WARSCHAU, Polen (AP) – Polen zet duizenden troepen in aan de grens met Wit-Rusland en noemt het een ‘afschrikwekkende maatregel’ nu de spanningen tussen de twee buren oplopen.
Die spanningen tussen Polen – een land van de NAVO en de Europese Unie – en Wit-Rusland, dat een bondgenoot van Rusland is in zijn oorlog tegen Oekraïne, zijn de afgelopen maanden aan de grens opgelopen.
Polen heeft de Wit-Russische oppositie gesteund sinds de presidentsverkiezingen van 2020, waar de pro-Russische Wit-Russische leider Alexander Loekasjenko een zesde termijn won in een stemming die Polen en de bredere westerse gemeenschap als vervalst zagen.
Artikel gaat verder na afbeelding.
AP Photo/Michal Dyjuk.
In 2021 begon Wit-Rusland duizenden migranten uit het Midden-Oosten en Afrika te organiseren en over de grens naar Polen te duwen. De stap wordt door Polen en de EU gezien als gepland met het Kremlin en bedoeld om instabiliteit in Europa te veroorzaken.
De regering van Polen, die vijandig staat tegenover het idee om migranten toe te laten, bouwde een grensmuur van 400.000 euro die de instroom aanzienlijk verminderde.
Na de Russische invasie van Oekraïne op 24 februari 2022 veroordeelde Polen de aanval en heeft het Kiev gesteund met militaire uitrusting, politieke steun en humanitaire hulp, waaronder de opvang van meer dan 1,2 miljoen vluchtelingen. Wit-Rusland staat in het conflict aan de kant van Rusland en Polen neemt deel aan internationale economische sancties tegen beide landen.
Wit-Russische staatsambtenaren en pro-regeringsactivisten hebben een groep gevormd met de naam Patriotic Force Command, die Minsk gebruikt als politiek instrument. In een recente toespraak tot de Poolse natie beweerde de groep dat Poolse politici “het oorlogsvuur aansteken met hun acties en retoriek” en “gedreven worden door de razernij van het chauvinisme”.
Ondertussen hebben functionarissen in Moskou herhaaldelijk ongegronde beschuldigingen geuit dat Polen van plan is om westelijke regio’s van Oekraïne te annexeren. Moskou zegt ook dat het enkele van zijn korteafstandskernwapens naar Wit-Rusland heeft verplaatst, dicht bij de oostgrens van de NAVO.
Polen maakt zich ook zorgen over de aanwezigheid in Wit-Rusland van duizenden Russische huurlingen van Wagner, die onlangs zouden hebben deelgenomen aan trainingen in de buurt van de grens. Twee Russische mannen werden vorige week in Polen gearresteerd op beschuldiging van het verspreiden van de ideologie van de Wagner-groep. Meer dan de helft van de Polen die onlangs door het IBRIS-enquêtecentrum werden ondervraagd, zeiden dat ze de Russische huurlingen in Wit-Rusland als een bedreiging beschouwden.
Artikel gaat verder na afbeelding.
AP Photo/Czarek Sokolowski.
Twee Wit-Russische militaire helikopters vlogen vorige week een paar minuten op lage hoogte over het Poolse dorp Bialowieza, vlakbij de grens, voordat ze terugkeerden naar Wit-Rusland, een actie waarvan Polen zei dat het een provocatie was.
De oostgrens van Polen is niet alleen de grens van de NAVO en de EU, maar omvat ook een strategische plek, de zogenaamde Suwalki-kloof – een 96 kilometer lange grens met Litouwen die de drie Baltische staten, Litouwen, Letland en Estland, verbindt met de rest van het NAVO-bondgenootschap en de EU. De smalle kloof scheidt Wit-Rusland ook van Kaliningrad, een zwaar gemilitariseerde Russische exclave die geen landverbinding met Rusland heeft.
Militaire analisten in het Westen zien de Suwalki-kloof al lange tijd als een potentieel brandpunt in een confrontatie tussen Rusland en de NAVO. Ze maken zich zorgen dat Rusland zou kunnen proberen om de kloof te veroveren en de drie Baltische staten af te snijden.
Het gebied wordt zwaar beschermd door Poolse en Amerikaanse troepen aan Poolse zijde en Canadese en Duitse troepen aan Litouwse zijde.
De Poolse regering zegt dat ze zich niet laat intimideren en bouwt haar defensie- en afschrikkingspotentieel op en verplaatst troepen en modern materieel naar het oosten om de grens met Wit-Rusland en Kaliningrad te versterken.
“Er bestaat geen twijfel over dat het Wit-Russische regime samenwerkt met het Kremlin en dat deze actie gericht is tegen Polen om ons land te destabiliseren,” zei de Poolse minister van Defensie, Mariusz Blaszczak, vorige week.
Polen verhoogde zijn defensie-uitgaven vorig jaar tot meer dan 2,5% van het BBP en het bedrag zal dit jaar weer stijgen. Het gaf meer dan 16 miljard dollar uit aan wapens, waaronder M1 Abrams tanks, Patriot raketsystemen, straaljagers, tanks en houwitsers. Sommige daarvan zullen materieel van Sovjet- en Russische makelij vervangen dat aan Oekraïne werd aangeboden.
Polen houdt op 15 oktober cruciale parlementsverkiezingen. De populistische partij PIS (‘Recht en Rechtvaardigheid’), die sinds 2015 aan de macht is, is van plan om een derde termijn te winnen.
De partij speelt in op de bezorgdheid van het publiek over de veiligheid en benadrukt haar inspanningen om de defensie te versterken, in een poging om de kiezers achter haar beleid te krijgen en de oppositie en haar belangrijkste leider, voormalig premier Donald Tusk, in diskrediet te brengen.
AP Photo/Czarek Sokolowski.
AP Photo/Michal Dyjuk.
