Irak is een land waar momenteel naar schatting ruim 42 miljoen mensen wonen. Waar ligt Irak? Dit is een land in het zuidwesten van Azië en stond in de oudheid bekend als Mesopotamië, oftewel “Land tussen de rivieren”. In deze regio bestonden een paar van de eerste beschavingen ter wereld, voorbeelden hiervan zijn die van Babylon, Sumerië en Assyrië. Dit was een rijke regio die veel omvatte van de Vruchtbare Halve Maan. Later werd dit gebied onderdeel van grotere keizerlijke staatsbesturen, waaronder meerdere Romeinse, Griekse en Perzische dynastieën. Na de 7e eeuw werd het bovendien een centraal en integraal onderdeel van de islam en islamitische wereld.
Artikel gaat verder na afbeelding.
In de 8e eeuw werd Bagdad, wat de hoofdstad van Irak is, zelfs de hoofdstad van het Abbasidische kalifaat. Na de Tweede Wereldoorlog ontstond de moderne natiestaat Irak pas. Het bestaat nog altijd uit de Ottomaanse provincies Bagdad, Mosul en Basra. Irak ontleent zijn naam aan het Arabische woord dat gebruikt werd in de premoderne tijd voor het beschrijven van een gebied dat zo goed als overeenkwam met Mesopotamië en het moderne noordwesten van Iran. Dit valt dan ook te zien op de kaart van Irak, waarbij ook te zien is dat de Verenigde Arabische Emiraten en Irak dichtbij elkaar liggen.
Formeel werd Irak pas in 1932 onafhankelijk. Het land bleef werd echter nog een tijdje onderhevig aan Britse imperiale invloed. Nadat de monarchie in 1958 omvergeworpen werd, volgde een politieke instabiliteit op grote schaal. Tien jaar later bracht een bloedeloze staatsgreep door de Ba’ath-partij nieuwe stabiliteit. Deze partij werd echter aan de kant gezet door Saddam Hoessein. Deze meedogenloze autocraat leidde het land naar twee rampzalige militaire avonturen.
Artikel gaat verder na tabel.
De Iran Irak oorlog tussen 1980 en 1988 werd namelijk door hem gestart, net als de Perzische Golfoorlog die plaatsvond in 1990 en 1991. Deze Irak oorlog werd gestart nadat het land een invasie op Koeweit pleegde. Tijdens de Irak oorlog in 2033 werd Hoessein samen met zijn regime ten val gebracht, waar onder meer Koerdisch Irak erg blij mee was.
Nederlanders houden natuurlijk van voetbal en zijn daarom benieuwd naar Irakees voetbal. De bondscoach van Irak is inmiddels Jesús Casas, een Spanjaard die zelf als voetballer niet veel heeft gepresteerd. Als coach doet Casas het beter, zo is hij onder meer assistent geweest van het Spaanse elftal en de Engelse club Watford. Ook werkte hij als scout en wedstrijdanalist voor FC Barcelona. De bondscoach van Irak is echter ook een Nederlander geweest, Dick Advocaat was namelijk een tijdje de manager. Na zes wedstrijden zonder overwinning eindigde het sprookje alweer voor Advocaat Irak. Samen met assistent Cor Pot diende hij zijn ontslag in en zo was Advocaat weg uit Irak.
Zeljko Petrovic Irak werd de nieuwe bondscoach van het land. Hij was eerder assistent van Advocaat en heeft jarenlang gespeeld in Nederland. Ook is Petrovic voor meerdere Nederlandse clubs (assistent-)coach geweest. Zeljko Petrovic Irak was echter ook snel voorbij, namelijk op 2 februari 2022. Sindsdien heeft Irak nog twee coaches gehad, maar inmiddels is Jesús Casas dus de kersverse bondscoach van Irak. Als eerste ooit in Irak wil deze Spanjaard weer succes beleven met het elftal.
Irak en voetbal is nooit een goede combinatie geweest. Het land heeft dan ook maar één keer deelgenomen aan het WK, namelijk in 1986. Destijds scoorde het slechts één keer, namelijk tegen België. Als je kijkt naar Iran Irak voetbal dan zul je zien dat het eerder genoemde land een stuk beter presteert. Dit is vooral het geval als het gaat om het Irak Iran WK, maar ook qua bekende spelers loopt Iran voor op het buurland. Dit betekent echter niet dat Irak nooit wat gepresteerd heeft in het voetbal. Het land heeft namelijk wel een keer de AFC Asian Cup gewonnen door onder meer Australië, Saudi-Arabië en Zuid-Korea te verslaan in 2007. Momenteel staat Irak 68e op de wereldranglijst van de FIFA, de hoogste klassering hierin is plek 39 voor Irak.
Artikel gaat verder na afbeelding.
De vlag van Irak. Shutterstock.
De vlag van Irak bestaat uit vier kleuren: zwart, wit, rood en groen. De eerste drie tinten zijn in de Irak vlag gebruikt in de vorm van strepen, die gelijk zijn aan de strepen van de Arabische bevrijdingsvlag. In het groen is daarnaast op de vlag Irak nog de uitdrukking “God is de grootste” in het Arabisch en “Allahu Akbar” in Centraal-Koerdisch geschreven. De Irak vlag is meerdere keren aangepast, de versie die tegenwoordig gebruikt wordt, werd op 22 januari 2008 aangenomen. Eerder stonden er nog drie groene sterren op de vlag, dit is inmiddels dus niet het geval. De regering van Koerdistan Irak maakt echter gebruik van een aparte vlag. Die van Koerdisch Irak heeft een groene, witte en rode streep, met een gele zon in het midden.
Als je op het internet Irak oorlog opzoekt, krijg je ontzettend veel informatie. Dat is niet raar, dit land is namelijk bij diverse militaire conflicten betrokken geweest. De grootste oorlog van Irak wordt echter ook wel de Tweede Perzische Golfoorlog genoemd. Deze bestond uit twee fasen en startte in 2003. De eerste fase was een korte en conventioneel uitgevochten oorlog die slechts twee maanden duurde, namelijk maart en april 2003. Een gecombineerde troepenmacht van de VS en het VK viel Irak binnen en versloeg de (para)militaire troepen van het land binnen een mum van tijd.
Artikel gaat verder na video.
Na de korte eerste fase begon de tweede fase, die dus veel langer duurde. Door een opstand werd de door de VS geleide bezetting van het land tegengewerkt. Nadat het geweld in 2007 begon af te nemen, verminderden de Verenigde Staten geleidelijk hun militaire aanwezigheid in Irak en voltooiden ze hun terugtrekking formeel in december 2011.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Shutterstock.
De grote oorlog Irak begon om precies te zijn in de ochtend van 20 maart 2003. De Verenigde Staten lanceerde toen samen met andere geallieerde troepen een Irak raketaanval. Het startte met Amerikaanse vliegtuigen die diverse precisiegeleide bommen lieten vallen op een bunkercomplex. Ze verwachtten dat hier de Iraakse president een ontmoeting had met hoger personeel. Vervolgens werd deze aanval opgevolgd met meer luchtaanvallen. De regering en militaire instanties waren hierbij de doelwitten. Binnen een paar dagen vielen Amerikaanse troepen Irak binnen vanuit Koeweit, al waren eerder ook al Amerikaanse Special Forces ingezet in Koerdisch Irak. De Iraakse troepen trokken zich snel terug, veel kozen er zelfs voor om de opmars van de geallieerden niet tegen te houden. Het grootste verzet vond plaats in Zuid-Irak. Groepen aanhangers van de Ba’ath-partij zorgden hier voor problemen.
Artikel gaat verder na video.
Daarnaast kregen de Amerikaanse troepen in de buurt van Bagdad, de Irak hoofdstad, te maken met De Republikeinse Garde. Dit was een zwaarbewapende paramilitaire groep die banden had met de regerende partij. Alsnog wist de VS De Republikeinse Garde te verslaan, waarbij ze vooral gebruik maakten van vliegtuigen. Op 4 april namen ze de controle over de internationale luchthaven van Bagdad over, wat trouwens Erbil Irak heet. Het Iraakse verzet, hoewel soms krachtig, was zeer ongeorganiseerd, en de volgende dagen voerden eenheden van het leger en het Korps Mariniers invallen uit in het hart van de stad. Op 9 april stortte het verzet in Bagdad in en namen Amerikaanse soldaten de stad in.
Op diezelfde dag werd ook Basra ingenomen, dit werd gedaan door Britse troepen die rond deze stad op veel verzet stuitten. In het noorden werden plannen om een ander groot front te openen echter tegengehouden toen de Turkse regering weigerde gemechaniseerde en gepantserde eenheden van het Amerikaanse leger door Turkije te laten trekken om zich in Noord-Irak in te zetten. Alsnog vielen Amerikaanse parachutisten het gebied binnen, terwijl de Special Forces zich ook aansloten bij de Koerdische peshmerga-strijders. Op 10 april werd Kirkuk ingenomen, een dag later was het de beurt aan Mosul. Tikrit viel op 13 april met weinig verzet, dit was het allerlaatste grote bolwerk van het Iraakse regime. Er werd nog wel her en der gevochten, maar op 1 mei verklaarde Amerikaanse president George W. Bush een einde aan de grootste gevechten.
Artikel gaat verder na video.
Ondertussen bleef Saddam Hoessein nog een tijdje uit handen van de Amerikaanse troepen. Op 13 december 2003 werd hij toch gevangengenomen. Hij werd in juni van het jaar daarop overgedragen aan de Iraakse autoriteiten. Hoessein stond terecht voor diverse misdaden en werd uiteindelijk veroordeeld voor misdaden tegen de menselijkheid. Hiervoor werd hij op 30 december 2006 geëxecuteerd.
Na de ineenstorting van het Ba’ath-regime brak in de grote steden van Irak een golf van plunderingen uit die voornamelijk gericht was op regeringskantoren en andere openbare instellingen, en er waren ernstige uitbarstingen van geweld. Het herstellen van de openbare orde was een van de zwaarste taken van de Amerikaanse bezetter, een taak die nog werd verergerd door de voortdurende aanvallen op de bezettende troepen, die al snel uitgroeiden tot grootschalige aanvallen.
Het conflict werd daarom steeds meer geïdentificeerd als burgeroorlog, hoewel de regering-Bush die term over het algemeen vermeed en in plaats daarvan de voorkeur gaf aan het label 'sektarisch geweld'. Het aantal slachtoffers van de coalitie was licht in de eerste strijd van 2003, met ongeveer 150 doden op 1 mei. Het aantal doden onder Amerikaanse troepen nam daarna echter enorm toe, tot ongeveer 1.000 tegen de tijd van de Amerikaanse presidentsverkiezingen in november 2004 en meer dan 3.000 begin 2007.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Shutterstock.
Ook soldaten van coalitielanden kwamen om. Het aantal Irakezen dat tijdens het conflict is omgekomen, is onzeker. Een schatting die eind 2006 werd gemaakt, schatte het totaal op meer dan 650.000 tussen de door de VS geleide invasie en oktober 2006, maar veel andere gerapporteerde schattingen schatten de cijfers voor dezelfde periode op ongeveer 40.000 tot 50.000. Het is dus maar net welke bron van Irak nieuws je gelooft op dit gebied.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Eng. Bilal Izaddin / Shutterstock.com
In november 2008 keurde het Iraakse parlement een overeenkomst tussen de VS en Irak goed die het juridische kader voor de Amerikaanse militaire activiteiten in Irak herdefinieerde en een tijdschema vaststelde voor de definitieve terugtrekking van de Amerikaanse troepen. Volgens de overeenkomst, die tijdens de laatste maanden van de regering-Bush werd ondertekend na bijna een jaar onderhandelen, zouden de Amerikaanse troepen de steden medio 2009 verlaten en zou de terugtrekking uit het land op 31 december 2011 voltooid zijn. Dit werd door de nieuwe president Barack Obama vervroegd, op 18 augustus 2010 trok de laatste gevechtsbrigade zich terug uit Irak. Er bleven nog wel 50 duizend Amerikaanse soldaten achter in het land om op te treden als overgangsmacht.
In tegenstelling tot de algemene instemming die werd bereikt tijdens de Perzische Golfoorlog, werd er geen brede coalitie samengesteld om Saddam en zijn Ba'ath-partij uit de macht te zetten. Hoewel sommige Europese leiders hun voorwaardelijke steun voor de oorlog uitten en geen enkele het einde van het gewelddadige Ba'ath-regime betreurde, was de publieke opinie in Europa en het Midden-Oosten overweldigend tegen de oorlog. Velen in het Midden-Oosten zagen het als een nieuw merk van anti-Arabisch en anti-islamitisch imperialisme, en de meeste Arabische leiders keurden de bezetting van een Arabisch land door buitenlandse troepen af. In de Verenigde Staten waren de reacties op de Irak oorlog gemengd.
Al voor de grootste oorlog Irak waren andere landen militair actief in het land. Zo werd een raketaanval VS en UK op Irak gebruikt, deze werd in 1998 gedaan. De codenaam raketaanval op Irak was Desert Fox, wat nog altijd wereldberoemd is. De raketaanval VS en UK op Irak vond plaats van 16 tot en met 19 december van het eerder genoemde jaar en was grootschalig. Een uur nadat het hoofd van de wapeninspectie van de Verenigde Naties in de vergadering van de Veiligheidsraad had gezegd dat het Iraakse regime systematisch wapeninspecties tegenwerkte, begonnen de aanvallen. Het doel van de raketaanvallen was om het vermeende wapenprogramma van Irak te saboteren. Desert Fox, wat dus de codenaam raketaanval op Irak was, heeft naar schatting geleid in 600 tot 2000 doden in het land.
Artikel gaat verder na video.
Er is echter nog een grote oorlog waarbij het land betrokken is geweest, namelijk de Iran Irak oorlog. Deze oorlog vond plaats tussen 1980 en 1988 kwam door Saddam Hoessein. Hij viel met de Iraakse strijdkrachten namelijk West-Iran binnen op 22 september 1980. Irak beweerde dat de Iran Irak oorlog eerder die maand gestart was toen Iran schoot op een paar grensposten. Volgens het meeste Irak nieuws was dit land toch echt degene die de oorlog veroorzaakte.
Dit deed Irak door voorzichtig een leger te plaatsen in Khūzestān. Iran werd hierdoor verrast, wat ervoor zorgde dat de Iraakse troepen al snel de stad Khorramshahr kon innemen. Het lukte echter niet om het belangrijkste olieraffinagecentrum van Ābādān te veroveren. In december 1980 was het Iraakse offensief ongeveer 80-120 km binnen Iran vastgelopen na onverwacht sterk Iraans verzet. De Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC) bleek dan ook effectief. Deze Iraanse staatsmilitie was eerst belast met het beschermen van de islamitische revolutie tegen interne dreigingen, maar moest dus ook aan de slag gaan tegen Irak.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Focus and Blur / Shutterstock.com
In mei 1982 heroverden Iraanse troepen Khorramshahr. Irak trok kort daarna vrijwillig zijn troepen terug uit al het veroverde Iraanse grondgebied en begon een vredesakkoord met Iran te zoeken. Dit land bleef echter onverzettelijk en koos ervoor om de oorlog voort te zetten. Iran wilde namelijk Saddam Hoessein omver werpen. Iran viel dan ook de Iraakse provincie Al-Bashar binnen. De verdediging van Irak werd sterker toen zijn troepen hun eigen bodem verdedigden, en de oorlog kwam tot een patstelling met een statisch, verschanst front dat net binnen en langs de grens van Irak liep.
In 1987 begon de militaire balans in het voordeel van Irak uit te vallen, dat een leger van ongeveer een miljoen man op de been had gebracht en ultramoderne wapens van Frankrijk en de Sovjet-Unie had gekregen. Ook gebruikte Irak chemische wapens. Uiteindelijk ging Iran onder meer hierdoor een staakt-het-vuren aan, wat inging op 20 augustus 1988.
De hoofdstad van Irak is Bagdad, wat tegelijkertijd de grootste stad is van het land. Hier wonen vandaag de dag namelijk maar liefst meer dan 8 miljoen inwoners en je vindt er ook Erbil Irak, de grootste luchthaven van het land. Dat hier zoveel mensen wonen, komt voor een groot gedeelte doordat hier twee rivieren te vinden zijn: de Tigris en de Eufraat. Ze stromen vanuit de hooglanden in het noorden naar het zuidoosten. Het water van deze rivieren levert vruchtbare vlakten op.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Dit gebied heeft meerdere namen gehad, waaronder dus Mesopotamië, maar ook Al-Jazirah. Dit betekent “het eiland” in het Arabisch. Uiteindelijk komen de Tigris en de Eufraat samen bij Al-Qurnah. Hier vormen ze de Shatt al-Arab. Wist je trouwens dat er een Jumbo Irak is? Deze winkel zit in de stad Suleimaniya en bestaat al sinds november 2019, al lijkt het niet te gaan om een officiële vestiging van het supermarktketen. Naast Iraakse producten kun je bij deze Jumbo Irak echter ook kenmerkende Nederlandse spullen kopen, waaronder zelfs pepernoten! Helaas zit er in Bagdad, de hoofdstad Irak, geen supermarkt van Jumbo. Houd het Irak nieuws in de gaten, wie weet komt er toch nog een nieuwe vestiging van de keten in het land! De kans is echter groot dat je dan eerder leest over een zandstorm Irak dan over een nieuwe Jumbo Irak…
