicht het Kamerlid Daniël Koerhuis (VVD)? Want Koerhuis liet het parlement een motie aannemen om illegale krakende asielzoekers te laten uitzetten, waar vervolgens geen uitvoering aan werd gegeven. Doelt Remkes op de weigering van burgemeester Femke Halsema om het Boerkaverbod in Amsterdam te handhaven? Doelt Remkes op minister Ollongren, die weigerde om in de EU te bepleiten dat EU vs Disinfo moet worden opgeheven, ondanks dat ook daarover een motie was aangenomen? Ollongren sprak als wethouder al eerder over een initiatief om Amsterdam af te splitsen van de rest van Nederland: alsof dit niet ongrondwettelijk is! Zo blijkt dat het verheven woord ‘rechtstaat’ in handen van de huidige elite staat voor een weinig verheffende praktijk: do as I say, not as I do.
Lijkt dit vergezocht? Het is al bewezen dat Ivo Opstelten, als hij zou willen, destijds boetes kon laten verdwijnen. De ironie is dat er later daadwerkelijk een bonnetje op het ministerie verdween. Is dat ooit teruggevonden door de secure magistraten van onze rechtstaat?
Een probleem is hierbij dat machthebbers als Rutte, Merkel en Macron kinderloos zijn. Deze hegemonie van de onvruchtbaren betekent dat zij geen skin in the game hebben: zij denken dus dat zij overal ongestraft mee kunnen wegkomen, en feitelijk komen zij ook overal mee weg. Het kartel beloont hen met elitebaantjes als hun democratische mandaat erop zit en that’s it. Zelfs de aristocratische heersende families van vóór 1848 hadden meer intergenerationele verantwoordelijkheidszin en noblesse oblige dan deze huidige regimes.
De aristocratische huizen van weleer hadden niet het probleem van dansen naar de pijpen van de werkelijke machthebbers achter de gekozen volksvertegenwoordiging. Dit was omdat hun macht zo goed als vast lag in de orde der dingen en dus hoefden ze hun ziel niet te verkopen om een elitebaantje te kunnen zeker stellen. Als de democratische revolutionairen van 1848 de huidige kartelocratie hadden gezien, dan waren zij terug de kroeg ingegaan om zich nog even stevig te bezatten, en hadden zij het er verder bij gelaten. Ik durf nóg verder terug te gaan, naar de eerste democratie in Athene. Als Pericles en Solon de einduitkomst van vandaag zouden aanschouwen, dan hadden zij met terugwerkende kracht gezegd: “Open de poorten, laat de Perzen binnen!”
Remkes zal doelen op de rechtstaat waar minister Piet Hein Donner (CDA) zei: “Als tweederde het wil voeren wij morgen shariawetgeving in” en vervolgens doodleuk een baantje kreeg als vicepresident van de Raad van State. Het is de rechtstaat waar Gregorius Nekschot, een ‘polariserende’ cartoonist, door een ME-team van zijn bed werd gelicht. Waar Volkert van der Graaf nu weer rondloopt zonder enkelband en op zonnige terrasjes versgeperst tomatensap drinkt. Het is de rechtstaat waar burgemeester Waanders de Nederlandse Volksunie uitnodigt om tegen Zwarte Piet te demonstreren, zodat de pro-Zwarte Piet patriotten als nazi’s kunnen worden geframed. Het is de rechtstaat van media zoals het tijdschrift OneWorld, waar er op iedere abonnee vele euro’s subsidie zit, die vanuit weer andere gesubsidieerde instituties wordt binnengepompt, om de cultuurstrijd van Gramsciaanse activisten gaande te houden. Daarvoor betaalt u nu belasting.
Over belastinggeld gesproken – is de rechtstaat waarover Remkes spreekt soms dat systeem waar grote banken met belastinggeld worden gered, maar waar u en ik gewoon op straat worden gekegeld als we de maandelijkse huur niet voldoen? Vraag het maar aan de gele hesjes, zoals Mark Jongeneel en Kim Winkelaar, die ‘een stuk maand overhouden aan het einde van het salaris’. Want de elites praten over het einde van de wereld, terwijl de gele hesjes tobben over het einde van de maand.
Is het soms de democratische rechtstaat waar Frans Timmermans met de tech giganten van Silicon Valley het internet censureert, zodat het steeds moeilijker is om kritische politieke commentaren over o.a. migratie viral te laten gaan? De rechtstaat waar men het Marrakesh-pact tekent, waarmee media straks worden gedwongen om positief over migratie te berichten? Wat is daar democratisch aan? Ditzelfde ‘democratische’ regime onderzoekt of columnisten voor diezelfde kritische meningen kunnen worden vervolgd!
Diezelfde Timmermans is nu vicevoorzitter van de Europese Commissie, en leidt tegelijk de campagne van de PvdA-fractie in het Europarlement om eens fel oppositie te voeren tegen de Europese Commissie. Klinkt ook heel transparant en rechtstatelijk! Met aan zijn zijde Martin Selmayr die op een super ontransparante wijze is benoemd, en nu zelf de regie voert over richtlijnen van Code of Conduct.
Tekenend voor Remkes’ rechtstaat is verder dat senator Ankie Broekers-Knol (VVD) al in 2005 voorzag dat de invoering van strafbeschikking inhield dat duizenden Nederlanders onterecht door het OM zouden worden veroordeeld. NRC onthulde dat dit ook feitelijk is gebeurd – niettemin liet ze zich destijds overhalen om tóch in te stemmen, door beloftes van Donner en onder druk van het kartel:
“Er zijn er best wat waarvan je van tevoren weet: dat gaat gewoon niet goed. En intussen draait de beleidsmachine maar door.” aldus de senaatsvoorzitster.
Ook wat de D66-Europarlementariër Matthijs van Miltenburg overkwam geeft aan hoe nauw de bovenklasse het neemt met de transparantie en democratie. Het boek van Ybeltje Berckmoes biedt overigens een mooie inkijk. Benieuwd of Pechtold het al in de boekenkast van zijn penthouse heeft staan dat hij cadeau kreeg maar niet aangaf. Het penthouse, welteverstaan, niet het boek.
Het deplatformen van iemand die gewoon eens openlijk wil praten over de terreur die de blanke inwoners van Zuid-Afrika ondergaan – een streek van Oudaen – past dat ook bij een rechtstaat? Het voorval toont aan dat de Europese cultuur stap voor stap toegeeft aan extreemlinks, wat alles te maken heeft met de angst voor represailles en terreur. Zoals het ingooien van de ramen van de Rode Hoed in Amsterdam, toen Thierry Baudet daar zou komen spreken. Sommigen beweren dat de gele hesjes in Frankrijk hebben bewezen dat ‘de invloed van demonstraties door het volk er nog steeds toe doet’. Iets doen is beter dan niets doen: beter in een geel minirokje op de koude straat dan vanuit je warme rukbunker de keyboard warrior uithangen.
Dat gezegd hebbende ligt het voor de hand wat er zal gebeuren. De klimaatbelastingen zijn niet van tafel maar hooguit een half jaar opgeschort. De Franse president Macron hoopt dat iedereen nu afdruipt en naar huis gaat, waar de ring-leaders achter de demonstraties via de sociale media nu worden gemonitord. Hun zendbereik wordt ingeperkt tot een digitale containment zone en wellicht volgt er een bezoekje van de geheime dienst.
De klimaatbelasting wordt ondertussen opgeknipt in tientallen kleine brokjes en alsnog doorgevoerd, in o.a. accijnzen, BTW, gas, water en elektriciteit. Want de uitgaven van de verhoging zijn al geraamd en het draaien van de ambtelijke molens stopt nooit: de belangen van de ‘vierde macht’ zijn boven ideologische en partijpolitieke twisten verheven. Het opknippen maakt dat er geen aanwijsbare maatregel meer is om het volk als één front te verenigen.
Uit de analyse tot dusver blijkt dat het woord ‘rechtstaat’ gewoon een signaalwoord is, een bezweringsformule die betekent: “Wij van de bovenklasse zijn hoogopgeleid en onze manieren van omgang zijn verfijnd. Wij runnen de toko en het is beter dat wij dit doen dan het ruwe volk – anders worden er morgen op straat weer pedofielen gelyncht. Dus hou je mond en ga naar huis, Netflix kijken.”
Dát is precies de mentaliteit waarbij de elite wint en blijft winnen: “Op weg naar huis stond ik een half uur in de file. Geef me nu mijn sloffen, mijn biertje en Champions League, ik wil niks meer weten van de maatschappelijke toestand. Ik ben op, ik wil rust, geen intellectuele verhalen.” Bestuurders als Timmermans en Selmayr rekenen op die mentaliteit – het is de basis van hun strategie, de sleutel tot hun succes. U moet op de bank zitten en voetbal kijken en zij komen overal mee weg.
Het uit het publieke geheugen bannen van het anti-migratie sentiment begint al in het openbaar vervoer. Tijdens de anti-Marrakesh manifestatie stonden duizenden mensen opgehoopt rond het Schuman-station. Toevallig was ik in Brussel op het centraal station. De verklaring aldaar luidde als volgt: “Wegens technische defecten zal deze bus worden omgeleid.”
Het zou nogal kortzichtig zijn om het alleen bij deze opsomming te laten, zonder de uiteenzetting naar een filosofisch niveau te tillen. Juist de voorbeelden van het beknotten van meningen en de toevlucht tot deplatforming en censuur, baren ernstige zorgen, zoals ook mag blijken uit dit schotschrift in De Groene over Oswald Spengler. Volgens de auteur bereidde Spengler met zijn democratie-kritische analyses (deel 1 | deel 2) de weg naar de nazi-overname. Zo zou hij medeverantwoordelijk zijn voor de nazi-terreur.
Wat een even gevaarlijke als ridicule wijze van redeneren! Het doet denken aan niet kritisch meer mogen spreken over de islam, omdat dit ‘Wilders in de kaart zou spelen’. Of niets kritisch mogen zeggen over George Soros omdat het ‘antisemitisme zou aanwakkeren’. De Republiek van Weimar was een zwakke democratie en Spenglers kritiek daarop was terecht. Punt. In zekere zin was het zelfs zijn morele plicht om die zwakte aan de kaak te stellen. Alle processen genoemd in deze verhandeling, zijn door het kartel al decennia de hand boven het hoofd gehouden. Maar nu het volk zelf de platforms in handen neemt om hierover te communiceren, heet het plots “ontwrichting van de rechtstaat”. Daarom verdient het rapport van Remkes stevig weerwoord.
Natúúrlijk moeten we kritisch zijn op onze rechtstaat: de rotte plekken moeten we tonen in het volle licht van de rede. De ondemocratische handelingen van de elite moeten voor iedereen zichtbaar worden gemaakt. Dan zien we dat ze de democratische retoriek gebruiken om hun macht te legitimeren, maar er zelf niet naar handelen. Wie zijn kinderen liefheeft, tuchtigt ze, en daarom eindig ik met een citaat van Leo Strauss:
“Wij mogen geen vleiers van de democratie zijn, juist omdat wij haar vrienden en bondgenoten zijn.”
Sid Lukkassen werkt als onafhankelijk onderzoeker mee aan een boek over identiteitspolitiek. Het is een crowdfunding project: Steun dit project hier!