Achtergrond

Verkiezingen in Italië op zondag 25 september, dit is wat je moet weten

13-09-2022 14:36

Giorgia Meloni
Giorgia Meloni, partijleider 'Broeders van Italië, 1 maart 2018. AP Photo/Andrew Medichini.

ROME, 13 september (Reuters) – Italië stemt in een nationale verkiezing op zondag 25 september nadat premier Mario Draghi’s nationale eenheidsregering ten val werd gebracht door partij-infighting in juli.

Wie zal er winnen?

Uit opiniepeilingen blijkt steeds dat een rechtse coalitie onder leiding van de nationalistische Broeders van Italië, waarin ook de Lega en Forza Italia vertegenwoordigd zijn, op weg is naar een duidelijke overwinning. Giorgia Meloni, leider van de Broeders van Italië, zou waarschijnlijk de eerste vrouwelijke premier van het land worden.

Wat gaat de doorslag geven?

De steun voor de Broeders van Italië is toegenomen nadat ze buiten de regering-Draghi zijn gebleven. Maar de Lega, geleid door Matteo Salvini en Silvio Berlusconi’s Forza Italia maakten beide deel uit van de regering en hun steun is afgenomen.

Rechts heeft hulp gekregen van de verdeeldheid in centrum-links, waar pogingen van de Democratische Partij (PD) om een brede electorale alliantie te vormen mislukten.

Daardoor blijven er drie grote groepen over die om stemmen vechten: de linkse PD en haar bondgenoten, de centristische partij Azione en haar partner Italia Viva, en de anti-establishmentbeweging 5 Sterren.

Het Italiaanse kiesstelsel bevoordeelt groepen die brede allianties kunnen vormen, wat de overwinning van het rechtse blok waarschijnlijk zal versterken.

Wat zijn de belangrijkste verkiezingsthema’s?

Net als in andere Europese landen heeft de crisis rond de kosten van levensonderhoud de andere punten van zorg overschaduwd, zoals immigratie, criminaliteit en openbare diensten.

De rechtsconservatieve alliantie heeft opgeroepen tot belastingverlagingen over de hele linie om de Italianen te helpen het hoofd te bieden aan de stijgende prijzen, terwijl de centrumlinkse PD wil dat de belastingverlagingen meer gericht zijn op de lagere inkomensgroepen.

Meloni heeft herhaaldelijk haar steun uitgesproken voor het westerse beleid tegen Rusland na de inval in Oekraïne. De leider van de Lega, Matteo Salvini, heeft de Europese Unie opgeroepen de Italianen te beschermen tegen de economische gevolgen van de sancties die Rusland naar aanleiding van de invasie zijn opgelegd.

Wie zijn de hoofdrolspelers?

Giorgia Meloni (45). De voormalige extreemrechtse activiste uit Rome heeft haar partij nieuw leven ingeblazen. Het aandeel in de stemmen zal naar verwachting stijgen van slechts 4% bij de laatste verkiezingen in 2018 naar ongeveer 25%. Haar steun voor de NAVO en de westerse sancties tegen Rusland hebben geholpen om de buitenlandse bezorgdheid over haar geschiktheid voor het ambt van premier weg te nemen.

Matteo Salvini (45). De voormalige minister van Binnenlandse Zaken, leider van de Lega, die een harde lijn volgt op het gebied van immigratie, is de afgelopen maanden overschaduwd door Meloni.

Silvio Berlusconi (85). De voormalige premier heeft een slechte gezondheid en schandalen van zich af moeten schudden om een belangrijke speler te blijven in de rechtse alliantie, ook al is zijn Forza Italia nu de junior partner van de drie belangrijkste partijen.

Enrico Letta (56). PD-leider, en een andere voormalige premier. Doordat hij er niet in geslaagd is een stabiele coalitie van centrum-linkse partijen tot stand te brengen, dreigt hij een politieke nederlaag te lijden.

Giuseppe Conte (58). Leider van de Vijfsterrenbeweging. Premier van 2018-2021. Hij wekte woede op toen zijn partij in juli haar steun aan Draghi’s regering introk en verdeeldheid zaaide die tot de vervroegde verkiezingen leidde.

Zijn strategie is deels gerechtvaardigd door een verbetering in de peilingen van de Vijfsterrenbeweging, maar de partij moet nog steeds in de oppositie.

Wanneer kan er gestemd worden?

De stembureaus zijn geopend van 07.00 tot 23.00 uur plaatselijke tijd (05.00 tot 21.100 uur GMT).

Waarop moet worden gelet?

De eerste horde voor de rechtse alliantie is het behalen van een meerderheid in beide kamers van het afgeslankte parlement.

Een meerderheid van meer dan tweederde maakt de weg vrij voor het parlement om de grondwet te wijzigen zonder dat daarover een referendum wordt gehouden.

Wat gebeurt er na de verkiezingen?

Coalitievorming in Italië is een notoir traag proces, maar het vooruitzicht van een duidelijker resultaat betekent dat er waarschijnlijk geen herhaling komt van 2018, toen het bijna drie maanden duurde.

Het nieuwe parlement komt op 13 oktober bijeen. Na die datum kan president Sergio Mattarella beginnen met overleg met partijleiders om de vorming van een regering te bespreken.