Wist je dat Oekraïne het allergrootste land is dat volledig in Europa ligt? In totaal beslaat het land een gebied van maar liefst 600 duizend vierkante kilometer, hiermee is het circa twee keer zo groot als bijvoorbeeld Italië. Oekraïne heeft een kustlijn aan de Zwarte Zee en de Zee van Azov in het zuidoosten. Daarnaast grenst het aan veel landen. In het (noord)oosten grenst Oekraïne namelijk aan Rusland, waarover later meer. Andere landen die grenzen aan Oekraïne zijn Wit-Rusland, Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië en Moldavië. Over het algemeen is Oekraïne redelijk vlak, al vind je in dit land nog wel een paar plateaus. De Karpaten is daarnaast een hoge regio in dit Zuid-Europese land. Hier ligt onder meer Hora Hoverla, wat de hoogste berg van het land is met een hoogte van 2.061 meter. Momenteel heeft Oekraïne ruim 41 miljoen inwoners, wat exclusief de Krim is. Dit gebied is namelijk een paar jaar geleden ingenomen door Rusland, zoals je kunt lezen in het Oekraïne nieuws.
De hoofdstad van Oekraïne is Kiev, wat aan de rivier de Dnjepr ligt. Het is gevestigd in het noorden van het Oost-Europese land en komt regelmatig terug in het Oekraïne nieuws live. Oekraïne ontstond pas laat in de 20e eeuw, het land werd toen namelijk onafhankelijk. Eerder was het overheerst door Polen-Litouwen, Rusland en de Sovjet-Unie. Oekraïne had eerder een korte periode van onafhankelijkheid meegemaakt in 1918-1920, maar delen van West-Oekraïne werden geregeerd door Polen, Roemenië en Tsjechoslowakije in de periode tussen de twee wereldoorlogen, en Oekraïne werd daarna een deel van de Sovjet-Unie. Waar ligt Oekraïne? Helemaal in het zuidoosten van Europa, zoals je kunt zien op de Oekraïne kaart.
Toen de Sovjet-Unie in 1990-1991 begon te ontrafelen, verklaarde de wetgevende macht van de Oekraïense SSR de soevereiniteit (16 juli 1990) en vervolgens regelrechte onafhankelijkheid (24 augustus 1991), een stap die door de bevolking werd bevestigd in een volksraadpleging (1 december 1991). Met het uiteenvallen van de USSR in december 1991 werd Oekraïne volledig onafhankelijk. Het land veranderde zijn officiële naam in Oekraïne en het hielp bij de oprichting van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS), een vereniging van landen die voorheen republieken van de Sovjet-Unie waren. Van Oekraïne NAVO is echter nog geen sprake, mogelijk wordt het land lid na het einde van de oorlog Oekraïne. Dit zul je dan sowieso lezen in het nieuws Oekraïne.
De regering van Oekraïne onderging in het begin van de jaren negentig snelle veranderingen, zoals destijds te lezen was in het Oekraïne nieuws. Vóór de onafhankelijkheidsverklaring in 1991 heette Oekraïne officieel de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek (SSR) en maakte het dus deel uit van de Sovjet-Unie. Volgens de Sovjetgrondwet van 1937, zoals gewijzigd in 1944, had Oekraïne het recht om "directe betrekkingen aan te gaan met buitenlandse staten, overeenkomsten te sluiten en diplomatieke en consulaire vertegenwoordigers met hen uit te wisselen" en om zijn eigen strijdkrachten te behouden. De enige echte uitdrukking van deze constitutionele prerogatieven in internationale aangelegenheden was echter het charterlidmaatschap van Oekraïne bij de Verenigde Naties (VN) en bijgevolg bij zo'n 70 andere internationale organisaties. (De Oekraïense SSR en de Wit-Russische SSR [nu Wit -Rusland] waren de enige twee VN-leden die niet volledig soeverein waren.)
AP Photo/LIBKOS.
De herziene Sovjetgrondwet van 1977 beperkte de prerogatieven van de Oekraïense SSR verder. Binnen enkele dagen na de mislukte staatsgreep tegen Sovjetleider Michail Gorbatsjov riep Oekraïne op 24 augustus 1991 zijn onafhankelijkheid uit en kreeg het in een referendum overweldigende goedkeuring van het volk voor deze daad op 1 december 1991. Oekraïne werd vervolgens erkend door andere regeringen en er werden veel internationale overeenkomsten ondertekend, met name met buurlanden. Daarnaast vormden Oekraïne, Wit-Rusland en Rusland dus ook nog de Gemenebest van Onafhankelijke Staten, dat toen werd vergezeld door acht andere voormalige republieken van de ter ziele gegane Sovjet-Unie.
Oekraïne nam in 1996 een nieuwe grondwet aan. Tot die tijd was de grondwet uit het Sovjettijdperk van kracht gebleven, zij het met tal van aanpassingen. De hoogste wetgevende eenheid van de Oekraïense regering is de eenkamerstelsel Verkhovna Rada (Hoge Raad van Oekraïne), die de Opperste Sovjet van de Oekraïense SSR opvolgde. Wijzigingen in de kieswetten in 1997 bepaalden dat de helft van de wetgevende zetels zou worden verdeeld over de leden van de verschillende politieke partijen op basis van hun relatieve aandeel in de stemmen. De andere helft van de wetgevers zou met een gewone meerderheid van stemmen worden gekozen uit kiesdistricten met één zetel. Dit systeem bleef van kracht tot 2004, toen de grondwet werd gewijzigd om de gemengde wetgevende structuur af te schaffen ten gunste van een systeem van evenredige vertegenwoordiging op basis van lijsten van politieke partijen.
De president, gekozen door directe volksstemming voor een termijn van vijf jaar, is het staatshoofd. Momenteel is de president van Oekraïne Volodymyr Zelenskyy, die veel complimenten krijgt voor zijn optreden tijdens de Rusland Oekraïne oorlog. De president treedt op als de opperbevelhebber van de strijdkrachten, houdt toezicht op uitvoerende ministeries en heeft de bevoegdheid om wetgeving in te leiden en een veto uit te spreken, hoewel veto's kunnen worden vernietigd. De president van Oekraïne is tevens voorzitter van de Nationale Veiligheids- en Defensieraad en bepaalt de samenstelling ervan.
Oekraïne grenst dus aan Rusland, maar waar deze grens tegenwoordig ligt is relatief onduidelijk. Dit komt door de Rusland Oekraïne oorlog. In het laatste nieuws Rusland Oekraïne lees je eigenlijk elke dag dat er veranderingen zijn aan het front. De grens tussen deze landen verandert dan dus ook weer, waardoor de Oekraïne kaart momenteel ook wat onduidelijk is. De uitkomst van de Oekraïne oorlog blijft bovendien onduidelijk. Het Russische leger lijkt namelijk niet in staat Kiev in te nemen of een groot deel van het land te bezetten. De Oekraïense strijdkrachten hebben drie maanden succes gehad op het slagveld en zouden wel eens vooruitgang kunnen blijven boeken bij het heroveren van grondgebied. De oorlog zou ook kunnen ontaarden in een langduriger conflict, waarbij geen van beide partijen op korte termijn in staat is een beslissende doorbraak te bewerkstelligen.
De laatste fase in de vijandelijkheden tussen Rusland en Oekraïne begon op 24 februari 2022, toen de Russische president Vladimir Poetin zijn troepen opdroeg om een grote, veelzijdige invasie van Oekraïne te lanceren. De brede reikwijdte van de aanval, die Poetin een "speciale militaire operatie" genoemd, suggereerde dat Moskou's doelstellingen waren om snel Kiev te veroveren, vermoedelijk de regering af te zetten, en de oostelijke helft tot tweederde van het land te bezetten. Waarom valt Rusland Oekraïne in? Eigenlijk is dat onduidelijk, al zegt Poetin zelf dat hij de nazi’s uit Oekraïne wilt verwijderen. Experts vermelden in het laatste nieuws Oekraïne echter dat ze denken dat Poetin het land graag wil toevoegen aan Rusland, wat hij eerder al gedaan heeft met de Krim.
AP Photo/Rodrigo Abd.
Het Russische leger won terrein in Zuid-Oekraïne, maar slaagde er niet in Kiev in te nemen. Eind maart trokken Russische troepen zich terug in het noorden. Moskou verkondigde zijn nieuwe doel om heel Donbas te bezetten, bestaande uit de oblasten (regio's) Loehansk en Donetsk, waarvan ongeveer 35 procent al bezet was door Russische en proxy-troepen in 2014 en 2015. Na drie maanden van zware strijd, Russisch krachten veroverden bijna heel Luhansk, maar ze boekten weinig vooruitgang in Donetsk en de gevechtslinies leken zich in augustus te stabiliseren. Het Oekraïne leger kon hier namelijk goed standhouden.
In september lanceerde het Oekraïne leger zelfs twee tegenoffensieven. Ze verdreven in het noordoosten Russische troepen uit de oblast Charkov en voerden aanvallen uit op de oblast Luhansk. In het zuiden lukte het tweede tegenoffensief in november met het verdrijven van Russische troepen uit de stad Kherson en de aangrenzende regio, het enige gebied dat Russische troepen bezetten ten oosten van de rivier de Dnipro, die Oekraïne grofweg in tweeën deelt. Dit is dan ook eigenlijk de situatie Oekraïne vandaag.
Ondanks drie maanden van tegenslagen op het slagveld heeft Moskou geen blijk gegeven van bereidheid om serieus te onderhandelen om de oorlog te beëindigen. Inderdaad, op 30 september kondigde Poetin aan dat Rusland de oblasten Loehansk, Donetsk, Zaporizhzhia en Kherson had geannexeerd, hoewel de Russische troepen die gebieden niet volledig onder controle hadden en daar in de daaropvolgende weken consequent terrein verloren. Het Russische leger compenseerde de verliezen op het slagveld door raketaanvallen op Oekraïense steden op te voeren, met name gericht op het verstoren van de elektriciteitsvoorziening en de centrale verwarming.
Eind november hebben de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en zijn regering aangedrongen op voorwaarden waaronder de Russische terugtrekking uit het hele Oekraïense grondgebied (inclusief de Krim en de hele Donbas), compensatie en bestraffing voor oorlogsmisdaden. Hoewel dit begrijpelijke eisen zijn gezien wat Oekraïne heeft doorgemaakt, zou het moeilijk blijken om ze te verwezenlijken. Toch leek Kiev er zeker van te zijn dat het Oekraïne leger meer grondgebied zou kunnen bevrijden, zelfs als de winter naderde.
Na negen maanden vechten is het Russische leger niet in staat gebleken een groot deel van Oekraïne in te nemen en vast te houden. Hoewel de uitkomst van de oorlog onzeker is, hoe het conflict ook eindigt, een soevereine en onafhankelijke Oekraïense staat zal op de kaart van Europa blijven staan. Bovendien zal het groter zijn dan de rompstaat die het Kremlin voor ogen had toen het de februari-invasie lanceerde.
Shutterstock.
Of het Oekraïense leger de Russen vanaf 23 februari volledig kan verdrijven of in ieder geval terug naar de linies, is ook onduidelijk. Enkele militaire experts geloven dat dit mogelijk is, inclusief de volledige bevrijding van Donbas en de Krim. Anderen bieden minder optimistische projecties. De Amerikaanse inlichtingengemeenschap heeft voorspeld dat de gevechten zouden kunnen aanslepen en een uitputtingsslag zouden kunnen worden. Dit is dan ook de situatie Oekraïne vandaag live. Wat het resultaat wordt van de oorlog Rusland Oekraïne is dus nog maar de vraag. Volg de laatste nieuws Oekraïne live om hier updates over te krijgen!
Het Oekraïne leger doet volgens het laatste nieuws Rusland Oekraïne dus goede zaken in de Poetin oorlog Oekraïne. Echter ziet het qua mankracht en wapens er slecht uit voor Oekraïne. Dit komt doordat volgens experts het Rusland leger een stuk groter is. Het Russische leger heeft ongeveer 280.000 man personeel en de gecombineerde strijdkrachten in totaal ongeveer 900.000, terwijl de 2840 gevechtstanks die van Oekraïne met meer dan drie tegen één overtreffen, volgens het in Londen gevestigde International Institute for Strategic Studies (IISS). De premier van Oekraïne zei dat een door president Volodymyr Zelenskyy ondertekend decreet - over prioritaire maatregelen om de defensiecapaciteiten van de staat te versterken, de aantrekkelijkheid van militaire dienst te vergroten en de geleidelijke overgang naar een professioneel leger - uiteindelijk de strijdkrachten van Oekraïne op 361.000 man zal brengen.
Shutterstock.
Hoewel Oekraïne zijn defensiebudget tussen 2010 en 2020 in reële termen heeft verdrievoudigd, bedroegen de totale defensie-uitgaven in 2020 slechts € 3,8 miljard, slechts een tiende van die van Rusland. Militaire analisten zeggen dat de luchtafweer- en raketafweer van Oekraïne zwak is, waardoor het zeer kwetsbaar is voor Russische aanvallen op zijn kritieke infrastructuur. Ze zeggen dat Rusland ook zou proberen zijn superioriteit in elektronische oorlogsvoering te gebruiken om het bevel en de controle van zijn tegenstander te verlammen en de communicatie met eenheden in het veld af te sluiten. Dat het Oekraïne leger zich toch kranig weert, komt onder meer doordat het land veel wapens heeft gekregen van bondgenoten. Ook Nederland heeft Oekraïne voor 102 miljoen euro aan wapens gestuurd, inclusief vijf pantserhouwitsers.
Waarom valt Rusland Oekraïne in is een vraag die veel Nederlanders tegenwoordig stellen. Waarom oorlog Oekraïne? Van alle stukken van het Russische rijk en de Sovjet-Unie die Moskou verloor toen de Sovjet-Unie in 1991 instortte, betekende geen enkel deel meer voor de Russen dan Oekraïne. De geschiedenissen, culturen, talen en religies van de twee landen waren nauw met elkaar verweven. Toen de auteur eind jaren negentig op de Amerikaanse ambassade in Kiev werkte, hadden de meeste Oekraïners een positieve of ambivalente kijk op Rusland. Dat is veranderd. Tegenwoordig beschouwen de meeste Oekraïners Rusland als een vijand.
De Poetin oorlog Oekraïne is rampzalig geweest voor Oekraïne. Het precieze aantal militaire en burgerslachtoffers is onbekend, maar aanzienlijk. Het bureau van de VN-commissaris voor de mensenrechten schatte dat eind oktober zo'n 6.500 Oekraïense burgers waren gedood en nog eens 10.000 gewond waren geraakt. Die cijfers onderschatten vrijwel zeker de realiteit. De Amerikaanse voorzitter van de Joint Chiefs of Staff, generaal Mark Milley op 10 november schatte het aantal burgerslachtoffers op 40.000 en gaf aan dat ongeveer 100.000 Oekraïense soldaten waren gedood of gewond. Daarnaast de Hoge Commissaris van de VN voor Vluchtelingenplaatste het aantal Oekraïners dat hun toevlucht zocht buiten Oekraïne op 8 november op meer dan 7,8 miljoen. Medio november waren de Russische aanvallen zorgde ervoor dat naar schatting 6,5 miljoen meer intern ontheemden werden in Oekraïne.
Naast de menselijke verliezen heeft de oorlog enorme materiële schade aangericht. Schattingen van de kosten van de wederopbouw van Oekraïne lopen van 349 miljard tot 750 miljard dollar, en die schattingen dateren van de zomer. Het zal niet gemakkelijk zijn om die fondsen te vinden, vooral omdat de oorlog heeft geleid tot een aanzienlijke krimp van de Oekraïense economie; de Wereldbank verwacht dat het bruto binnenlands product van het land dit jaar met 35 procent zal krimpen.
Dit alles heeft begrijpelijkerwijs de houding van Oekraïne beïnvloed. Het heeft het gevoel van de Oekraïense nationale identiteit verdiept. Een opiniepeiling van augustus toonde aan dat 85 procent zichzelf identificeerde als Oekraïense staatsburgers, in tegenstelling tot mensen uit een bepaalde regio of etnische minderheid; slechts 64 procent deed dit zes maanden eerder – vóór de invasie van Rusland. De invasie heeft de Oekraïners ook doordrenkt met een sterk negatief beeld van Rusland: uit de peiling bleek dat 92 procent een "slechte" houding ten opzichte van Rusland had, tegenover slechts 2 procent met een "goede" houding.
Oekraïners hebben duidelijk gemaakt dat ze vastbesloten zijn om zich te verzetten. Een Gallup-enquête in september meldde dat 70 procent van de Oekraïners vastbesloten is om te vechten tot de overwinning op Rusland. Een opiniepeiling van het Kiev International Institute of Sociology van midden oktober 86 procent steunde de oorlog en verzette zich tegen onderhandelingen met Rusland, ondanks Russische raketaanvallen op Oekraïense steden. Het zal jaren, zo niet decennia duren om de vijandschap jegens Rusland en de Russen die door de oorlog is ontstaan, te overwinnen. Mogelijk lukt dit zelfs nooit door de gevolgen van de Oekraïne Rusland oorlog.
Niet alleen de Nederlandse overheid heeft Oekraïne geholpen tijdens de oorlog Oekraïne Rusland. Dit geldt namelijk ook voor de Nederlandse burgers. Ze hebben bijvoorbeeld kleding voor Oekraïne geregeld en gegeven aan het land. Daarnaast zijn er ook Nederlanders die nu strijden tegen het Russische leger. Bovendien heeft er een grote inzameling Oekraïne plaatsgevonden. Hierbij werd dus onder meer kleding voor Oekraïne gedoneerd, maar ook andere spullen. Je kunt denken aan geld, maar ook aan andere producten en middelen die nodig zijn in het land. Deze spullen kunnen daarnaast ook gebruikt worden door de vluchtelingen uit Oekraïne die nu in Nederland verblijven. Een actie 555 Oekraïne is daarnaast ook nog georganiseerd.
Sergey Guneev, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP.
