KIEV, Oekraïne (AP) – Het lot van een verwoeste zoutmijnstad in Oost-Oekraïne stond woensdag op het spel in een van de bloedigste gevechten van de Russische invasie, terwijl het verzet van Oekraïne en andere uitdagingen Moskou ertoe aanzetten zijn militaire leiding opnieuw op te schudden.
Russische troepen gebruikten straaljagers, mortieren en raketten om Soledar in een niet aflatende aanval te bombarderen.
Hoewel de val van Soledar waarschijnlijk geen keerpunt is in de bijna 11 maanden durende oorlog, zou het een prijs zijn voor het Kremlin dat de afgelopen maanden geen goed nieuws heeft gekregen over het slagveld. Het zou de Russische troepen ook een springplank bieden om andere gebieden in de provincie Donetsk te veroveren die onder Oekraïense controle blijven, zoals de nabijgelegen strategische stad Bakhmut.
Donetsk en de naburige provincie Luhansk, die samen de aan Rusland grenzende Donbas-regio vormen, waren de belangrijkste verklaarde territoriale doelen van Moskou bij de invasie van Oekraïne, maar de gevechten zijn grotendeels in een impasse geraakt.In een kennelijke erkenning van de tegenslagen op het slagveld heeft het Russische ministerie van Defensie aangekondigd dat het hoofd van de Russische strijdkrachten in Oekraïne na slechts drie maanden in functie is gedegradeerd. Ruslands hoogste militaire officier – de chef van de generale staf, generaal Valery Gerasimov – werd benoemd als vervanger van generaal Sergei Surovikin, die werd gedegradeerd tot plaatsvervanger.
Artikel gaat verder na afbeelding.
AP Photo/Libkos.
Gedurende zijn korte tijd dat hij toezicht hield op de troepen in Oekraïne, werd Surovikin geprezen voor de versterking van de coördinatie, de versterking van de controle en de invoering van een campagne om de openbare nutsbedrijven in Oekraïne uit te schakelen als pressietactiek. Maar hij kondigde in november ook een vernederende terugtrekking aan uit Kherson, het enige regionale centrum dat de Russische troepen hadden veroverd, slechts enkele weken nadat het Kremlin het gebied illegaal had geannexeerd. Zijn degradatie gaf aan dat de Russische president Vladimir Poetin niet helemaal tevreden was met zijn optreden.
Gerasimov werd gezien als de belangrijkste architect van de Russische invasie in Oekraïne, en critici hebben hem de schuld gegeven van de militaire tegenslagen van Moskou.
Volgens het Britse ministerie van Defensie is het aanstellen van Gerasimov “een indicatie van de toenemende ernst van de situatie waarmee Rusland wordt geconfronteerd, en een duidelijke erkenning dat de campagne achterblijft bij de strategische doelen van Rusland”. Het voegde er in een tweet aan toe dat Russische ultranationalisten en militaire bloggers die kritiek hebben op Gerasimov het nieuws waarschijnlijk met “extreem ongenoegen” zullen begroeten.
Artikel gaat verder na tweet.
(1/6) On 11 January 2023, Russian Defence Minister Sergei Shoigu announced that the head of the Russian military, Chief of the General Staff (CGS) Valery Gerasimov is to take over as commander of the ‘special military operation’ in Ukraine.
— Ministry of Defence ?? (@DefenceHQ) January 11, 2023
De formele verklaring van het Russische ministerie van Defensie was dat de wijzigingen in het leiderschap waren ingegeven door de uitbreiding van de militaire taken en de behoefte aan “nauwere interactie tussen de militaire takken en het verhogen van de kwaliteit van de bevoorrading en de efficiëntie van de aansturing van groepen strijdkrachten”.
Op het slagveld vertelde een Oekraïense officier in de buurt van Soledar aan The Associated Press dat het patroon is dat de Russen eerst één of twee golven soldaten sturen, velen van de particuliere Russische militaire aannemer Wagner Group, die zware verliezen lijden wanneer zij de Oekraïense verdediging onderzoeken. Wanneer de Oekraïense troepen verliezen lijden en uitgeput zijn, sturen de Russen een nieuwe golf van hoogopgeleide soldaten, parachutisten of speciale eenheden, zei de Oekraïense officier, die om veiligheidsredenen anoniem wilde blijven.
Oekraïense functionarissen ontkenden Russische beweringen dat Soledar was gevallen, maar de eigenaar van de Wagner Group herhaalde de bewering van een doorbraak laat op woensdag.
Artikel gaat verder na afbeelding.
AP Photo/Evgeniy Maloletka.
“Nogmaals wil ik de volledige bevrijding en zuivering van het grondgebied van Soledar van eenheden van het Oekraïense leger bevestigen,” schreef Jevgeni Prigozjin op zijn Russische social media platform. “Burgers werden teruggetrokken. Oekraïense eenheden die zich niet wilden overgeven werden vernietigd.” Hij beweerde dat ongeveer 500 mensen werden gedood en dat “de hele stad bezaaid is met de lijken van Oekraïense soldaten.”
Het Oekraïense leger zei woensdag laat dat Russische troepen “enorme verliezen” hadden geleden in de gevechten in Soledar.
AP kon de beweringen van beide partijen niet onafhankelijk verifiëren.
De woordvoerder van het Kremlin, Dmitry Peskov, verklaarde niet dat de gemeente was ingenomen. Hij vertelde verslaggevers dat de Russische troepen een “positieve dynamiek hadden bereikt bij hun opmars” in Soledar. “Laten we ons niet haasten en wachten op officiële verklaringen”, voegde hij eraan toe.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky woog woensdag mee in zijn nachtelijke videotoespraak: “Nu proberen de terroristische staat en zijn propagandisten te doen alsof een deel van onze stad Soledar – een stad die bijna volledig is verwoest door de bezetters – zogenaamd een soort prestatie van Rusland is.” Hij zei dat de Oekraïense troepen in het gebied standhouden tegen de Russen.
Soledar, bekend om zoutwinning en -verwerking, heeft weinig intrinsieke waarde, maar ligt op een strategisch punt 10 kilometer ten noorden van de stad Bakhmut, die de Russische troepen willen omsingelen.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Via Google Maps.
De inname van Bakhmut zou de aanvoerlijnen van Oekraïne verstoren en voor de Russen een route openen naar Kramatorsk en Sloviansk, Oekraïense bolwerken in de provincie Donetsk.
De val van Soledar zou “het vasthouden van Bakhmut veel precairder maken voor Oekraïne”, aldus Michael Kofman, directeur Russia Studies bij de non-profit onderzoeksgroep CNA in Arlington, Virginia.
De uitputtingsslag, met veel slachtoffers, kan een Russische overwinning even dodelijk maken als een nederlaag.
“Ik denk niet dat het resultaat bij Bakhmut zo belangrijk is in vergelijking met wat het Rusland kost om het te bereiken,” zei Kofman in een tweet.
De Wagner Group, die nu naar verluidt een groot contingent in Russische gevangenissen gerekruteerde veroordeelden omvat en tot een kwart van alle Russische strijders in Oekraïne uitmaakt, heeft het voortouw genomen bij de aanval op Soledar en Bakhmut.
Een overwinning in Soledar en Bakhmut na maanden van moeilijkheden aan het Russische front zou Prigozjin, die kritiek heeft geuit op Gerasimov, helpen zijn invloed te vergroten in wat een soort rivaliteit met de Russische militaire leiding is geworden.
Russische troepen hebben moeite gehad om controle te krijgen over Donetsk, Luhansk, Kherson en een andere Oekraïense provincie die het Kremlin in september illegaal heeft geannexeerd, nadat het in 2014 het Krimschiereiland had ingelijfd. Toen de Russische troepen zich terugtrokken uit Kherson, verhitte de strijd zich rond Bakhmut.
Artikel gaat verder na afbeelding.
AP Photo/Evgeniy Maloletka.
Poetin heeft de Donbas-regio vanaf het begin van de oorlog als brandpunt aangewezen, en door Moskou gesteunde separatisten vechten er sinds 2014. Rusland veroverde in de zomer bijna heel Luhansk. Donetsk ontsnapte aan hetzelfde lot, en het Russische leger zette vervolgens mankracht en middelen in rond Bakhmut.
Het Institute for the Study of War zei dat de Russische troepen het moesten opnemen tegen “gezamenlijke Oekraïense weerstand” rond Bakhmut.
“De realiteit van blok voor blok controle van het terrein in Soledar wordt vertroebeld door de dynamische aard van stedelijke gevechten, en de Russische troepen hebben maandenlang grote moeite gehad om belangrijke tactische overwinningen te boeken in het Soledar-gebied”, aldus de in Washington gevestigde denktank.
Een bijzonder kenmerk van de gevechten bij Bakhmut is dat sommige hebben plaatsgevonden rond ingangen van in onbruik geraakte zoutmijntunnels, die volgens westerse inlichtingenverslagen zo’n 200 kilometer lang zijn.
– Poetin beweerde woensdag dat Rusland met succes de westerse druk, met name sancties, over zijn invasie in Oekraïne heeft weerstaan en zwoer dat zijn land over voldoende middelen beschikt om zijn leger te versterken en tegelijkertijd sociale programma’s voort te zetten. “Niets van wat onze vijanden voorspellen is gebeurd”, zei Poetin in een videogesprek met zijn kabinet. “We zullen onze defensiecapaciteit versterken en zullen ongetwijfeld alle problemen oplossen in verband met de bevoorrading van militaire eenheden die betrokken zijn bij de speciale militaire operatie,” zei hij, waarbij hij het eufemisme van het Kremlin voor de oorlog gebruikte. Er circuleren berichten dat Rusland moeite heeft om voldoende wapens, uitrusting en kleding te produceren voor zijn troepen die in Oekraïne vechten.
– De Poolse president Andrzej Duda zei dat zijn land bereid is Leopard tanks van Duitse makelij te sturen om Oekraïne te helpen als onderdeel van een grotere internationale coalitie. Duda sprak na een ontmoeting in Lviv met Zelensky, die zei dat Oekraïne tanks nodig heeft om de oorlog te winnen. In Groot-Brittannië, een andere trouwe bondgenoot van Oekraïne, zei de woordvoerder van premier Rishi Sunak dat er nog geen definitieve beslissing is genomen over het sturen van tanks.
– De Russische en Oekraïense mensenrechtencommissarissen zijn overeengekomen meer dan 40 militaire gevangenen te ruilen, meldde het Turkse staatsagentschap Anadolu. De twee strijdende partijen hebben meerdere malen gevangenen uitgewisseld, een van de weinige gebieden van samenwerking. De Turkse president Recep Tayyip Erdoğan zei dat zijn land heeft voorgesteld een corridor in te stellen om de gewonden naar Turkije te brengen. “Dit is onze humanitaire plicht, onze gewetensplicht”, zei hij.